Tomek na wojennej ścieżce - Alfred Szklarski, Nieoczekiwany napad

Nieoczekiwany napad

Ognistokrwisty mustang długimi susami pędził przez rozległą prerię. Jeździec siedzący na nim pochylił się nisko do przodu, aby obszernym rondem wyszywanego srebrem sombrera osłonić twarz przed smagnięciami wiatru. Półdziki szlachetny rumak z nieokiełznaną pasją przeskakiwał pojawiające się na jego drodze kolczaste kaktusy, zręcznie omijał wykroty i gnał przed siebie, szorując brzuchem po purpurowej szałwii porastającej szeroką równinę. Świst wiatru upajał jeźdźca i wierzchowca. Długo mknęli, wlokąc za sobą po stepie wydłużony cień.

Naraz człowiek uniósł głowę. Wydał okrzyk radości, a następnie ostro ściągnął cugle wierzchowca. Musiał posiadać niezwykłą zręczność i siłę, gdyż osadzony na miejscu mustang czterema kopytami zarył w ziemię. Przez krótką chwilę okazywał niezadowolenie; przysiadł na zadzie, stawał dęba, lecz wprawne dłonie jeźdźca szybko zmusiły go do posłuszeństwa.

Młody człowiek lewą ręką zsunął do tyłu filcowy kapelusz o szerokich kresach, który opadł mu na plecy, zawisając na rzemieniu przełożonym pod brodą. W ogorzałej od słońca twarzy błysnęły wesołe, jasne oczy. Teraz z większym prawdopodobieństwem można było ocenić jego wiek. Mógł mieć około szesnastu lub siedemnastu lat, chociaż z postawy wyglądał na dziewiętnaście. Wrażenie to wywoływały jego szerokie bary, wysoki wzrost oraz wyrobione mięśnie, uwydatniające się pod obcisłą, barwną koszulą flanelową.

Jeździec uspokoił rumaka, po czym z uwagą spojrzał przed siebie na południe, gdzie wśród grupy poszarpanych skał wystrzelała ku niebu dość wysoka góra – cel jego porannej wycieczki. Wznosiła się na samym pograniczu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Meksyku. Z jej właśnie szczytu zamierzał przyjrzeć się bliżej meksykańskiej ziemi, której północne rubieże, ze względu na częste napady rabunkowe i utarczki zbrojne, zwano „wiecznie płonącą granicą”.

Z miejsca, w którym zatrzymał się jeździec, można było dokładnie odróżnić linie załomów na stokach góry. Wyraziście też rysowały się potężne kaktusy, pokaźniejsze krzewy szałwii oraz głazy zalegające sam wierzchołek. Mimo to chłopiec nie dał się zwieść wzrokowemu złudzeniu, któremu łatwo ulec przy ocenianiu odległości w nadzwyczaj przejrzystym stepowym powietrzu. Góra oddalona była od niego jeszcze o trzy lub cztery kilometry, postanowił więc zwolnić tempo jazdy, aby zachować siły rumaka na drogę powrotną. Lekko dotknął szyi mustanga, półdziki wierzchowiec posłusznie ruszył stępa.

Chłopiec bacznie rozglądał się po okolicy. Bliskość Meksyku budziła w nim niezwykłą ostrożność. Nie mógł lekceważyć słów doświadczonego szeryfa Allana, wyraźnie ostrzegającego, iż na pograniczu stale należy mieć się na baczności. Chociaż pomiędzy obydwoma państwami już od wielu lat panowały pokojowe stosunki, zbrojne oddziały, złożone z Meksykanów i Indian meksykańskich, często przemykały się na stronę amerykańską w celu zagarnięcia stada bydła lub owiec, a czasem wzięcia do niewoli dzieci, które potem przymusowo zatrudniano na ranczu. Te lokalne najazdy niespokojnych sąsiadów pobudzały Amerykanów i Indian przebywających w nadgranicznych rezerwatach[1] do odwetu, a nieraz nawet do kroków zaczepnych. Trwała tu więc ustawiczna walka podjazdowa, w której nie brak było krwawych ofiar.

[1] Rezerwaty – terytoria wydzielane przez europejskich kolonizatorów krajowcom w Amerykach Północnej i Południowej, w Afryce i Australii. W Stanach Zjednoczonych proces wypierania Indian z terenów wschodnich, najbardziej urodzajnych, zapoczątkowany został na przełomie XVIII i XIX w. Prezydent Jefferson postulował usunięcie wszystkich Indian z terenów na wschód od Missisipi, a jego następcy prowadzili podobną politykę. W 1837 r. Kongres zatwierdził wreszcie utworzenie Indiańskiego Kraju (Indian Territory), obejmującego tereny dzisiejszych stanów: Oklahoma, Kansas, Nebraska, Dakota Północna i Dakota Południowa. Na mocy tej ustawy obszary na zachód od Missisipi miały być oddane na wieki pięciu tzw. cywilizowanym narodom: Czikasawom, Czirokezom, Kri, Seminolom i Czoktawom. Przymusowe przenoszenie Indian półosiadłych, rolniczych na obszary często wrogich im plemion koczowniczo-myśliwskich powodowało ostre walki międzyplemienne i przyniosło wiele ofiar. W Traverse des Sioux w 1851 r. wymuszono na Santee Dakotach zrzeczenie się części ziem. W tym samym czasie w Forcie Laramie plemiona Równin Wewnętrznych (pod naciskiem rządu) przyrzekły nie napadać na osadników na Szlaku Oregońskim i uznały prawo rządu do budowania dróg i fortów wzdłuż Szlaku w Indiańskim Kraju. Po tym złamaniu zasady nienaruszalności Kraju szybko następowały dalsze ograniczenia popierane użyciem siły. Coraz mniej ziemi zostawiano Indianom, aż w 1907 r. wszystkie plemiona osadzono w rezerwatach.

Młody Polak, Tomek Wilmowski – on to bowiem był owym samotnym jeźdźcem – nie lękał się niebezpieczeństw. Nie lubił jednak lekkomyślnie narażać się na nie, ponieważ doświadczenie nabyte podczas włóczęgi po świecie uczyniło go roztropnym i rozważnym.

Tomek zaledwie od tygodnia przebywał w Nowym Meksyku[2]. Tutaj, według zapewnień ojca, powinien całkowicie odzyskać siły, nadwątlone po stratowaniu przez rozjuszonego nosorożca afrykańskiego podczas ostatniej wyprawy łowieckiej w Ugandzie[3]. Podczas kilkumiesięcznego wypoczynku w Anglii zapomniał o ciężkiej chorobie i gdy nadarzyła się okazja do wyjazdu na daleki Dziki Zachód[4], skwapliwie przyjął propozycję ojca.

[2] Nowy Meksyk (New Mexico) – kraina Indian Zuni, odkryta w 1539 r. przez Marcosa de Niza i badana przez hiszpańskiego konkwistadora Francisco Vásqueza dee Coronada. Po 1821 r. Nowy Meksyk stał się stanem niepodległego Meksyku. Na mocy traktatu Guadalupe Hidalgo z 1848 r., kończącego wojnę Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi, włączono do Stanów część terytoriów Arizony, Kolorado, Kalifornii, Utah, Kolorado, Wyoming i Nowego Meksyku; 6 I 1912 r. Nowy Meksyk stał się 47. stanem Stanów Zjednoczonych. Podczas pobytu Tomka na pograniczu amerykańsko-meksykańskim jeszcze trwały niepokoje i wzajemne napady.

[3] Przygody Tomka podczas poprzednich wypraw opisane zostały w powieściach: Tomek w krainie kangurów i Tomek na Czarnym Lądzie.

Miał ku temu dwa powody. Po pierwsze, poznana wcześniej w niezwykłych okolicznościach w Australii młodsza od niego Sally, udając się obecnie do szkoły w Anglii, zatrzymała się po drodze na dłuższy wypoczynek u swego stryja zamieszkałego w Nowym Meksyku. Tomek miał spędzić z nią wakacje w nadzwyczaj zdrowych warunkach klimatycznych, a potem wspólnie odbyć powrotną drogę do Anglii. Po drugie – Tomek, jego ojciec oraz ich dwaj przyjaciele, Smuga i bosman Nowicki, wciąż trudnili się łowieniem dzikich zwierząt dla wielkiego przedsiębiorstwa Hagenbecka, dostarczającego do ogrodów zoologicznych i cyrków różne okazy fauny świata. Hagenbeck cenił odważnych Polaków, ponieważ zawsze bez wahania podejmowali się trudnych zadań. Kiedy dowiedział się, że Wilmowski ma zamiar wyprawić swego przedsiębiorczego syna w podróż do Stanów Zjednoczonych, postanowił powierzyć mu pewną misję. Zaproponował Tomkowi, aby zwerbował tam trupę Indian, którzy za odpowiednim wynagrodzeniem zgodziliby się brać udział w przedstawieniach cyrkowych. Wszak Indianie byli powszechnie znani ze wspaniałej tresury mustangów i brawurowej jazdy. Oryginalny obóz indiański, przeniesiony w całości do Europy, na pewno wzbudziłby duże zainteresowanie. Przecież jeszcze pamiętano heroiczne walki czerwonoskórych wojowników z lat 1869–1892, toczących do ostatka zaciekły bój o utrzymanie swojej wolności. Nazwiska nieustraszonych wodzów, jak Siedzący Byk, Czerwona Chmura, Cochise i Geronimo[5], stały się symbolem bohaterstwa Indian.

[5] Siedzący Byk (Sitting Bull) i Czerwona Chmura (Red Cloud) byli wodzami szczepu Siuksów (Sioux); natomiast Cochise i Geronimo przewodzili szczepom Apaczów (Apache).

Tomek Wilmowski, udając się na tak długo oczekiwane spotkanie ze swoją młodą przyjaciółką, z radością przyjął propozycję Hagenbecka. Wszak w ten sposób mógł osobiście poznać dzielnych Indian, dla których zawsze odczuwał duży szacunek. Oczywiście ojciec Tomka obawiał się wysłać zbyt nieraz porywczego syna na samodzielną daleką wyprawę, toteż jako opiekun wyruszył z nim jego najserdeczniejszy druh, bosman Nowicki.

Dwaj przyjaciele od tygodnia przebywali w gościnie u stryja Sally, szeryfa Allana. Tomkowi nigdy nie ciążyła opieka dobrodusznego marynarza. Obaj byli niespokojnymi duchami i obaj przepadali za przygodami. W dodatku olbrzymi bosman od chwili przybycia na ranczo Allana spędzał większość czasu w towarzystwie ładnej i przemiłej Sally, zważając, aby nie stała się jej jakakolwiek krzywda. Dingo, wierny pies Tomka, również przypomniał sobie widocznie, że to właśnie mała Australijka była jego pierwszą panią, gdyż nie odstępował jej na krok. Tomek korzystał więc z całkowitej swobody. Już w pierwszych dniach rozpoczął samotne wypady konne, aby dokładnie poznać okolicę oraz nawiązać przyjazne stosunki z Indianami mieszkającymi w pobliskich rezerwatach.

Obecnie w doskonałym humorze zbliżał się do celu porannej wycieczki. Cieszył się, że wkrótce ujrzy meksykańską ziemię, znaną mu już trochę z książek polskiego podróżnika Emila Dunikowskiego[6], który odbywał wyprawy badawcze do Stanów Zjednoczonych oraz Meksyku, a potem szczegółowo opisywał swe spostrzeżenia i przygody.

Samotna góra stawała się obecnie z każdą chwilą wyższa, coraz szerzej przesłaniała horyzont zasnuty liliową mgiełką. Wkrótce Tomek znalazł się tuż u jej stóp. Z łatwością odszukał wąską ścieżkę wiodącą na szczyt. Bez chwili wahania skierował na nią wierzchowca, lecz zaledwie rzucił okiem na ziemię, natychmiast ściągnął cugle. Lekko zeskoczył z siodła. Nie wypuszczając z dłoni arkanu przywiązanego do uzdy konia, pochylił się nad dostrzeżonymi przed chwilą śladami, wyciśniętymi na żwirowatej ścieżce.

„Ho, ho! Ktoś już dzisiaj jechał tędy przede mną! Mógłbym się nawet założyć, że to Indianin – rozmyślał. – Tylko czerwonoskórzy nie podkuwają swoich koni. Czego on szuka o tak wczesnej porze na samej granicy? Przyjechał z północy, jest więc mieszkańcem Stanów Zjednoczonych. Hm, dziwne wydaje mi się, że w biały dzień opuścił rezerwat. Lepiej wycofam się stąd jak najprędzej”.

Zaraz jednak porzucił tę myśl. Rozważył swe położenie.

Odwrót przed samotnym, prawdopodobnie bezbronnym Indianinem zakrawałby na tchórzostwo. Nie mógł do tego dopuścić. Przecież nie brakowało mu odwagi. Cóż z tego, że w bezludnym miejscu napotkał indiański ślad? Może to był kowboj zatrudniony u któregoś z ranczerów? Może właśnie poszukiwał zagubionego bydła? Szczyt góry był doskonałym punktem obserwacyjnym. Poza tym Tomkowi wydawało się, że jeżeli będzie unikał spotkań z Indianami, to nigdy nie wypełni misji powierzonej mu przez Hagenbecka. Szeryf Allan, jak wszyscy starsi ludzie, na pewno trochę przesadzał z tymi niebezpieczeństwami czyhającymi na pograniczu. Wystarczy zachować ostrożność, a wszystko będzie w porządku.

