Tomek na Czarnym Lądzie - Alfred Szklarski, Witaj, kirangozi (2)

Witaj, kirangozi (2)

Następnego dnia, zaledwie łowcy ruszyli w drogę, na niebie ukazały się czarne chmury. Wkrótce w oddali przetoczył się grzmot. Zaczął padać deszcz, lecz Hunter nie zarządził postoju. Podróżnicy przejechali kilka mniejszych przełęczy i znaleźli się na ścieżce wiodącej przez gęstwę wikliny. Droga miejscami stawała się bagnista. Kilka szakali przebiegło przed jeźdźcami, a spod końskich kopyt często podrywały się stada czajek.

Niebawem deszcz ustał. Palące słońce znów pojawiło się na niebie. Teraz łowcy wjechali na porosłą bujną trawą równinę. Na linii horyzontu ciemniało pasmo lasu. Konie pod razami arkanów ruszyły cwałem. Podczas trzygodzinnej jazdy Smuga wypatrzył w sawannie smukłe żyrafy, ale zaintrygowany czymś Hunter przynaglał do pośpiechu, nie zwracając na nie uwagi.

– Jesteśmy już na pastwiskach Masajów. Dziwi mnie, że do tej pory nie spotkaliśmy nawet najmniejszego stada bydła – głośno wyraził swój niepokój.

– Może zaprzyjaźnione z panem plemię przeniosło się w inną okolicę? – zagadnął Wilmowski. – Mówił pan przecież, że pędzą koczownicze życie.

– Według informacji, jakie otrzymałem przed dwoma miesiącami, Masajowie tutaj właśnie obozowali – wyjaśnił Hunter. – Po cóż mieliby się stąd oddalać, skoro sawannę nadal pokrywa wspaniała trawa? To mi się właśnie wydaje najbardziej podejrzane.

W tej chwili bosman, jadący obok Tomka, zawołał:

– Widzę dym nad zaroślami! Nie martw się pan, panie Hunter, tylko patrzeć, jak pana czarni koleżkowie przywitają nas uderzeniem warząchwi w kocioł.

– Niech pan uważa, panie bosmanie, żeby przez pomyłkę nie włożyli pana do tego kotła – odciął się tropiciel. – Widać zaraz, że ma pan rzeczywiście dobry wzrok!

Bosman nachmurzył się.

– Nie trzymałbym na pokładzie nawet ciury okrętowego, który by od razu nie wypatrzył dymu na horyzoncie – powiedział gniewnie.

Hunter nie obraził się i odparł z humorem:

– Cóż robić, widocznie się starzeję!

Konie zwietrzyły wodę i samowolnie przyspieszyły biegu. Po półgodzinnej jeździe łowcy ujrzeli obóz krajowców. Składał się z kilkunastu okrągłych szałasów, wyglądających z daleka niczym duże ule. Jak później Tomek stwierdził, zbudowano je z chrustu powiązanego trawą, a fundamenty stanowił suszony nawóz bydlęcy. Tętent galopujących koni wywołał w osiedlu ożywienie. Na placu otoczonym szałasami pojawili się mężczyźni, kobiety i gromada dzieci. Mężczyźni o rysach niezbyt murzyńskich odziani byli jedynie w obszerne płachty bawełniane malowniczo przerzucone przez jedno ramię. Misternie splecione i obficie polane tłuszczem włosy harmonizowały z kolorem twarzy oraz ciał z lekka pomalowanych czerwoną gliną. Niektórzy Masajowie nosili na szyi zawieszone na sznurkach małe puzderka. W dłoniach trzymali długie dzidy lub laski. Większość kobiet nie miała na sobie odzienia; na widok białych gości znikały w szałasach, by narzucić okrycia osłaniające dolną część ciała i ramię. Tak mężczyźni, jak i kobiety mieli uszy zniekształcone przez noszenie najrozmaitszych i różnych rozmiarów ozdób. Głowy niewiast były ogolone do gołej skóry. Szyje ich zakrywały sznury korali i metalowe obręcze. Niektórych ozdób nie zdejmowały nawet do snu. Brzydkie na ogół kobiety wydały się Tomkowi chodzącymi składami drutu i żelastwa, większość z nich bowiem miała łydki zakute w metalowe rury; również i ręce od ramienia do dłoni, z przerwą na łokieć, schowane były w bransolety lub rury zrobione z miedzianej bądź żelaznej blachy. Zupełnie nagie dzieci tłoczyły się między dorosłymi. Hałaśliwe maleństwa rękami pokazywały sobie przybyszów.

Na czoło gromady wysunął się wysoki, dobrze zbudowany Masaj uzbrojony w długą, ostrą dzidę.

– Jambo kirangozi! [24] Dawno u nas nie byłeś! – zawołał gardłowym głosem.

[24] Witaj, przewodniku!

– Witaj, Mescherje, cieszę się, że cię zastałem w obozie. Czy będziemy mogli zobaczyć i pozdrowić waszego wodza Kisumo? – zapytał Hunter, wyciągając dłoń na powitanie.