Uspokojony, wprowadził konia między kaktusy. Wyszukał miejsce porosłe kępkami trawy i tam przywiązał mustanga do gałęzi krzewu szałwiowego. Poprawił pas z przytroczoną do niego kaburą z rewolwerem, aby móc w każdej chwili sprawnie wydobyć broń, po czym zawrócił na ścieżkę. Nie tracąc czasu na dalsze zastanawianie się, ruszył za śladami pozostawionymi przez niepodkutego konia. Po kilkudziesięciu krokach trop zbaczał ze ścieżki w krzewy szałwiowe i ginął. Dopiero kilka metrów powyżej tego miejsca odszukał na ścieżce ślady stóp obutych w mokasyny.

Tomek gwizdnął cicho.

„Mój Indianin uczynił to, co ja zrobiłem przed chwilą. Wobec tego najpierw przyjrzę się jego koniowi” – pomyślał.

W tej chwili w przydrożnych krzakach, jakby odzew na myśl Tomka, rozległo się parsknięcie. Indiański wierzchowiec musiał wyczuć jego obecność. Tomek ostrożnie rozsunął krzewy. Nieopodal spostrzegł niskiego, gniadego mustanga z białymi łatami na zadzie. Indiańskim zwyczajem siodło zastępowała derka w barwne wzory, przytrzymywana grubym rzemieniem przewiązanym wokół przodu końskiego tułowia. Cugle nie były przeciągnięte przez uzdę pozbawioną wędzidła, lecz po prostu uwiązane pod dolną szczęką. Tomek wiedział, że cugle służą czerwonoskórym tylko do hamowania, wierzchowce kierują bowiem nogami. Od uzdy zwisał arkan przywiązany do krzewu.

Tomek uważnie przyglądał się wzorom na indiańskim siodle. Podobne pokazywał mu szeryf Allan jako rękodzieła nawahskie. Czyżby Indianin należał do szczepu Nawahów? Przypuszczenie to lekko zaniepokoiło Tomka. Nie tak dawno jeszcze we wszystkich częściach świata rozbrzmiewały imiona Nawahów i Apaczów, gdyż żaden szczep indiański nie wykazał tyle szaleńczej odwagi w walkach z białymi najeźdźcami, ile ci synowie pustyni arizońskiej.

Mustang strzygł uszami, parskał coraz głośniej, uderzał kopytami o ziemię, jakby chciał ostrzec swego pana. Tomek szybko wycofał się na ścieżkę. Uważnie badał ślady stóp. Rozmiary ich pozwalały przypuszczać, że Indianin nie był jeszcze dorosłym mężczyzną. Ośmielony tym spostrzeżeniem Tomek ruszył ostrożnie w kierunku szczytu.

W dobre pół godziny, wykorzystując jako osłonę krzewy szałwii i kaktusy, dotarł na płasko ścięty wierzchołek. Tutaj ścieżka ginęła wśród głazów. Tomek ukrył się za jednym z nich. Czujnym wzrokiem szukał Indianina. Nie dostrzegł go jednak w pobliżu, przesuwał się więc coraz dalej ku południowej krawędzi szczytu. Stąpał cicho, uważnie, by nie potrącać kamieni. Tuż, na samej grani, wznosił się wysoki, podłużny głaz. Tomek spojrzał w górę i zamarł w bezruchu. Z głazu zwisały dwie stopy obute w mokasyny.

Chłopiec wstrzymał oddech, aby przedwcześnie nie zwrócić na siebie uwagi. Podczas poprzednich wypraw poznał doskonale tajniki podchodów i tropienia. Przesunął się nieco w prawo. Indianin leżał na brzuchu na wysuniętym kamiennym bloku. Wpatrywał się w falisty step po drugiej stronie granicy. Z tyłu jego głowy, zatknięte za przepaskę, tkwiły trzy małe orle pióra.

Tomek rozejrzał się wokoło. Teraz zauważył starą strzelbę opartą o pobliski kamień. Widocznie Indianin nie spodziewał się tutaj spotkania z kimkolwiek, skoro odłożył broń. Biały chłopiec uśmiechnął się chytrze. Opowiadano tak wiele o niezwykłej wprost czujności Indian, a tymczasem udało mu się podejść niepostrzeżenie Nawaha, mimo iż mogło się wydawać, że pragnie pozostać niezauważony.

Postanowił sprawić młodemu Indianinowi niespodziankę. Bezszelestnie usiadł na ziemi. Zastanowiło go, kogo lub czego wypatruje Indianin na stepie.

Przez jakiś czas śledził kierunek jego wzroku; spoglądał ku południowi, lecz prócz różnych odmian kaktusów nic nie mógł dostrzec na falistej równinie. W końcu znudzony wyczekiwaniem odezwał się głośno po angielsku:

– Może młody czerwony brat powie mi, co ciekawego widzi na stepie?

Efekt tych kilku wypowiedzianych słów przeszedł najśmielsze oczekiwania białego chłopca. Indianin bowiem natychmiast wychylił się zza krawędzi głazu, a ujrzawszy intruza, jednym sprężystym skokiem stanął przed nim. Oczy jego błyszczały złowrogo.

– Czego tu szukasz, podstępny biały psie? – wyrzucił z siebie jednym tchem dość dobrą angielszczyzną.

Tomek był zaskoczony pełnym wściekłości, obraźliwym odezwaniem się Indianina, lecz opanował wzburzenie i spokojnie odparł:

– Mógłbym ciebie o to samo zapytać. Miałbym nawet większe ku temu prawo, gdyż nie znajdujemy się na terenie rezerwatu, ale nie zrobiłbym tego nigdy w tak nieprzyjazny sposób, jak ty to uczyniłeś.

– Każdy szpieg jest tylko podstępnym, parszywym psem! – nienawistnie odparł Indianin.

– Zgadzam się z tobą, lecz nie jestem szpiegiem!

– Kłamiesz jak wszystkie blade twarze! Nasłał cię tutaj szeryf Allan. Mieszkasz u niego!

– Skąd wiesz, że mieszkam u szeryfa Allana? – zdziwił się Tomek, powściągając gniew.

– Teraz się zdradziłeś! – triumfująco krzyknął Indianin. – Cokolwiek jednak odkryłeś, nigdy już tego nie zdradzisz bladym twarzom!

Zupełnie nieoczekiwane groźne znaczenie słów Indianina wprawiło Tomka w osłupienie; trwało ono jednak tylko krótką chwilę. Nieraz już przecież jego życiu zagrażały niebezpieczeństwa. Podczas ekspedycji w głąb nieznanych lądów śmierć często zaglądała mu w oczy, toteż błyskawicznie potrafił reagować na wszelkie niespodzianki. Teraz jednym spojrzeniem stwierdził, że Indianin, poza tomahawkiem za pasem, nie miał przy sobie innej broni. Aby sięgnąć po starą strzelbę opartą o kamień, musiałby przejść obok niego. Poza tym Tomek nie bez satysfakcji spostrzegł, że trochę wyższy od niego przeciwnik jest wynędzniały. Zdawały się o tym świadczyć wąskie ramiona i płaska klatka piersiowa. Obserwacje Tomka nie trwały chyba dłużej niż kilka sekund.

Nagłym ruchem stanął na nogi i odgrodził Indianina od jego strzelby.

– Dlaczego czerwony brat grozi mi bez żadnego powodu? – zapytał pojednawczo, aby wyjaśnić to dziwne nieporozumienie. – Niczym sobie nie zasłużyłem na podobne traktowanie!

– Dość już zbędnych słów! Broń się, zdradliwa biała żmijo! – zawołał Indianin, dobywając tomahawka zza pasa.

Tomek był niezawodnym strzelcem. Miał rewolwer, mógł więc chwycić za broń i jednym pociągnięciem palca unieszkodliwić przeciwnika. Żywił jednak wrodzony wstręt do przelewu krwi, a ponadto szczerze współczuł niedoli Indian, tak barbarzyńsko tępionych przez białych najeźdźców. Postanowił więc unieszkodliwić młodego zapaleńca bez uciekania się do użycia broni. Przecież bosman Nowicki, znany z niezwykłej wprawy w walce wręcz, nie na darmo uczył go obezwładniających napastnika niezawodnych chwytów. Gdy wzburzony Indianin zaatakował Tomka, ten nagle uskoczył w bok, jednocześnie prawą ręką chwycił w przegubie dłoń grożącą mu tomahawkiem, a lewą nacisnął łokieć czerwonoskórego. Silne szarpnięcie powaliło Indianina na ziemię – tomahawk wypadł mu z dłoni.

Nim zdążył powstać, Tomek przytłoczył go całym ciężarem ciała.

Rozgorzała gwałtowna walka. Indianin jak piskorz wyślizgiwał się z rąk białego chłopca, a dłonie jego uporczywie kierowały się ku szyi przeciwnika. Tomkowi błysnęła myśl, że nie docenił sił czerwonoskórego. Gorzej na pozór zbudowany Indianin zdawał się być ogromnie wytrzymały. Walczył z determinacją, zdecydowany zabić przeciwnika. Teraz Tomek nie miał już wątpliwości, że toczą walkę na śmierć i życie.

Po jakimś czasie gwałtowność zmagań trochę osłabła. Do tej pory żaden z chłopców nie przemówił słowa ani nie wydał jęku, chociaż obydwaj odczuwali skutki bezkompromisowej walki. Tomek oddychał z coraz większą trudnością. Wężowe uściski Indianina męczyły go coraz bardziej.

Znów potoczyli się na ziemię. Koszula Tomka zwisała już w strzępach. Ostre kamienie boleśnie raniły. Naraz dłoń Indianina zacisnęła się kurczowo na jego gardle. Tomek zdobył się na olbrzymi wysiłek i nogami zrzucił z siebie Indianina, lecz zaledwie powstał, przeciwnik już czaił się do nowego ataku.

„Jeżeli go nie zastrzelę, zabije mnie na pewno” – pomyślał Tomek, widząc, że Indianin jest mniej zmęczony.

Zaraz jednak uzmysłowił sobie, że nie chce, że nie powinien użyć rewolweru wobec bezbronnego czerwonoskórego. Postanowił więc zmienić taktykę.

Gdy Indianin znów go zaatakował, zaczął walczyć pięściami.

Zaraz też uzyskał widoczną przewagę. Celne uderzenia lądowały na brzuchu i podbródku Indianina, który cofał się teraz ku krawędzi. Zorientował się, że walka przybiera niepomyślny dla niego obrót. Skupił się, po czym nagłym skokiem rzucił się na białego chłopca. Po chwili znów spleceni w morderczym uścisku potoczyli się na skraj wierzchołka. Tomek, doprowadzony do ostateczności, uderzył głową Indianina w twarz, szarpnął z całej siły i nagle poczuł, że jego stopy tracą oparcie. Przez kilka sekund przeciwnicy chwiali się na ostro ściętej grani. Dłoń Indianina ponownie wpiła się w gardło Tomka. Wtedy jeszcze raz zdobył się na wysiłek, i nagle obaj runęli w dół na usiany głazami stromy stok.

Splecione w straszliwym zmaganiu dwa ciała upadły na kamienny blok.

Nieoczekiwany napad неожиданный| Unexpected|attack improvviso| |напад 意外的|袭击 Unerwarteter Angriff Attaque inattendue Un attacco inaspettato Onverwachte aanval Nieoczekiwany napad Ataque inesperado Неожиданное нападение Несподівана атака Unexpected attack

Ognistokrwisty mustang długimi susami pędził przez rozległą prerię. Огнистокровистый|||скачками|мчался||просторную| Fire-blooded|mustang|long|leaps|raced|across|vast|prairie Вогнекровний|вогненно-рудий мустанг|довгими стрибками|стрибками|мчався||широку|прерія 火血色|野马|长的|跳跃|奔跑|穿过|广阔的|草原 Il mustang sangue di fuoco percorreva a grandi passi la vasta prateria. O Mustang Sangue de Fogo corria pela vasta pradaria em largas passadas. The fiery-blooded mustang galloped across the vast prairie in long leaps. Jeździec siedzący na nim pochylił się nisko do przodu, aby obszernym rondem wyszywanego srebrem sombrera osłonić twarz przed smagnięciami wiatru. ||上|||他|低|向||为了|宽大的|边缘|刺绣的|银色的|帽子|遮挡||免受|鞭打|风 The rider|sitting|on|it|leaned|himself|low|forward|front|to|wide|brim|embroidered|with silver|sombrero|shield|face|from|lashes|of wind cavaliere||||||||avanti||||ricamato||||viso||| Кавалер|сидячий|||похилив||||вперед||широким|широкий край|вишитого|сріблом|капелюха сомбреро|захистити|обличчя||ударів вітру| Il cavaliere su di esso si sporse in avanti per proteggersi il viso dalle raffiche di vento con l'ampia tesa dei suoi sombreri ricamati d'argento. O cavaleiro nele se inclinou para a frente para proteger o rosto das rajadas de vento pela aba larga do sombreiro com costura prateada. Сидевший на нем всадник низко наклонился вперед, чтобы объемный ободок вышитого серебром сомбреро защищал его лицо от порывов ветра. The rider sitting on it leaned low forward to shield his face from the stinging wind with the wide brim of his silver-embroidered sombrero. Półdziki szlachetny rumak z nieokiełznaną pasją przeskakiwał pojawiające się na jego drodze kolczaste kaktusy, zręcznie omijał wykroty i gnał przed siebie, szorując brzuchem po purpurowej szałwii porastającej szeroką równinę. |шляхетный|конь|||||||||||||||||||||||||| Half-wild|noble|stallion|with|untamed|passion|leaped over|appearing|reflexive particle|on|his|path|spiny|cacti|skillfully|avoided|fallen trees|and|galloped|forward|himself|scraping|belly|on|purple|sage|covering|wide|plain Напівдикий|шляхетний|кінь благородний||неконтрольованою|пристрастью||що з'являються|||||колючі||спритно|обминав|вибоїни||мчав|||треться об|животом|||шавлія|що вкриває|широкою|рівнину ||骏马|从|无法驯服的|激情||出现的|出现|在||路上||仙人掌|灵巧地|避开|倒下的树|并|奔跑|向前|前面|擦|肚子|在||鼠尾草|生长|宽阔的|平原 Il nobile destriero semiselvaggio con passione sfrenata saltò sopra i cactus spinosi che apparivano sulla sua strada, evitò abilmente i maggesi e si precipitò avanti, strofinando con il ventre la salvia viola che cresceva sull'ampia pianura. The semi-wild noble steed, with untamed passion, jumped over the thorny cacti that appeared in its path, skillfully dodged the obstacles, and raced ahead, brushing its belly against the purple sage covering the wide plain. Świst wiatru upajał jeźdźca i wierzchowca. Шёпот||||| The whistle|of the wind|intoxicated|the rider|and|the mount ||оп’яняв|вершника||коня |||骑士||马 The whistle of the wind intoxicated both the rider and the mount. Długo mknęli, wlokąc za sobą po stepie wydłużony cień. |||在||在|草原||影子 For a long time|they sped|dragging|behind|themselves|across|steppe|elongated|shadow |мчали|тягнучи||||степ|подовжений|тінь They raced for a long time, dragging an elongated shadow behind them across the steppe.

Naraz człowiek uniósł głowę. ||抬起|头 Suddenly|the man|lifted|his head Раптом|людина|підняв| Suddenly, the man lifted his head. Wydał okrzyk radości, a następnie ostro ściągnął cugle wierzchowca. |喊声|欢呼|||||缰绳|马 He let out|shout|of joy|and|then|sharply|pulled|reins|of the horse |вигук радості||||різко|сильно потягнув|поводи коня|коня He let out a cry of joy, and then sharply pulled the reins of the steed. Musiał posiadać niezwykłą zręczność i siłę, gdyż osadzony na miejscu mustang czterema kopytami zarył w ziemię. ||非凡的||和|力量|因为|||地方||四只||扎进|在|地面 He must have|possessed||agility|and|strength|because|planted|in|place|mustang|with four|hooves|dug|into|the ground |мати||спритність|||бо|осаджений||||чотирма||вкопався|| He must have had extraordinary agility and strength, as the mustang, planted in place, dug its four hooves into the ground. Przez krótką chwilę okazywał niezadowolenie; przysiadł na zadzie, stawał dęba, lecz wprawne dłonie jeźdźca szybko zmusiły go do posłuszeństwa. ||时刻||不满||在||站|站立|但|灵巧的|手||很快|||| For|a short|moment|he showed|displeasure|he crouched|on|his hindquarters|he stood|on end|but|skillful|hands|of the rider|quickly|forced|him|to|obedience |||виявляв||присів||задниця||вставав на диби||вправні|долоні|вершника|||||покори For a brief moment, it showed its displeasure; it crouched on its haunches, reared up, but the skilled hands of the rider quickly forced it into submission.

Młody człowiek lewą ręką zsunął do tyłu filcowy kapelusz o szerokich kresach, który opadł mu na plecy, zawisając na rzemieniu przełożonym pod brodą. |人|||滑下||后面|毛毡的|||宽阔|条纹|||他|||||||在|下巴 Young|man|left|hand|slid|to|back|felt|hat|with|wide|brims|which|fell|on him|on|back|hanging|on|cord|passed|under|chin ||||зсунув||назад|фетровий||||кресах||опустив|||спину|зависаючи|||перекладеним||під підборіддям |||||||фетровый||||||||||повиснув||||| The young man pushed his wide-brimmed felt hat back with his left hand, which fell onto his back, hanging from a strap that was placed under his chin. W ogorzałej od słońca twarzy błysnęły wesołe, jasne oczy. ||从||脸|闪烁|快乐的|| In|sunburned|from|sun|face|sparkled|cheerful|bright|eyes |засмаглій|||обличчі|||| In his sunburned face, cheerful, bright eyes sparkled. Teraz z większym prawdopodobieństwem można było ocenić jego wiek. |||||能|||年龄 Now|with|greater|probability|one could|was|to assess|his|age тепер||більшим|ймовірністю||||| Now it was possible to assess his age with greater certainty. Mógł mieć około szesnastu lub siedemnastu lat, chociaż z postawy wyglądał na dziewiętnaście. ||大约|||十七|||||看起来|| He could|be|around|sixteen|or|seventeen|years|although|from|posture|he looked|like|nineteen He could have been around sixteen or seventeen years old, although he looked nineteen due to his posture. Wrażenie to wywoływały jego szerokie bary, wysoki wzrost oraz wyrobione mięśnie, uwydatniające się pod obcisłą, barwną koszulą flanelową. ||给人留下|||||身高|和|发达的|肌肉|突出的||在|紧身的|彩色的|衬衫|法兰绒 Impression|it|was evoked|his|broad|shoulders|tall|height|and|developed|muscles|accentuated|themselves|under|tight|colorful|shirt|flannel ||викликали||широкі|плечі||||накачані|м'язи|підкреслені|||облягаючій|кольорова|фланелева сорочка|фланелеву |||||||||развитыми|||||||| This impression was created by his broad shoulders, tall stature, and well-developed muscles, which were accentuated by a tight, colorful flannel shirt.

Jeździec uspokoił rumaka, po czym z uwagą spojrzał przed siebie na południe, gdzie wśród grupy poszarpanych skał wystrzelała ku niebu dość wysoka góra – cel jego porannej wycieczki. ||马||然后|||看了||前方||南方||||破碎的|||向|天空|相当|||目标||| The rider|calmed|the stallion|after|which|with|attention|looked|in front of|himself|to|the south|where||a group|jagged|rocks|shot up|towards|the sky|quite|high|mountain|goal|his|morning|trip вершник||коня|||||подивився|||||||||скель|||||||||ранкової|екскурсії The rider calmed the steed, then looked attentively ahead to the south, where among a group of jagged rocks, a rather tall mountain shot up towards the sky – the destination of his morning excursion. Wznosiła się na samym pograniczu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Meksyku. ||||边界|美国|||北美|| It rose|itself|on|the very|border|of the States|United|of America|North|and|Mexico піднімалася||||на кордоні|штатів|Сполучених Штатів||Північної Америки||Мексики It rose right on the border of the United States of North America and Mexico. Z jej właśnie szczytu zamierzał przyjrzeć się bliżej meksykańskiej ziemi, której północne rubieże, ze względu na częste napady rabunkowe i utarczki zbrojne, zwano „wiecznie płonącą granicą”. |她|||打算||||墨西哥的|土地||北部的||出于|考虑到|||袭击|劫掠||冲突||被称为|永远||边界 From|her|just|peak|he intended|to look|himself|closer|Mexican|land|whose|northern|borders|due|to|on|frequent|raids|robbery|and|skirmishes|armed|were called|“eternally|burning|border |||вершини|планував|||||||північні|рубежі||через||||розбійницькі напади||суперечки|||вічно|палаюча| ||||||||||||||||частые||||||||| Именно с его вершины он намеревался поближе рассмотреть мексиканскую сельскую местность, северная окраина которой из-за частых грабежей и вооруженных стычек была известна как "вечно горящая граница". From its very peak, he intended to take a closer look at the Mexican land, whose northern fringes, due to frequent raids and armed skirmishes, were called the 'eternally burning border'.

Z miejsca, w którym zatrzymał się jeździec, można było dokładnie odróżnić linie załomów na stokach góry. ||在||||||可以|准确地|||山坡上的裂缝||山坡| From|the place|in|which|stopped|himself|rider|one could|was|exactly|distinguish|lines|of breaks|on|slopes|of the mountain ||||||їздець||||відрізнити||breaks||на схилах| From the spot where the rider had stopped, the lines of the mountain's slopes could be clearly distinguished. Wyraziście też rysowały się potężne kaktusy, pokaźniejsze krzewy szałwii oraz głazy zalegające sam wierzchołek. ||画着||巨大的|||灌木|鼠尾草|和|巨石|躺着||顶端 Vividly|also|were drawn|reflexive pronoun|powerful|cacti|larger|shrubs|sage|and|boulders|lying|only|peak Яскраво||малювали||потужні|||кущі|шалфею||каміння|лежачі||вершина ||||||более внушительные||||камни||| 强烈的仙人掌、丰盛的鼠尾草灌木和堆积在顶端的巨石都显得格外明显。 The powerful cacti, sizable sagebrush, and boulders lying at the very summit were also distinctly outlined. Mimo to chłopiec nie dał się zwieść wzrokowemu złudzeniu, któremu łatwo ulec przy ocenianiu odległości w nadzwyczaj przejrzystym stepowym powietrzu. ||男孩||给||欺骗|视觉的|幻觉|它||屈服|||||非常|清澈的|草原的|空气 Despite|that|boy|not|gave|himself||visual|illusion|to which|easily|succumb|when|judging|distance|in|extraordinarily|clear|steppe|air ||хлопець||||обманути|зоровому|ілюзії|||поддатися||оцінюванні|відстаней||надзвичайний|прозорливим|| Однако мальчика не обманула зрительная иллюзия, которой легко поддаться, оценивая расстояния в удивительно прозрачном степном воздухе. 尽管如此，男孩并没有被这个视觉幻觉所迷惑，在异常清澈的草原空气中评估距离时很容易就会上当。 Despite this, the boy was not deceived by the optical illusion, which is easy to fall for when judging distances in the extraordinarily clear steppe air. Góra oddalona była od niego jeszcze o trzy lub cztery kilometry, postanowił więc zwolnić tempo jazdy, aby zachować siły rumaka na drogę powrotną. ||是||他||||||公里|||放慢||行驶||保持||马|||返回 The mountain|was distant|was|from|him|still|by|three|or|four|kilometers|he decided|so|to slow|pace|of driving|to|preserve|strength|of the steed|for|journey|return |||||||||||вирішив||зменшити швидкість||швидкість їзди||зберегти||коня|||повернення 山距离他还有三四公里，他决定放慢骑行的速度，以保存马匹回程的体力。 The mountain was still three or four kilometers away from him, so he decided to slow down his pace to conserve the horse's strength for the return journey. Lekko dotknął szyi mustanga, półdziki wierzchowiec posłusznie ruszył stępa. 轻轻|触碰||野马||马|听话地|走|步行 Gently|touched|neck|mustang|semi-wild|horse|obediently|started|walking pace легко|доторкнувся|шиї|мустанга|напівдикій|кінь|покірно||крок Легкое прикосновение к шее мустанга привело к тому, что полудикая лошадь послушно встала на дыбы. 他轻轻触碰了野马的脖子，这只半野生的马顺从地开始慢跑。 He lightly touched the neck of the mustang, and the semi-wild steed obediently started to walk.