– Będziesz mógł się zobaczyć z Kisumem, jak tylko czarownik skończy z nim naradę – odparł Mescherje łamaną angielszczyzną przeplataną murzyńskimi słowami.

– Zaniepokoił mnie brak bydła na pastwiskach. Obawiałem się, że przenieśliście się z tej okolicy. Pomyślałem, że może rozpoczęliście wojnę z jakimś wrogim plemieniem – powiedział Hunter.

– Nieszczęście zawitało do naszych chat, biały kirangozi – wyjaśnił Masaj smutnym głosem. – Wyzdychały nam niemal wszystkie stada. Bydło nawiedziły jakieś złe duchy. To, co pozostało jeszcze przy życiu, pasie się teraz bliżej gór. Tak radził uczynić nasz czarownik.

Łowcy zsiedli z wierzchowców i uwiązali je do drzew. Tomek zbliżył się do Huntera. Na jego widok wśród Murzynów powstało dziwne zamieszanie. Masajowie wskazywali rękami na chłopca i jego psa, wykrzykując coś w podnieceniu. Hunter szybko spojrzał na Tomka. Ledwo się powstrzymał, aby nie wybuchnąć głośnym śmiechem.

– Co im się stało? Może oni się boją Dinga? – cicho zapytał Tomek przewodnika.

– Skądże znów mieliby się bać psa, skoro potrafią dzidami zakłuwać lwy – uspokoił go szeptem Hunter. – Po prostu zdziwiłeś ich swoim oryginalnym ubiorem. Wiesz, co oni mówią? Prawda, przecież nie znasz ich języka! Otóż posłuchaj, co teraz wołają: „Patrzcie, patrzcie tylko! Oto biały czarownik ze złym duchem zaklętym w psa!”.

– Co też pan opowiada Tomkowi! – zaoponował Wilmowski.

– Pan Hunter dokładnie tłumaczy to, co mówią Masajowie – potwierdził Smuga, który znał dość dobrze to narzecze murzyńskie. – Przecież oni nie wiedzą, że Tomek ustroił siebie i Dinga ogonkami zwierząt dla ochrony przed ukąszeniem tse-tse.

– Do licha, zupełnie o tym zapomniałem! – zafrasował się Wilmowski. – Że też ty zawsze musisz nam spłatać jakiegoś psikusa, Tomku! Zdejmij natychmiast te futerka, gdyż zabobonni Murzyni gotowi się do nas zrazić!

– Niech pan teraz nie doradza Tomkowi zdejmowania tych… ozdób – zaprotestował Hunter. – Murzyni lubią wszystko co niezwykłe. Oni wyrażają swój podziw, a nie niechęć.

– He, he, he – zarechotał bosman. – Słuchaj, brachu! Oni gotowi cię zrobić swoim czarownikiem. Pokaż im tylko tę magiczną sztuczkę z wcieraniem monety w szyję. Pamiętasz?

– Łatwo panu się śmiać, a ja pewno znów palnąłem głupstwo – odburknął Tomek nachmurzony. – Nie rozumiem, co im się nie podoba w moim ubiorze? Czy mnie przeszkadza, że oni się poowijali w kołdry?

Łowcy przerwali rozmowę, gdyż w tej chwili przybiegł Murzyn z wiadomością, że wódz Kisumo i wielki czarownik pragną powitać przybyszów. Ubawiony nieporozumieniem Smuga ujął Tomka pod ramię, mówiąc:

– Chodźmy i pokażmy wodzowi naszego czarownika. Tylko, drogi bosmanie, przestań rechotać jak żaba w błocie.

Wódz Kisumo stał przed obszerną chatą udrapowany w barwne okrycie przerzucone przez lewe ramię. Prawą dłoń opierał na oszczepie zakończonym długim, żelaznym grotem. Na szyi miał zawieszone spore puzderko. Właśnie wyjmował z niego jakiś przysmak wyglądający jak lukrecja, który zaraz włożył do ust. Na palcach jego nóg błyszczały pierścienie. Włosy Kisuma były misternie utrefione, a czoło przepasane kolorową opaską. Obok wodza stał przygarbiony starzec z kitą zwierzęcych ogonów przymocowanych na głowie i opadających mu na twarz i ramiona. Puszyste futerka powiewały przy lada podmuchu wiatru. Starzec co chwila potrząsał trzymanymi w rękach drewnianymi grzechotkami.

– Popatrz no, brachu, na twego starszego koleżkę – szepnął bosman. – Uważaj tylko, żeby cię nie połknął razem z Dingiem, bo spogląda na was jak kot na szperkę.

Hunter skarcił bosmana surowym wzrokiem i powiedział głośno:

– Witaj, Kisumo, wodzu i mój przyjacielu. Witaj i ty, wielki czarowniku. Słyszałem już od Mescherje, że nawiedziło was nieszczęście.

– Witaj, biały kirangozi i przyjacielu – odparł Kisumo łamaną angielszczyzną. – Widzę, że przyprowadziłeś do nas swych wielkich przyjaciół. Witajcie więc wszyscy. Proszę do mej chaty na zimne mleko.