Chłopiec bacznie rozglądał się po okolicy. |仔细地|看||在| The boy|carefully|looked around|himself|in|the neighborhood |уважно|оглядав||| 男孩仔细打量着周围的环境。 The boy was carefully looking around the area. Bliskość Meksyku budziła w nim niezwykłą ostrożność. 邻近|||在|||谨慎 The proximity|of Mexico|awakened|in|him|extraordinary|caution близькість|||||| 墨西哥的近距离令他感到异常谨慎。 The proximity of Mexico stirred an unusual caution in him. Nie mógł lekceważyć słów doświadczonego szeryfa Allana, wyraźnie ostrzegającego, iż na pograniczu stale należy mieć się na baczności. 不||||经验丰富的|警长||明显地|警告|因为||边境|时刻|应该|保持|||警惕 He|could|ignore|words|experienced|sheriff|Allan|clearly|warning|that|at|border|always|one must|have|oneself|on|alert ||ігнорувати||досвідченого||Аллан|чітко|що попереджає|що||на кордоні|постійно|||||уваги 他不能忽视经验丰富的警长阿兰的话，他明确警告说，在边境地区始终要保持警惕。 He could not ignore the words of the experienced sheriff Allan, clearly warning that one must always be on guard at the border. Chociaż pomiędzy obydwoma państwami już od wielu lat panowały pokojowe stosunki, zbrojne oddziały, złożone z Meksykanów i Indian meksykańskich, często przemykały się na stronę amerykańską w celu zagarnięcia stada bydła lub owiec, a czasem wzięcia do niewoli dzieci, które potem przymusowo zatrudniano na ranczu. |在两个|两国|国家|||||||||||||||||穿过|||||||占领|群|牛||羊|||占领||奴役||||强迫|雇佣||牧场 Although|between|both|countries|already|for|many|years|prevailed|peaceful|relations|armed|units|composed|of|Mexicans|and|Indians|Mexican|often|slipped|themselves|to|side|American|in|order|to seize|herd|cattle|or|sheep|and|sometimes|taking|into|captivity|children|which|then|forcibly|were employed|on|ranch |між|обидва держави|||||||мирні|||військові підрозділи|складені|||||||промайнули|||||||захоплення||скота|||||взяти||||||||| 尽管两国之间已经维持了多年和平关系，但由墨西哥人和墨西哥印第安人组成的武装部队却常常偷偷潜入美国一侧，企图掠夺牲畜或羊群，有时还会绑架儿童，然后强迫他们在牧场工作。 Although peaceful relations had existed between the two countries for many years, armed groups made up of Mexicans and Mexican Indians often slipped across to the American side to seize herds of cattle or sheep, and sometimes to capture children who were then forced to work on ranches. Te lokalne najazdy niespokojnych sąsiadów pobudzały Amerykanów i Indian przebywających w nadgranicznych rezerwatach[1] do odwetu, a nieraz nawet do kroków zaczepnych. ||袭击|||||||||||||||||| The|local|invasions|restless|neighbors|incited|Americans|and|Indians|residing|in|border|reservations|to|retaliation|and|often|even|to|actions|offensive ||||||||||||резервати||відплати||||||наступальних дій |||||||||||||к||||||шагов| Эти локальные вторжения беспокойных соседей подстегивали индейцев и индейцев, проживающих в приграничных резервациях[1], к ответным, а иногда и наступательным действиям. 这些不安邻国的地方袭击激怒了生活在边境保留地的美国人和印第安人，引发了报复，有时甚至采取了进攻行动。 These local raids by restless neighbors incited Americans and Indians living in border reservations to retaliate, and sometimes even to take offensive actions. Trwała tu więc ustawiczna walka podjazdowa, w której nie brak było krwawych ofiar. была|||||||||||| There was lasting|here|so|continuous|fight|guerrilla|in|which|not|lack|was|bloody|victims |||||||||||криваві жертви|жертв Thus, there was a continuous guerrilla warfare here, which was not without bloody casualties.

[1] Rezerwaty – terytoria wydzielane przez europejskich kolonizatorów krajowcom w Amerykach Północnej i Południowej, w Afryce i Australii. Reserves|territories|designated|by|European|colonizers|natives|in|the Americas|North|and|South|in|Africa|and|Australia резервати||||||корінним жителям||Америки|||Південної|||| [1] Reservations – territories designated by European colonizers for the natives in North and South America, Africa, and Australia. W Stanach Zjednoczonych proces wypierania Indian z terenów wschodnich, najbardziej urodzajnych, zapoczątkowany został na przełomie XVIII i XIX w. Prezydent Jefferson postulował usunięcie wszystkich Indian z terenów na wschód od Missisipi, a jego następcy prowadzili podobną politykę. In|States|United|process|of expelling|Indians|from|territories|eastern|most|fertile|initiated|was|at|the turn of|18th|and|19th|century|President|Jefferson|proposed|removal|all|Indians|from|territories|to|east|of|Mississippi|and|his|successors|conducted|similar|policy |Штатах|||випередження|||територій|східних||родючих||||на межі||||||Джефферсон|постулював|видалення||||територій||||Міссісіпі|||наступники||| In the United States, the process of displacing Indians from the eastern, most fertile lands began at the turn of the 18th and 19th centuries. President Jefferson advocated for the removal of all Indians from the lands east of the Mississippi, and his successors pursued a similar policy. W 1837 r. Kongres zatwierdził wreszcie utworzenie Indiańskiego Kraju (Indian Territory), obejmującego tereny dzisiejszych stanów: Oklahoma, Kansas, Nebraska, Dakota Północna i Dakota Południowa. In|year|Congress|finally approved|finally|establishment|Indian|Territory|Indian|Territory|encompassing|lands|today's|states|Oklahoma|Kansas|Nebraska|Dakota|North|and|Dakota|South ||||нарешті|створення||||||території|||Оклахома|Канзас|Небраска|Дакота|Північна Дакота|||Південна Dakota In 1837, Congress finally approved the creation of Indian Territory, encompassing the lands of today's states: Oklahoma, Kansas, Nebraska, North Dakota, and South Dakota. Na mocy tej ustawy obszary na zachód od Missisipi miały być oddane na wieki pięciu tzw. By|virtue|this|law|areas|to|west|of|Mississippi|were|to be|given|for|eternity|five|so-called |моги||закону|області|||||||передані||||так званих Under this act, the areas west of the Mississippi were to be permanently assigned to five so-called. cywilizowanym narodom: Czikasawom, Czirokezom, Kri, Seminolom i Czoktawom. civilized|nations|Chickasaws|Cherokees|Creek|Seminoles||Choctaws цивілізованим||чікасоам|чирокі|крі|семінолам||чоктава́м civilized nations: Chickasaws, Cherokees, Creeks, Seminoles, and Choctaws. Przymusowe przenoszenie Indian półosiadłych, rolniczych na obszary często wrogich im plemion koczowniczo-myśliwskich powodowało ostre walki międzyplemienne i przyniosło wiele ofiar. Forced|relocation|Indians|semi-sedentary|agricultural|to|areas|often|hostile|to them|tribes|||caused|fierce|fights|intertribal|and|brought|many|casualties Примусове|переселення||півосілих|сільськогосподарських||областях||ворожих||племен|кочовничих|мисливських|викликало|||міжплемінні||принесло||жертв The forced relocation of semi-sedentary, agricultural Indians to areas often inhabited by hostile nomadic-hunting tribes led to fierce intertribal conflicts and resulted in many casualties. W Traverse des Sioux w 1851 r. wymuszono na Santee Dakotach zrzeczenie się części ziem. In|Traverse|of|Sioux|in|year|were forced|on|Santee|Dakotas|relinquishment|of|part|land |перетинати|з|Сіу|||вимусили||Сенті|Дакотах|відмова від прав|||землі In Traverse des Sioux in 1851, the Santee Dakota were forced to cede part of their land. W tym samym czasie w Forcie Laramie plemiona Równin Wewnętrznych (pod naciskiem rządu) przyrzekły nie napadać na osadników na Szlaku Oregońskim i uznały prawo rządu do budowania dróg i fortów wzdłuż Szlaku w Indiańskim Kraju. In|the|same||in|Fort|Laramie|tribes|Plains|Internal|(under|pressure|government)|promised|not|to attack|on|settlers|on|Trail|Oregon|and|recognized|right|government|to|building|roads|and|forts|along|Trail|in|Indian|Country |||||Форт|Ларамі||Рівнин|внутрішніх рівнин||||приприсягли||||поселенців||Шляху|Орегонському||визнали|||||||фортів||шляху||індіанському| At the same time, at Fort Laramie, the tribes of the Great Plains (under pressure from the government) promised not to attack settlers on the Oregon Trail and recognized the government's right to build roads and forts along the Trail in Indian Country. Po tym złamaniu zasady nienaruszalności Kraju szybko następowały dalsze ograniczenia popierane użyciem siły. After|this|violation|principle|inviolability|Country|quickly|followed|further|restrictions|supported|by the use of|force ||порушенні||недоторканності|||наступали||обмеження|підтримувані|використанням сили| After this violation of the principle of the inviolability of the Country, further restrictions quickly followed, supported by the use of force. Coraz mniej ziemi zostawiano Indianom, aż w 1907 r. wszystkie plemiona osadzono w rezerwatach. More and more|less|land|was left|to the Indians|until|in|year|all|tribes|were settled|in|reservations |||залишали|||||||оселили|| Less and less land was left for the Indians, until in 1907 all tribes were settled in reservations.

Młody Polak, Tomek Wilmowski – on to bowiem był owym samotnym jeźdźcem – nie lękał się niebezpieczeństw. Young|Pole|Tomek|Wilmowski|he|it|for|was|that|lonely|rider|not|feared|himself|dangers ||Томек|Вілмовський|||бо||тим||вершником||не боявся||небезпек A young Pole, Tomek Wilmowski – for he was that lone rider – was not afraid of dangers. Nie lubił jednak lekkomyślnie narażać się na nie, ponieważ doświadczenie nabyte podczas włóczęgi po świecie uczyniło go roztropnym i rozważnym. He|liked|however|recklessly|to expose|himself|to|it|because|experience|gained|during|wandering|through|the world|made|him|prudent|and|cautious |||легковажно|піддавати ризику|||||досвід|||блукання по світу|||зробило||осторожним||обережним However, he did not like to recklessly expose himself to danger, as the experience gained during his wanderings around the world had made him prudent and thoughtful.

Tomek zaledwie od tygodnia przebywał w Nowym Meksyku[2]. Tomek|only|for|a week|had stayed|in|New|Mexico |лише|||перебував||| Tomek had only been in New Mexico for a week. Tutaj, według zapewnień ojca, powinien całkowicie odzyskać siły, nadwątlone po stratowaniu przez rozjuszonego nosorożca afrykańskiego podczas ostatniej wyprawy łowieckiej w Ugandzie[3]. Here|according to|assurances|father|should|completely|regain|strength|diminished|after|being trampled|by|enraged|rhinoceros|African|during|last|expedition|hunting|in|Uganda |за словами|запевнень|||повністю|відновити||ослаблені||потоптання||розлюченого|носорога||||експедиції|полювання||в Уганді Здесь, по заверениям отца, он должен полностью восстановить свои силы, ослабленные после того, как его растоптал разъяренный африканский носорог во время недавней охотничьей экспедиции в Уганде[3]. Here, according to his father's assurances, he should completely regain his strength, which had been weakened after being trampled by an enraged African rhinoceros during his last hunting expedition in Uganda. Podczas kilkumiesięcznego wypoczynku w Anglii zapomniał o ciężkiej chorobie i gdy nadarzyła się okazja do wyjazdu na daleki Dziki Zachód[4], skwapliwie przyjął propozycję ojca. ||||||||||||||||||||охотно||| During|several-month|vacation|in|England|he forgot|about|severe|illness|and|when|arose|reflexive particle|opportunity|for|trip|to|far|Wild|West|eagerly|he accepted|proposal|father |||||забув||||||випала|||||||||з радістю||| During his several months of rest in England, he forgot about his serious illness, and when the opportunity arose to travel to the far Wild West, he eagerly accepted his father's proposal.

[2] Nowy Meksyk (New Mexico) – kraina Indian Zuni, odkryta w 1539 r. przez Marcosa de Niza i badana przez hiszpańskiego konkwistadora Francisco Vásqueza dee Coronada. New|Mexico|||land|Indians|Zuni|discovered|in|year|by|Marcos|of|Niza|and|explored|by|Spanish|conquistador|Francisco|Vásquez|de|Coronado |Мексика|новий|Мексика|||Зуні|||||Марка||Ніза||досліджена|||конкістадор|Франциско|Франциско Васкез де Коронадо|де|Коронадо [2] New Mexico – the land of the Zuni Indians, discovered in 1539 by Marcos de Niza and explored by the Spanish conquistador Francisco Vásquez de Coronado. Po 1821 r. Nowy Meksyk stał się stanem niepodległego Meksyku. After|year|New|Mexico|became|a|state|independent|Mexico |||||||незалежного| After 1821, New Mexico became a state of independent Mexico. Na mocy traktatu Guadalupe Hidalgo z 1848 r., kończącego wojnę Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi, włączono do Stanów część terytoriów Arizony, Kolorado, Kalifornii, Utah, Kolorado, Wyoming i Nowego Meksyku; 6 I 1912 r. Nowy Meksyk stał się 47. stanem Stanów Zjednoczonych. By|virtue|treaty|Guadalupe|Hidalgo|from|year|ending|war|Mexico|with|States|United|included|to|States|part|territories|Arizona|Colorado|California|Utah|Colorado|Wyoming|and|New|Mexico|January|year|New|Mexico|became|himself|state|States|United |влади|договору|Гвадалупа|Гідальго|||який закінчує||||||включено||||територій||Колорадо|Каліфорнії|Юта||Вайомінг|||||||||||| Under the Treaty of Guadalupe Hidalgo of 1848, which ended the war between Mexico and the United States, parts of the territories of Arizona, Colorado, California, Utah, Colorado, Wyoming, and New Mexico were incorporated into the States; on January 6, 1912, New Mexico became the 47th state of the United States. Podczas pobytu Tomka na pograniczu amerykańsko-meksykańskim jeszcze trwały niepokoje i wzajemne napady. During|stay|Tomek|at|border|||still|lasted|unrest|and|mutual|attacks ||Томка||на кордоні|||||||взаємні| During Tomek's stay on the American-Mexican border, unrest and mutual raids were still ongoing.

[3] Przygody Tomka podczas poprzednich wypraw opisane zostały w powieściach: Tomek w krainie kangurów i Tomek na Czarnym Lądzie. The adventures|of Tomek|during|previous|expeditions|described|were|in|the novels|Tomek|in|the land of|kangaroos|and|Tomek|on|Black|Continent ||||виправ||||романах||||кенгуру|||||Країні [3] Tomek's adventures during previous expeditions are described in the novels: Tomek in the Land of Kangaroos and Tomek in the Black Continent.

[4] Daleki Dziki Zachód (Far Wild West) – nazwa terytoriów znajdujących się w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, pochodząca z okresu, kiedy ziemie te przeważnie zamieszkiwali wojowniczy Indianie. Far|Wild|West||||name|of territories|located|in||western|part||United|originating|from|period|when|lands|these|mostly|were inhabited by|warlike|Indians |||Далекі|Дикий|захід||||||||||||періоду||||||воїнствуючі|індіанці [4] The Far Wild West – the name of the territories located in the western part of the United States, originating from the period when these lands were mostly inhabited by warlike Indians.

Miał ku temu dwa powody. He had|for|that|two|reasons ||||причини He had two reasons for that. Po pierwsze, poznana wcześniej w niezwykłych okolicznościach w Australii młodsza od niego Sally, udając się obecnie do szkoły w Anglii, zatrzymała się po drodze na dłuższy wypoczynek u swego stryja zamieszkałego w Nowym Meksyku. First|first|known|earlier|in|unusual|circumstances|in|Australia|younger|than|him|Sally|going|herself|currently|to|school|in|England|stopped|herself|on|the way|for|longer|rest|at|her|uncle|living|in|New|Mexico ||вивчена|||незвичайних|обставинах||||||Сally|вдаючись||в даний час||||||||||||||дядька|проживаючого||| First, the younger Sally, whom he had met earlier under extraordinary circumstances in Australia, was currently on her way to school in England and stopped for a longer vacation at her uncle's place in New Mexico. Tomek miał spędzić z nią wakacje w nadzwyczaj zdrowych warunkach klimatycznych, a potem wspólnie odbyć powrotną drogę do Anglii. Tomek|was supposed to|spend|with|her|vacation|in|extraordinarily|healthy|conditions|climatic|and|then|together|undertake|return|journey|to|England |||||||незвичайних||умовах||||разом||повернену||| Tomek was supposed to spend the summer with her in exceptionally healthy climatic conditions, and then they would travel back to England together. Po drugie – Tomek, jego ojciec oraz ich dwaj przyjaciele, Smuga i bosman Nowicki, wciąż trudnili się łowieniem dzikich zwierząt dla wielkiego przedsiębiorstwa Hagenbecka, dostarczającego do ogrodów zoologicznych i cyrków różne okazy fauny świata. Second|thing|Tomek|his|father|and|their|two|friends|Smuga|and|bosman|Nowicki|still|were engaged|in|hunting|wild|animals|for|large|company|Hagenbeck|supplying|to|gardens|zoological|and|circuses|various|specimens|fauna|of the world |||||||||Смуга||босман Новіцький|Новіцький|все ще|займалися|||||||підприємства|Гагенбека|який постачає||садів|зоологічних||цирків|||| Second, Tomek, his father, and their two friends, Smuga and Bosman Nowicki, were still engaged in hunting wild animals for the large Hagenbeck company, which supplied various specimens of the world's fauna to zoos and circuses. Hagenbeck cenił odważnych Polaków, ponieważ zawsze bez wahania podejmowali się trudnych zadań. Hagenbeck|valued|brave|Poles|because|always|without|hesitation|undertook|themselves|difficult|tasks Гагенбек|цінував|відважних|||||вагання|брати на себе||| Hagenbeck valued brave Poles because they always took on difficult tasks without hesitation. Kiedy dowiedział się, że Wilmowski ma zamiar wyprawić swego przedsiębiorczego syna w podróż do Stanów Zjednoczonych, postanowił powierzyć mu pewną misję. When|he learned|himself|that|Wilmowski|has|intention|to send|his|entrepreneurial|son|on|trip|to|States|United|he decided|to entrust|him|a certain|mission ||||||намір|||підприємливого||||||||покласти||| When he learned that Wilmowski intended to send his enterprising son on a trip to the United States, he decided to entrust him with a certain mission. Zaproponował Tomkowi, aby zwerbował tam trupę Indian, którzy za odpowiednim wynagrodzeniem zgodziliby się brać udział w przedstawieniach cyrkowych. He proposed|to Tomek|that|he recruited|there|troupe|Indians|who|for|appropriate|compensation|they would agree|to|to take|part|in|performances|circus |Томкові||||групу артистів|||||||||участь||представлення| He suggested to Tomek that he recruit a troupe of Indians there, who would agree to participate in circus performances for appropriate compensation. Wszak Indianie byli powszechnie znani ze wspaniałej tresury mustangów i brawurowej jazdy. After all|Indians|were|commonly|known|for|magnificent|training|of mustangs|and|daring|riding Адже|||поширено|||чудової|тренування|мустангів||бравурної| After all, the Indians were widely known for their excellent training of mustangs and daring riding. Oryginalny obóz indiański, przeniesiony w całości do Europy, na pewno wzbudziłby duże zainteresowanie. Original|camp|Indian|moved|in|entirety|to|Europe|on|sure|would raise|great|interest |табір||перенесений||||||||| An original Indian camp, completely relocated to Europe, would surely attract a lot of interest. Przecież jeszcze pamiętano heroiczne walki czerwonoskórych wojowników z lat 1869–1892, toczących do ostatka zaciekły bój o utrzymanie swojej wolności. After all|still|were remembered|heroic|battles|red-skinned|warriors|from|years|fighting|to|the last man|fierce|fight|for|maintenance|their|freedom Адже|||||червонокожих||||що точили|||||||| After all, the heroic battles of the red-skinned warriors from 1869 to 1892 were still remembered, as they fought fiercely to maintain their freedom. Nazwiska nieustraszonych wodzów, jak Siedzący Byk, Czerwona Chmura, Cochise i Geronimo[5], stały się symbolem bohaterstwa Indian. The names|fearless|leaders|like|Sitting|Bull|Red|Cloud|Cochise|and|Geronimo|became|themselves|a symbol|of heroism|Indians Прізвища||вождів||Сидячий бик|||Хмара|Кочис||Геронімо|стали|||| The names of fearless leaders, such as Sitting Bull, Red Cloud, Cochise, and Geronimo, became symbols of Indian heroism.

[5] Siedzący Byk (Sitting Bull) i Czerwona Chmura (Red Cloud) byli wodzami szczepu Siuksów (Sioux); natomiast Cochise i Geronimo przewodzili szczepom Apaczów (Apache). Sitting|Bull|||and|Red|Cloud|||were|leaders|tribe|Sioux||whereas|Cochise|and|Geronimo|led|tribes|Apache| ||Сидячий|Бик||||червоний|Хмара||вождями|племені|Сіуки||однак||||приводили|щепам|Апачів|апачів Sitting Bull and Red Cloud were leaders of the Sioux tribe; meanwhile, Cochise and Geronimo led the Apache tribes.

Tomek Wilmowski, udając się na tak długo oczekiwane spotkanie ze swoją młodą przyjaciółką, z radością przyjął propozycję Hagenbecka. Tomek|Wilmowski|going|himself|to|so|long|awaited|meeting|with|his|young|friend|with|joy|accepted|proposal|Hagenbeck ||вирушаючи||||||||||подругою||||| Tomek Wilmowski, heading to the long-awaited meeting with his young friend, gladly accepted Hagenbeck's proposal. Wszak w ten sposób mógł osobiście poznać dzielnych Indian, dla których zawsze odczuwał duży szacunek. after all|in|this|way|could|personally|meet|brave|Indians|for|whom|always|felt|great|respect адже|||||||brave|||||||повагу After all, this way he could personally meet the brave Indians, for whom he always felt great respect. Oczywiście ojciec Tomka obawiał się wysłać zbyt nieraz porywczego syna na samodzielną daleką wyprawę, toteż jako opiekun wyruszył z nim jego najserdeczniejszy druh, bosman Nowicki. ||||||||порывчивого|||||||||||||||| Of course|father|Tomek|worried|himself|to send|too|sometimes|impulsive|son|on|independent|long|journey|therefore|as|guardian|set out|with|him|his|dearest|companion|bosun|Nowicki |||боявся|||||поривчастого|||самостійну||експедицію|тому||опікун|вирушив||||найдорожчий друг||| Of course, Tomek's father was worried about sending his sometimes impulsive son on a solo long journey, so his dearest friend, bosun Nowicki, set out with him as a guardian.

Dwaj przyjaciele od tygodnia przebywali w gościnie u stryja Sally, szeryfa Allana. Two|friends|for|a week|had stayed|in|hospitality|at|uncle|Sally|sheriff|Allan ||||перебували||||дядька||| Two friends had been staying at Uncle Sally's, Sheriff Allan, for a week. Tomkowi nigdy nie ciążyła opieka dobrodusznego marynarza. to Tom|never|not|burdened|care|good-natured|sailor |||не тягнула||доброго серця|моряка Tom had never felt burdened by the care of the good-natured sailor. Obaj byli niespokojnymi duchami i obaj przepadali za przygodami. Both|were|restless|spirits|and|both|were fond|of|adventures Обоє|||духами|||зникали|| Both were restless spirits and both loved adventures. W dodatku olbrzymi bosman od chwili przybycia na ranczo Allana spędzał większość czasu w towarzystwie ładnej i przemiłej Sally, zważając, aby nie stała się jej jakakolwiek krzywda. In|addition|huge|bosun|from|moment|arrival|at|ranch|Allan|spent|most|time|in|company|pretty|and|very nice|Sally|being careful|that|not|would become|herself|her|any|harm ||гігантський||||приїзду||||||||товаристві|гарної||привітної||уважаючи||||||будь-яка| Additionally, the huge bosun had spent most of his time since arriving at Allan's ranch in the company of the pretty and lovely Sally, making sure that no harm came to her. Dingo, wierny pies Tomka, również przypomniał sobie widocznie, że to właśnie mała Australijka była jego pierwszą panią, gdyż nie odstępował jej na krok. Dingo|faithful|dog||also|remembered|to himself|evidently|that|it|just|little|Australian girl|was|his|first|mistress|because|not|left|her|at|step Дінго|вірний||||||очевидно||||||||||бо||||| Dingo, Tom's loyal dog, also seemed to remember that it was the little Australian girl who was his first mistress, as he did not leave her side. Tomek korzystał więc z całkowitej swobody. Tomek|used|so|with|total|freedom |користувався|||повної| Tomek therefore enjoyed complete freedom. Już w pierwszych dniach rozpoczął samotne wypady konne, aby dokładnie poznać okolicę oraz nawiązać przyjazne stosunki z Indianami mieszkającymi w pobliskich rezerwatach. Already|in|first|days|he started|solitary|excursions|horseback|to|thoroughly|know|the area|and|establish|friendly|relations|with|Indians|living|in|nearby|reservations ||||||випади||||||||||||||| Already in the first days, he started solitary horseback rides to get to know the area well and to establish friendly relations with the Indians living in nearby reservations.

Obecnie w doskonałym humorze zbliżał się do celu porannej wycieczki. Currently|in|excellent|mood|was approaching|himself|to|goal|morning|trip Зараз||||приближався||||ранкової|екскурсії Currently, in excellent spirits, he was approaching the destination of his morning trip. Cieszył się, że wkrótce ujrzy meksykańską ziemię, znaną mu już trochę z książek polskiego podróżnika Emila Dunikowskiego[6], który odbywał wyprawy badawcze do Stanów Zjednoczonych oraz Meksyku, a potem szczegółowo opisywał swe spostrzeżenia i przygody. He was happy|himself|that|soon|will see|Mexican|land|known|to him|already|a little|from|books|Polish|traveler|Emil|Dunikowski|who|undertook|expeditions|research|to|States|United|and|Mexico|and|then|in detail|described|his|observations|and|adventures Радів||||побачить|||||||||||Емілія|Дуніковського|||експедиції|дослідницькі||||||||детально||свої спостереження||| He was happy that he would soon see Mexican land, which he already knew a bit from the books of the Polish traveler Emil Dunikowski, who undertook research expeditions to the United States and Mexico, and then detailed his observations and adventures.

Samotna góra stawała się obecnie z każdą chwilą wyższa, coraz szerzej przesłaniała horyzont zasnuty liliową mgiełką. Lonely|mountain|was becoming|reflexive particle|now|with|every|moment|higher|increasingly|wider|obscured|horizon|shrouded|lilac|mist ||||тепер||||вища||ширше|закривала|||лілійною|туманом The solitary mountain was becoming higher with each passing moment, increasingly obscuring the horizon shrouded in a lilac mist. Wkrótce Tomek znalazł się tuż u jej stóp. Soon|Tomek|found|himself|right|at|her|feet ||||поряд|||стоп Soon Tomek found himself right at her feet. Z łatwością odszukał wąską ścieżkę wiodącą na szczyt. With|ease|found|narrow|path|leading|to|summit ||||стежку|ведучою||вершину He easily found the narrow path leading to the summit. Bez chwili wahania skierował na nią wierzchowca, lecz zaledwie rzucił okiem na ziemię, natychmiast ściągnął cugle. Without|moment|hesitation|directed|at|her|horse|but|barely|cast|glance|at|ground|immediately|pulled|reins ||вагання||||коня верхового||лише|кинув||||одразу ж|потягнув за поводи|поводи Не раздумывая ни секунды, он повернул своего скакуна к ней, но, едва взглянув на землю, тут же натянул поводья. Without a moment's hesitation, he directed the steed towards her, but as soon as he glanced at the ground, he immediately pulled the reins. Lekko zeskoczył z siodła. Lightly|jumped off|from|saddle Легко|||сідла He lightly jumped off the saddle. Nie wypuszczając z dłoni arkanu przywiązanego do uzdy konia, pochylił się nad dostrzeżonymi przed chwilą śladami, wyciśniętymi na żwirowatej ścieżce. ||||||||||||||||оставленными||гравийной| Not|releasing|from|hand||tied|to|bridle|horse|he leaned|himself|over|noticed|just|moment|tracks|pressed|on|gravelly|path |випускаючи||||||||нахилився|||поміченими||||втиснутими||гравійній|шляху Не выпуская из рук арканум, привязанный к уздечке его лошади, он наклонился к только что замеченным следам, отпечатавшимся на гравийной дорожке. Not letting go of the lasso tied to the horse's bridle, he leaned over the tracks he had just noticed, imprinted on the gravelly path.

„Ho, ho! Ho| Го| "Ho, ho!" Ktoś już dzisiaj jechał tędy przede mną! Someone|already|today|drove|this way|in front of|me ||||тут|| Someone has already passed by here in front of me today! Mógłbym się nawet założyć, że to Indianin – rozmyślał. I could|myself|even|bet|that|this|Indian|he thought |||поставити на кон|||індіанець| I could even bet that it was an Indian – he thought. – Tylko czerwonoskórzy nie podkuwają swoich koni. Only|redskins|do not|shoe|their|horses – Only redskins don't shoe their horses. Czego on szuka o tak wczesnej porze na samej granicy? What|he|is looking for|at|such|early|hour|at|alone| What is he looking for at such an early hour at the very border? Przyjechał z północy, jest więc mieszkańcem Stanów Zjednoczonych. He arrived|from|the north|he is|so|a resident|of the States|United |||||мешканцем|| He came from the north, so he is a resident of the United States. Hm, dziwne wydaje mi się, że w biały dzień opuścił rezerwat. Hm|strange|seems|to me|reflexive particle|that|in|white|day|left|reserve |||||||||покинув|резервати́в Hmm, it seems strange to me that he left the reservation in broad daylight. Lepiej wycofam się stąd jak najprędzej”. I better|withdraw|myself|from here|as|soon as possible |вийду||звідси||якнайшвидше I better get out of here as soon as possible.

Zaraz jednak porzucił tę myśl. Soon|however|abandoned|this|thought ||покинув|| However, he soon abandoned that thought. Rozważył swe położenie. He considered|his|situation |своє|положення He considered his situation.

Odwrót przed samotnym, prawdopodobnie bezbronnym Indianinem zakrawałby na tchórzostwo. ||||||казался бы|| retreat|from|solitary|probably|defenseless|Indian|would border|on|cowardice Відступ|||приблизно|||схожий би з||трусость Retreating before a solitary, probably defenseless Indian would be tantamount to cowardice. Nie mógł do tego dopuścić. He|could|to|that|allow He could not allow that. Przecież nie brakowało mu odwagi. after all|not|lacked|him|courage Адже|||| After all, he was not lacking in courage. Cóż z tego, że w bezludnym miejscu napotkał indiański ślad? Well|from|this|that|in|uninhabited|place|he encountered|Indian|trace |||||||натрапив|| What of it if he encountered an Indian trail in an uninhabited place? Może to był kowboj zatrudniony u któregoś z ranczerów? Maybe|it|was|cowboy|employed|by|one of|from|ranchers Maybe it was a cowboy employed by one of the ranchers? Może właśnie poszukiwał zagubionego bydła? Maybe|just|he was searching for|lost|cattle ||шукав|lost|скот Maybe he was just searching for lost cattle? Szczyt góry był doskonałym punktem obserwacyjnym. The peak|of the mountain|was|an excellent|point|of observation Пік|||||спостережним The peak of the mountain was an excellent observation point. Poza tym Tomkowi wydawało się, że jeżeli będzie unikał spotkań z Indianami, to nigdy nie wypełni misji powierzonej mu przez Hagenbecka. Besides|that|to Tomek|seemed|himself|that|if|he will|avoided|meetings|with|the Indians|then|never|not|will fulfill|mission|entrusted|to him|by|Hagenbeck |||||||||||||||виконає||покладено||| Besides, Tom thought that if he avoided meetings with the Indians, he would never fulfill the mission entrusted to him by Hagenbeck. Szeryf Allan, jak wszyscy starsi ludzie, na pewno trochę przesadzał z tymi niebezpieczeństwami czyhającymi na pograniczu. Sheriff|Allan|like|all|older|people|at|surely|a little|exaggerated|with|those|dangers|lurking|on|border Шериф|Аллан||||||||перебільшував||||||на кордоні Sheriff Allan, like all older people, was surely exaggerating a bit about the dangers lurking on the border. Wystarczy zachować ostrożność, a wszystko będzie w porządku. It is enough|to maintain|caution|and|everything|will be|in|order |дотримуватися обережності|||||| Just be cautious, and everything will be fine.

Uspokojony, wprowadził konia między kaktusy. Calm|led|horse|between|cacti |ввів||| Calmly, he led the horse among the cacti. Wyszukał miejsce porosłe kępkami trawy i tam przywiązał mustanga do gałęzi krzewu szałwiowego. He searched for|a place|covered|with tufts|of grass|and|there|he tied|the mustang|to|the branch|of the bush|sage |||пухнастими купками|||||||гілки|куща шавлії|шавлієвого He searched for a spot covered with clumps of grass and tied the mustang to a branch of a sagebrush. Poprawił pas z przytroczoną do niego kaburą z rewolwerem, aby móc w każdej chwili sprawnie wydobyć broń, po czym zawrócił na ścieżkę. He adjusted|belt|with|attached|to|it|holster|with|revolver|so that|he could|in|every|moment|quickly|draw|weapon|then|after that|he turned back|onto|the path |пояс||прикріпленою|||||||могти||||швидко вправно|витягнути|зброя|||повернув назад|| He adjusted the belt with the holster containing the revolver, so he could quickly draw his weapon at any moment, then turned back onto the path. Nie tracąc czasu na dalsze zastanawianie się, ruszył za śladami pozostawionymi przez niepodkutego konia. Not|wasting|time|on|further|pondering|himself|he set off|after|the tracks|left|by|unshod|horse |втрачаючи||||роздуми|||||||некованого| Not wasting time on further contemplation, he followed the tracks left by the unshod horse. Po kilkudziesięciu krokach trop zbaczał ze ścieżki w krzewy szałwiowe i ginął. |||||||||шалфейные|| After|several dozen|steps|trail|deviated|from|path|into|bushes|sage|and|disappeared |кількох десятків||слід|збився з шляху||стежки||кущі|шалеві||зникав After a few dozen steps, the trail veered off the path into the sagebrush and disappeared. Dopiero kilka metrów powyżej tego miejsca odszukał na ścieżce ślady stóp obutych w mokasyny. Only|a few|meters|above|this|place|he found|on|the path|traces|of feet|shod|in|loafers Тільки|||вище|||||стежці||стоп|обутими||мокасини Just a few meters above this spot, he found footprints on the path left by someone wearing moccasins.

Tomek gwizdnął cicho. Tomek|whistled|quietly |свистнув| Tomek whistled softly.

„Mój Indianin uczynił to, co ja zrobiłem przed chwilą. My|Indian|did|that|what|I|did|a moment|ago ||зробив|||||| "My Indian did what I just did a moment ago. Wobec tego najpierw przyjrzę się jego koniowi” – pomyślał. In light of|this|first|I will look|at him|his|horse|he thought |||придивлюсь|||| Therefore, I will first take a look at his horse" - he thought.

W tej chwili w przydrożnych krzakach, jakby odzew na myśl Tomka, rozległo się parsknięcie. In|this|moment|in|roadside|bushes|as if|response|to|thought|Tomek|echoed|itself|snort |||||в кущах||відгук||||||передзвін At that moment, in the roadside bushes, as if in response to Tomek's thought, a snort was heard. Indiański wierzchowiec musiał wyczuć jego obecność. Indian|horse|must have|sensed|his|presence |кінь||||присутність The Indian horse must have sensed his presence. Tomek ostrożnie rozsunął krzewy. Tomek|carefully|parted|bushes |||кущі Tomek carefully parted the bushes. Nieopodal spostrzegł niskiego, gniadego mustanga z białymi łatami na zadzie. |||||с|||| Nearby|he noticed|short|bay|mustang|with|white|patches|on|hindquarters поручі|помітив|низького|гнідого||||плямами||задній частині Nearby, he spotted a low, bay mustang with white patches on its hindquarters. Indiańskim zwyczajem siodło zastępowała derka w barwne wzory, przytrzymywana grubym rzemieniem przewiązanym wokół przodu końskiego tułowia. |||заменяло|||||||||||| Indian|custom|saddle|was replaced by|blanket|in|colorful|patterns|held|thick|strap|tied|around|front|horse|body |звичаєм||замінювала|покривало||яскраві|візерунки|утримувана|||перев'язаним|||конського|тулубу According to Indian custom, a colorful patterned blanket replaced the saddle, held in place by a thick strap tied around the front of the horse's body. Cugle nie były przeciągnięte przez uzdę pozbawioną wędzidła, lecz po prostu uwiązane pod dolną szczęką. The reins|not|were|pulled through|by|bridle|lacking|bit|but|just|simply|tied|under|lower|jaw Поводи|||протягнуті||уздечку|deprived of|уздечки||||прив'язані||нижньою|нижньою щелепою The reins were not threaded through a bitless bridle, but simply tied under the lower jaw. Tomek wiedział, że cugle służą czerwonoskórym tylko do hamowania, wierzchowce kierują bowiem nogami. Tomek|knew|that|reins|serve|to the red-skinned|only|for|stopping|horses|steer|for|with their legs |знав||поводи||червонокожим|||гальмування|кінні|керують|бо| Том знал, что поводья используются краснокожими только для торможения, так как лошади управляются с помощью ног. Tomek knew that the reins were used by the redskins only for braking, as the horses are directed by the legs. Od uzdy zwisał arkan przywiązany do krzewu. From|bridle|hung|lasso|tied|to|bush |||аркан|||куща A lasso hung from the bridle, tied to a bush.

Tomek uważnie przyglądał się wzorom na indiańskim siodle. Tomek|carefully|looked|himself|patterns|on|Indian|saddle ||уважно дивився||візерункам||| Tomek carefully examined the patterns on the Indian saddle. Podobne pokazywał mu szeryf Allan jako rękodzieła nawahskie. |||||как|| Similar|showed|to him|sheriff|Allan|as|handicrafts|from Nawah ||||||ремесла|навахські ремесла Similar ones were shown to him by Sheriff Allan as Navajo handicrafts. Czyżby Indianin należał do szczepu Nawahów? could it be|Indian|belonged|to|tribe|Navajos хіба ж||||племені| Could it be that the Indian belonged to the Navajo tribe? Przypuszczenie to lekko zaniepokoiło Tomka. The assumption|it|slightly|worried|Tomek Припущення||трохи|| This assumption slightly worried Tomek. Nie tak dawno jeszcze we wszystkich częściach świata rozbrzmiewały imiona Nawahów i Apaczów, gdyż żaden szczep indiański nie wykazał tyle szaleńczej odwagi w walkach z białymi najeźdźcami, ile ci synowie pustyni arizońskiej. Not|so|long ago|yet|in|all|parts|of the world|resounded|names|of the Navajos|and|of the Apaches|because|no|tribe|Indian|not|showed|so much|reckless|courage|in|battles|with|white|invaders|as|those|sons|of the desert|of Arizona ||||||||звучали||навахів|||оскільки||плем'я|||||божевільної|||бою|||наїзниками||||| Not so long ago, the names of the Navajos and Apaches echoed in all parts of the world, as no Indian tribe showed as much reckless courage in battles against white invaders as these sons of the Arizona desert.

Mustang strzygł uszami, parskał coraz głośniej, uderzał kopytami o ziemię, jakby chciał ostrzec swego pana. Mustang|twitched|his ears|snorted|increasingly|louder|struck|with his hooves|against|the ground|as if|wanted|to warn|his|master |підстригав||пір'я|||ударявся||||||попередити|| The mustang pricked up its ears, snorted louder and louder, and struck its hooves against the ground as if it wanted to warn its master. Tomek szybko wycofał się na ścieżkę. Tomek|quickly|withdrew|himself|to|the path ||вийшов||| Tomek quickly retreated to the path. Uważnie badał ślady stóp. Carefully|examined|traces|feet |досліджував||стоп He carefully examined the footprints. Rozmiary ich pozwalały przypuszczać, że Indianin nie był jeszcze dorosłym mężczyzną. The sizes|their|allowed|to assume|that|Indian|not|was|yet|adult|man Their sizes suggested that the Indian was not yet an adult man. Ośmielony tym spostrzeżeniem Tomek ruszył ostrożnie w kierunku szczytu. Encouraged|by that|observation|Tomek|started|cautiously|in|the direction of|the summit ||спостереженням||||||вершини Encouraged by this observation, Tomek cautiously moved towards the summit.

W dobre pół godziny, wykorzystując jako osłonę krzewy szałwii i kaktusy, dotarł na płasko ścięty wierzchołek. In|good|half|hour|using|as|cover|bushes|sage|and|cacti|he reached|to|flat|cut|peak |||||||кущі||||дотягнув||плоско|обрізаний|вершина In a good half hour, using the sagebrush and cacti as cover, he reached the flat-topped peak. Tutaj ścieżka ginęła wśród głazów. Here|path|disappeared|among|boulders ||зникала||каміння Here, the path disappeared among the boulders. Tomek ukrył się za jednym z nich. Tomek|hid|himself|behind|one|of|them Tomek hid behind one of them. Czujnym wzrokiem szukał Indianina. vigilant|gaze|searched|Indian |пильним поглядом||індіанця He searched for the Indian with a vigilant gaze. Nie dostrzegł go jednak w pobliżu, przesuwał się więc coraz dalej ku południowej krawędzi szczytu. He|noticed|him|however|in|the vicinity|he moved|himself|so|increasingly|further|towards|southern|edge|peak |помітив|||||переміщався||||||південній|краю|вершини However, he did not see him nearby, so he moved further towards the southern edge of the peak. Stąpał cicho, uważnie, by nie potrącać kamieni. He walked|quietly|carefully|in order to|not|to bump into|stones йшов обережно|||||зачіпати торкатися| He stepped quietly, carefully, so as not to disturb the stones. Tuż, na samej grani, wznosił się wysoki, podłużny głaz. Just|on|the very|ridge|rose|itself|high|elongated|boulder Тут||||піднімався|||подовжений|камінь Right at the edge, a tall, elongated boulder rose up. Tomek spojrzał w górę i zamarł w bezruchu. Tomek|looked|up|at the sky|and|froze|in|stillness |поглянув|||||| Tomek looked up and froze in place. Z głazu zwisały dwie stopy obute w mokasyny. From|the rock|hung|two|feet|shod|in|loafers |кам'яної брили|свисали||ноги|взуті|| Two feet shod in moccasins hung from the rock.

Chłopiec wstrzymał oddech, aby przedwcześnie nie zwrócić na siebie uwagi. The boy|held|breath|to|prematurely|not|draw|on|himself|attention |встромив|дихання||завчасно||повернути||| The boy held his breath to avoid drawing attention to himself too soon. Podczas poprzednich wypraw poznał doskonale tajniki podchodów i tropienia. During|previous|expeditions|he learned|perfectly|secrets|stalking|and|tracking |||вивчив досконало таємниці||таємниці|||троплення During previous expeditions, he had learned the secrets of stalking and tracking very well. Przesunął się nieco w prawo. He moved|himself|slightly|to|right Перемістився|||| He shifted slightly to the right. Indianin leżał na brzuchu na wysuniętym kamiennym bloku. The Indian|lay|on|his stomach|on|protruding|stone|block |||животі||виступаючому|| The Indian lay on his stomach on an extended stone block. Wpatrywał się w falisty step po drugiej stronie granicy. He stared|himself|into|wavy|steppe|on|the second|side|of the border Пильно дивився|||хвилястий||||| He was staring at the wavy steppe on the other side of the border. Z tyłu jego głowy, zatknięte za przepaskę, tkwiły trzy małe orle pióra. In|the back|his|head|tucked|behind|headband|were stuck|three|small|eagle|feathers |заду|||||пов'язка|прибивали||||пір'я At the back of his head, tucked behind a band, were three small eagle feathers.

Tomek rozejrzał się wokoło. Tomek|looked around|himself|around |оглядівся||навколо Tomek looked around. Teraz zauważył starą strzelbę opartą o pobliski kamień. Now|noticed|old|shotgun|leaning|against|nearby|stone |||рушницю|підпертую||поблизу| Now he noticed an old rifle leaning against a nearby stone. Widocznie Indianin nie spodziewał się tutaj spotkania z kimkolwiek, skoro odłożył broń. Apparently|Indian|not|expected|himself|here|meeting|with|anyone|since|put down|weapon очевидно||||||||кимось||відкладав|зброя Apparently, the Indian did not expect to meet anyone here, since he had put down his weapon. Biały chłopiec uśmiechnął się chytrze. ||улыбнулся|| White|boy|smiled|himself|slyly ||||кмітливо The white boy smiled slyly. Opowiadano tak wiele o niezwykłej wprost czujności Indian, a tymczasem udało mu się podejść niepostrzeżenie Nawaha, mimo iż mogło się wydawać, że pragnie pozostać niezauważony. They told|so|much|about|extraordinary|downright|vigilance|Indians|and|meanwhile|he managed|to him|reflexive pronoun|to approach|unnoticed|Nawaha|despite|that|could|reflexive pronoun|to seem|that|wishes|to remain|unnoticed Розповідали||||||пильності|||||||підходити|непомітно|||що|||||||непомічений So much had been said about the extraordinary vigilance of the Indians, yet he managed to approach Nawaha unnoticed, even though it might have seemed that he wanted to remain unseen.

Postanowił sprawić młodemu Indianinowi niespodziankę. He decided|to give|young|Indian|surprise Вирішив|зробити|||сюрприз He decided to surprise the young Indian. Bezszelestnie usiadł na ziemi. Silently|sat|on|ground безшумно||| He silently sat down on the ground. Zastanowiło go, kogo lub czego wypatruje Indianin na stepie. puzzled|him|who|or|what|is looking for|Indian|on|steppe задумало його|||||випромінює||| He wondered whom or what the Indian was watching for on the steppe.

Przez jakiś czas śledził kierunek jego wzroku; spoglądał ku południowi, lecz prócz różnych odmian kaktusów nic nie mógł dostrzec na falistej równinie. For|some|time|he followed|direction|his|gaze|he looked|towards|south|but|apart from|various|species|cacti|nothing|not|could|see|on|undulating|plain ||||напрям||зору|поглядав||південь||крім||варіанти|||||побачити|||рівнині For a while, he followed the direction of his gaze; he looked to the south, but apart from various types of cacti, he could see nothing on the undulating plain. W końcu znudzony wyczekiwaniem odezwał się głośno po angielsku: In|the end|bored|waiting|spoke|himself|loudly|in|English Finally, bored with waiting, he spoke out loud in English:

Efekt tych kilku wypowiedzianych słów przeszedł najśmielsze oczekiwania białego chłopca. The effect|those|few|spoken|words|surpassed|most daring|expectations|white|boy |||spoken||пройшов|найсміливіші|очікування|| The effect of those few spoken words exceeded the white boy's wildest expectations. Indianin bowiem natychmiast wychylił się zza krawędzi głazu, a ujrzawszy intruza, jednym sprężystym skokiem stanął przed nim. The Indian|for he|immediately|leaned out|himself|from behind|the edge|of the rock|and|seeing|the intruder|one|springy|jumpem|stood|in front of|him ||негайно|вихилив||за|краю|скеля||побачивши|незнайомця||еластичним|стрибком|вставив|| The Indian immediately leaned out from behind the edge of the rock, and upon seeing the intruder, he sprang forward in one agile leap to stand before him. Oczy jego błyszczały złowrogo. His eyes|his|shone|ominously |||зловісно His eyes gleamed ominously.

– Czego tu szukasz, podstępny biały psie? What|here|are you looking for|sneaky|white|dog – What are you looking for here, treacherous white dog? – wyrzucił z siebie jednym tchem dość dobrą angielszczyzną. he spat out|from|himself|one|breath|quite|good|English викинув||||одним подихом|||англійською – he spat out in fairly good English in one breath.

Tomek był zaskoczony pełnym wściekłości, obraźliwym odezwaniem się Indianina, lecz opanował wzburzenie i spokojnie odparł: Tomek|was|surprised|full|of anger|offensive|remark|himself|Indian|but|controlled|agitation|and|calmly|replied ||здивований||в怒сті||висловленням||||опанував|збурення||| Tomek was surprised by the full of rage, insulting response of the Indian, but he controlled his agitation and calmly replied:

– Mógłbym ciebie o to samo zapytać. I could|you|about|that|same|ask – I could ask you the same thing. Miałbym nawet większe ku temu prawo, gdyż nie znajdujemy się na terenie rezerwatu, ale nie zrobiłbym tego nigdy w tak nieprzyjazny sposób, jak ty to uczyniłeś. I would have|even|greater|to|that|right|because|not|we are|reflexive particle|on|territory|reserve|but|not|I would do|that|never|in|such|unfriendly|way|as|you|that|did ||||||оскільки|||||території|резервату|||||||||||||зробив I would even have more right to do so, as we are not in a reserve, but I would never do it in such an unfriendly way as you did.

– Każdy szpieg jest tylko podstępnym, parszywym psem! |шпион||||| Every|spy|is|only|treacherous|filthy|dog |шпигун||||| - Every spy is just a sneaky, filthy dog! – nienawistnie odparł Indianin. hatefully|replied|Indian з ненавистю|| - the Indian replied hatefully.

– Zgadzam się z tobą, lecz nie jestem szpiegiem! I agree|reflexive pronoun|with|you|but|not|I am|a spy |||||||шпигуном - I agree with you, but I am not a spy!

– Kłamiesz jak wszystkie blade twarze! You lie|like|all|pale|faces Ти брешеш||||бліді обличчя - You lie like all pale faces! Nasłał cię tutaj szeryf Allan. sent|you|here|sheriff|Allan Наслав|||| Sheriff Allan sent you here. Mieszkasz u niego! You live|at|his You live with him!

– Skąd wiesz, że mieszkam u szeryfa Allana? Where|do you know|that|I live|at|sheriff|Allan - How do you know I live with Sheriff Allan? – zdziwił się Tomek, powściągając gniew. was surprised|himself|Tomek|suppressing|anger здивувався|||стримуючи| - Tom was surprised, holding back his anger.

– Teraz się zdradziłeś! Now|yourself|betrayed ||ти зрадив - Now you've revealed yourself! – triumfująco krzyknął Indianin. triumphantly|shouted|Indian тріумфуючи|| - the Indian shouted triumphantly. – Cokolwiek jednak odkryłeś, nigdy już tego nie zdradzisz bladym twarzom! Whatever|however|you discovered|never|ever|it|not|will betray|pale|faces Що б то не було||ти відкрив|||||зрадиш|блідим обличчям|faces - Whatever you have discovered, you will never reveal it to the pale faces!

Zupełnie nieoczekiwane groźne znaczenie słów Indianina wprawiło Tomka w osłupienie; trwało ono jednak tylko krótką chwilę. ||||||впередило||||||||| completely|unexpected|threatening|meaning|words|Indian|left|Tomek|in|astonishment|lasted|it|however|only|short|moment Цілком||небезпечне||||привело в замешательство|||осліплення|||||| The completely unexpected ominous meaning of the Indian's words left Tomek stunned; however, it lasted only a short moment. Nieraz już przecież jego życiu zagrażały niebezpieczeństwa. Many times|already|after all|his|life|threatened|dangers ||адже|||| After all, dangers had threatened his life many times before. Podczas ekspedycji w głąb nieznanych lądów śmierć często zaglądała mu w oczy, toteż błyskawicznie potrafił reagować na wszelkie niespodzianki. During|expedition|in|depth|unknown|lands|death|often|looked|at him|in|eyes|therefore|instantly|he could|react|to|all|surprises |||глиб|||||||||тому ж|||реагувати||| During expeditions into unknown lands, death often stared him in the face, so he was able to react quickly to any surprises. Teraz jednym spojrzeniem stwierdził, że Indianin, poza tomahawkiem za pasem, nie miał przy sobie innej broni. Now|one|glance|he determined|that|Indian|besides|tomahawk|at|waist|not|had|with|himself||weapon ||поглядом|зазначив||||томагавком||поясом||||||зброї Now, with a single glance, he determined that the Indian, aside from the tomahawk at his belt, had no other weapons on him. Aby sięgnąć po starą strzelbę opartą o kamień, musiałby przejść obok niego. To|reach|for|old|shotgun|resting|against|stone|he would have to|walk|past|him |дотягнутися|||рушницю||||||| To reach for the old shotgun leaning against the stone, he would have to walk past him. Poza tym Tomek nie bez satysfakcji spostrzegł, że trochę wyższy od niego przeciwnik jest wynędzniały. ||||||||||||противник|| Besides|that|Tomek|not|without|satisfaction|noticed|that|a little|taller|than|him|opponent|is|emaciated ||||||помітив||||||суперник||виснажений Moreover, Tomek noticed with some satisfaction that his opponent, who was a bit taller than him, looked emaciated. Zdawały się o tym świadczyć wąskie ramiona i płaska klatka piersiowa. They seemed|to|about|that|to testify|narrow|shoulders|and|flat|chest|thoracic ||||свідчити|вузькі|плечі||плоска|грудна клітка|грудна This seemed to be evidenced by his narrow shoulders and flat chest. Obserwacje Tomka nie trwały chyba dłużej niż kilka sekund. Observations||not|lasted|probably|longer|than|few|seconds Спостереження|||||||| Tomek's observations probably lasted no longer than a few seconds.

Nagłym ruchem stanął na nogi i odgrodził Indianina od jego strzelby. sudden|movement|he stood|on|feet|and|he separated|the Indian|from|his|gun Різким||вставив||||відгородив||||рушниця He suddenly stood up and blocked the Indian from his rifle.

– Dlaczego czerwony brat grozi mi bez żadnego powodu? Why|red|brother|threatens|me|without|any|reason - Why does the red brother threaten me for no reason? – zapytał pojednawczo, aby wyjaśnić to dziwne nieporozumienie. he asked|conciliatorily|to|explain|this|strange|misunderstanding |примирливо||||| - he asked conciliatorily, to clarify this strange misunderstanding. – Niczym sobie nie zasłużyłem na podobne traktowanie! by nothing|to myself|not|deserved|to|similar|treatment ||||||ставлення - I have done nothing to deserve such treatment!

– Dość już zbędnych słów! Enough|already|unnecessary|words ||додаткових| - Enough of unnecessary words! Broń się, zdradliwa biała żmijo! Defend|yourself|treacherous|white|snake зброя||deceitful||зрадлива біла змія Defend yourself, treacherous white snake! – zawołał Indianin, dobywając tomahawka zza pasa. shouted|Indian|drawing|tomahawk|from behind|his belt |||томагавка||пояс - shouted the Indian, drawing his tomahawk from his belt.

Tomek był niezawodnym strzelcem. Tomek|was|reliable|shooter ||надійним|стрільцем Tomek was an unfailing marksman. Miał rewolwer, mógł więc chwycić za broń i jednym pociągnięciem palca unieszkodliwić przeciwnika. He had|a revolver|he could|so|grab|for|weapon|and|one|pull|of a finger|neutralize|opponent ||||схопити||зброю|||потягом|пальця|нейтралізувати|суперника He had a revolver, so he could grab his weapon and incapacitate the opponent with a single pull of the trigger. Żywił jednak wrodzony wstręt do przelewu krwi, a ponadto szczerze współczuł niedoli Indian, tak barbarzyńsko tępionych przez białych najeźdźców. He had|however|innate|aversion|to|shedding|blood|and|moreover|sincerely|sympathized with|plight|Indians|so|barbarically|persecuted|by|white|invaders живив||вроджений|||переливу крові|||крім того|щиро|сочувствував|недолі|||варварськи|знищуваних|||завойовників Однако он испытывал врожденную неприязнь к кровопролитию и искренне сочувствовал страданиям индейцев, которых так варварски истребляли белые захватчики. However, he had an innate aversion to bloodshed, and moreover, he sincerely sympathized with the plight of the Indians, so barbarically hunted down by the white invaders. Postanowił więc unieszkodliwić młodego zapaleńca bez uciekania się do użycia broni. He decided|therefore|to neutralize|young|enthusiast|without|resorting|to|to|use|of weapon вирішив||нейтралізувати||ентузіаста||втілення|||використання зброї|зброї Поэтому он решил нейтрализовать молодого энтузиаста, не прибегая к оружию. He decided to neutralize the young firebrand without resorting to the use of weapons. Przecież bosman Nowicki, znany z niezwykłej wprawy w walce wręcz, nie na darmo uczył go obezwładniających napastnika niezawodnych chwytów. After all|bosun|Nowicki|known|for|extraordinary|skill|in|combat|unarmed|not|for|free|taught|him|incapacitating|attacker|reliable|grips адже||||||вправності||боротьба|рукопашному бою||||||обеззброюючих|нападника|непомильних|хватів After all, bosun Nowicki, known for his extraordinary skill in hand-to-hand combat, did not teach him the reliable techniques for disarming an attacker for nothing. Gdy wzburzony Indianin zaatakował Tomka, ten nagle uskoczył w bok, jednocześnie prawą ręką chwycił w przegubie dłoń grożącą mu tomahawkiem, a lewą nacisnął łokieć czerwonoskórego. When|angry|Indian|attacked|Tomek|he|suddenly|jumped aside|in|side|at the same time|right|hand|grabbed|in|wrist|hand|threatening|him|tomahawk|and|left|pressed|elbow|redskin |розгніваний||||||вискочив||||||схопив за зап'ястя||зап’ясті||яка загрожує|||||натиснув|ліктьовий суглоб|червонокожого When the agitated Indian attacked Tomek, he suddenly sidestepped, simultaneously grabbing the threatening hand with the tomahawk at the wrist with his right hand, while pressing the elbow of the redskin with his left. Silne szarpnięcie powaliło Indianina na ziemię – tomahawk wypadł mu z dłoni. Strong|tug|knocked down|Indian|to|the ground|tomahawk|fell out|from him|from|hand |різке рухання|повалило|||||випав||| A strong jerk knocked the Indian to the ground – the tomahawk fell from his hand.

Nim zdążył powstać, Tomek przytłoczył go całym ciężarem ciała. ||||придавил|||| Before|he could|get up|Tomek|overwhelmed|him|with all|weight|of body |встиг|встати||притиснув|||вагою| Before he could get up, Tomek overwhelmed him with his entire body weight.

Rozgorzała gwałtowna walka. A fierce|violent|fight спалахнула запекла боротьба|запекла боротьба| A fierce fight broke out. Indianin jak piskorz wyślizgiwał się z rąk białego chłopca, a dłonie jego uporczywie kierowały się ku szyi przeciwnika. the Indian|like|eel|slipped away|himself|from|hands|white|boy|and|hands|his|persistently|directed|themselves|towards|neck|opponent ||вужик|вислизував|||рук||||||уперто||||шиї| The Indian slipped out of the white boy's hands like an eel, while his hands stubbornly aimed for the opponent's neck. Tomkowi błysnęła myśl, że nie docenił sił czerwonoskórego. to Tomko|flashed|thought|that|not|appreciated|strength|redskin |||||не оцінив|| A thought flashed through Tomek's mind that he had underestimated the strength of the redskin. Gorzej na pozór zbudowany Indianin zdawał się być ogromnie wytrzymały. Worse|at|first glance|built|Indian|seemed|himself|to be|enormously|resilient Гірше||вигляд|побудований||здавав|||величезно|витривалий The Indian, seemingly worse built, appeared to be extremely resilient. Walczył z determinacją, zdecydowany zabić przeciwnika. He fought|with|determination|determined|to kill|opponent Боровся||рішучістю|рішучий|| He fought with determination, intent on killing his opponent. Teraz Tomek nie miał już wątpliwości, że toczą walkę na śmierć i życie. Now|Tomek|not|had|anymore|doubts|that|they are waging|fight|for|death|and|life |||||сумніви||ведуть боротьбу|бій|||| Now Tomek had no doubt that they were fighting to the death.

Po jakimś czasie gwałtowność zmagań trochę osłabła. After|some||intensity|struggles|a little|weakened |||інтенсивність боротьби||| After a while, the intensity of the struggle weakened a bit. Do tej pory żaden z chłopców nie przemówił słowa ani nie wydał jęku, chociaż obydwaj odczuwali skutki bezkompromisowej walki. Until|this|time|none|of|boys|not|spoke|word|nor|not|uttered|groan|although|both|felt|effects|uncompromising|fight ||||||||||||стогін||обидва|відчували|наслідки|безкомпромісної| Until now, neither of the boys had spoken a word or made a sound, although both were feeling the effects of the uncompromising fight. Tomek oddychał z coraz większą trudnością. Tomek|breathed|with|increasingly|greater|difficulty Tomek was breathing with increasing difficulty. Wężowe uściski Indianina męczyły go coraz bardziej. Змеиные|||||| Snake|hugs|Indian|tired|him|more|more Зміїні|обійми||втомлювали||| The snake-like grips of the Indian were exhausting him more and more.

Znów potoczyli się na ziemię. Again|rolled|themselves|onto|the ground |покатили||| They rolled onto the ground again. Koszula Tomka zwisała już w strzępach. ||висела||| The shirt|Tom's|hung|already|in|tatters Сорочка||звисала|||in shreds Tomek's shirt was already hanging in tatters. Ostre kamienie boleśnie raniły. Sharp|stones|painfully|hurt ||болісно| Sharp stones painfully wounded. Naraz dłoń Indianina zacisnęła się kurczowo na jego gardle. Suddenly|hand|Indian|tightened|reflexively|tightly|on|his|throat Нараз|||||міцно|||горло Suddenly, the Indian's hand tightened around his throat. Tomek zdobył się na olbrzymi wysiłek i nogami zrzucił z siebie Indianina, lecz zaledwie powstał, przeciwnik już czaił się do nowego ataku. Tomek|summoned|himself|to|tremendous|effort|and|with his legs|threw off|from|himself|the Indian|but|barely|got up|the opponent|already|was lurking|himself|for|new|attack ||||великий|зусилля|||скинув|||||лише що|встав|опонент|вже|підкрадав|||| Tomek made a tremendous effort and kicked the Indian off him, but as soon as he got up, the opponent was already lurking for a new attack.

Zaraz jednak uzmysłowił sobie, że nie chce, że nie powinien użyć rewolweru wobec bezbronnego czerwonoskórego. Soon|however|realized|to himself|that|not|wants|that|not|should|use|revolver|against|defenseless|redskin ||усвідомив|||||||||||| However, he soon realized that he didn't want to, that he shouldn't use the revolver against the defenseless redskin. Postanowił więc zmienić taktykę. He decided|so|to change|tactic He decided to change his tactics.

Gdy Indianin znów go zaatakował, zaczął walczyć pięściami. When|the Indian|again|him|attacked|he started|to fight|with fists ||||||боротися|кулаками When the Indian attacked him again, he started fighting with his fists.

Zaraz też uzyskał widoczną przewagę. Soon|also|gained|visible|advantage Скоро||отримав|видиму| He quickly gained a noticeable advantage. Celne uderzenia lądowały na brzuchu i podbródku Indianina, który cofał się teraz ku krawędzi. Accurate|strikes|landed|on|stomach|and|chin|Indian|who|was retreating|himself|now|towards|edge точні|удар|приземлялися||||підборідді|||відступав||||краю Accurate strikes landed on the Indian's stomach and chin, who was now retreating towards the edge. Zorientował się, że walka przybiera niepomyślny dla niego obrót. He realized|himself|that|fight|takes|unfavorable|for|him|turn Зрозумів||||набуває несприятливого характеру|||| He realized that the fight was taking an unfavorable turn for him. Skupił się, po czym nagłym skokiem rzucił się na białego chłopca. He focused|himself|after|which|sudden|jump|he threw|himself|at|white|boy Склав|||||стрибком|кинув|||| He focused, then suddenly jumped at the white boy. Po chwili znów spleceni w morderczym uścisku potoczyli się na skraj wierzchołka. After|a moment|again|intertwined|in|deadly|embrace|rolled|themselves|to|the edge|of the peak |||сплетені||вбивчому|обіймах|покотили|||край|вершини Moments later, they were once again entwined in a deadly embrace, rolling to the edge of the peak. Tomek, doprowadzony do ostateczności, uderzył głową Indianina w twarz, szarpnął z całej siły i nagle poczuł, że jego stopy tracą oparcie. Tomek|driven|to|desperation|hit|head|Indian|in|face|pulled|with|all|strength|and|suddenly|felt|that|his|feet|lose|support |||останній край|вдарив||||обличчя|рвонув потягнув||||||||||теряють|опору Tomek, driven to desperation, struck the Indian in the face with his head, pulled with all his strength, and suddenly felt his feet losing support. Przez kilka sekund przeciwnicy chwiali się na ostro ściętej grani. |||противники|||||| For|several|seconds|opponents|swayed|themselves|on|sharply|cut|ridge |||суперники|коливали|||остро|обрубленій| For a few seconds, the opponents swayed on the sharply cut edge. Dłoń Indianina ponownie wpiła się w gardło Tomka. The hand|of the Indian|again|sank|itself|into|throat|Tomek ||знову|впила|||горло| The Indian's hand once again dug into Tomek's throat. Wtedy jeszcze raz zdobył się na wysiłek, i nagle obaj runęli w dół na usiany głazami stromy stok. Then|again|once|gathered|himself|to|effort|and|suddenly|both|fell|in|down|on|strewn|with stones|steep|slope ||||||зусилля|||обидва|полетіли||дно||встелений камінням|камінням|крутий|схил Then he gathered his strength once more, and suddenly both fell down the steep slope strewn with boulders.

Splecione w straszliwym zmaganiu dwa ciała upadły na kamienny blok. Twisted|in|terrible|struggle|two|bodies|fell|on|stone|block Сплетені||||||упали||кам'яний| Entwined in a terrible struggle, the two bodies fell onto the stone block.

SENT_CWT:AFkKFwvL=6.31 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.03 en:AFkKFwvL openai.2025-01-22 ai_request(all=269 err=0.00%) translation(all=224 err=0.00%) cwt(all=2773 err=1.05%)