Większa od innych chata wodza stała w samym środku obozu. Kisumo i czarownik weszli pierwsi, zapraszając gości. Po prawej stronie Kisuma usiadł napuszony czarownik, nadal potrząsając grzechotkami, po lewej wódz wskazał miejsca łowcom. Naprzeciwko wodza rozsiedli się starszyzna plemienia i Mescherje na czele.

Zaledwie mężczyźni znaleźli się w chacie, kilka kobiet wniosło naczynia napełnione mlekiem.

– W złej chwili przybyłeś do nas, biały kirangozi – rozpoczął rozmowę Kisumo. – Zawiść i złośliwość zazdrosnych Nandi pozbawiły nas licznych stad. Jesteśmy biedni i głodni, a serca nasze łakną srogiej zemsty.

– Wspomniał mi już Mescherje, szlachetny wodzu, że tajemnicza choroba nawiedziła wasze bydło – zagaił Hunter. – Ty jednak mówisz, że sprawcami tego nieszczęścia są Nandi.

– Posłuchajcie, jak to było, a sami zrozumiecie, że powiedziałem prawdę. O takich sprawach mówi się tylko na radzie starszych, dlatego też Mescherje nie mógł się rozwodzić przy wszystkich. Otóż zjawiło się u nas kilku Nandi z największym ich czarownikiem. Namawiali nas do wspólnego napadu na pociąg jeżdżący po żelaznej drodze. Nasza starszyzna nie chciała się przyłączyć do Nandi. Teraz nie prowadzimy wojny z Anglikami posiadającymi karabiny i rury wyrzucające duże kule. Rozumiesz przecież, kirangozi, że po zniszczeniu pociągu musielibyśmy uciekać stąd i porzucić nasze stada. To właśnie powiedzieliśmy Nandi, a wtedy ich czarownik zagroził, że bydło i tak stracimy, gdyż biali zabiorą je, a nas samych wygnają precz albo wymordują. Odrzekliśmy, że teraz mamy pokój z białymi ludźmi. Czarownik śmiał się z nas i zapewniał, że wkrótce przekonamy się o swej głupocie. Kiedy odjeżdżali od nas, musiał rzucić zły czar na nasze bydło, ponieważ wkrótce padły nam niemal wszystkie stada.

– Biali ludzie w Mombasie i Nairobi mówią, że pomór bydła panuje wzdłuż całej południowej granicy Kenii – wtrącił Hunter. – Może więc mylisz się, obwiniając Nandi o czary?

– Nie broń ich, kirangozi. Musieli poczuwać się do winy, bo kiedy urządziliśmy wyprawę w celu pomszczenia krzywdy, nie zastaliśmy ich w obozie.

– Kto wam powiedział, że to Nandi rzucili urok na bydło? – zapytał Smuga.

– Nasz wielki czarownik rozmawiał ze złymi duchami. One zdradziły mu tę tajemnicę. Oświadczył też, iż tylko krwawa zemsta może powstrzymać pomór bydła.

Smuga spojrzał ostro na czarownika wyraźnie okazującego niepokój. Przez chwilę mierzył go surowym wzrokiem, po czym powiedział z naciskiem:

– Łatwiej doradzić krwawą zemstę i walkę, w której giną dzielni wojownicy, niż zapobiec rzekomym czarom.

Grzechotki gwałtownie potrząśnięte odezwały się natarczywie. Hunter rzucił Smudze ostrzegawcze spojrzenie i zwrócił się do Masajów:

– Życzymy tobie, Kisumo, i twoim ludziom jak najlepiej. Wiemy też, że jesteście bardzo odważni. Dlatego właśnie przybyliśmy prosić o kilku wojowników na wyprawę do Bugandy. Ten biały bana makuba[25] będzie tam łowił żywe dzikie zwierzęta, aby je zabrać potem do swego kraju.

[25] Naczelny dowódca.

Mówiąc to, wskazał ręką na Wilmowskiego. Murzyni z zaciekawieniem spojrzeli na dowódcę wyprawy łowieckiej.

– Po co macie iść tak daleko? – zaoponował Kisumo. – W Kenii również jest pełno dzikich zwierząt. W Bugandzie niedobrze. Tam była wojna z Anglikami i innymi białymi.

– W Kenii nie znajdziemy małp soko[26] – wyjaśnił Hunter. – Bana makuba chce chwytać żywe goryle.

[26] Goryle.

– Chce chwytać żywe soko? To trudna i niebezpieczna wyprawa.

– Bana makuba łowił już dzikie zwierzęta i ma na to swoje sposoby.

W tej chwili czarownik pochylił się do wodza. Szeptał coś długo, wskazując jednocześnie na Tomka. Kisumo kiwnął głową i zaraz zapytał:

– Czy wasz czarownik bierze udział w tych łowach?

– Czy masz na myśli tego chłopca? To jest syn naszego bana makuby – odpowiedział Hunter. – Brał już udział w wyprawie do innego dalekiego kraju.

Wilmowski poruszył się niecierpliwie, lecz Hunter nie dopuścił go do słowa, mówiąc:

– Bana makuba i jego odważny syn znają różne sposoby na chwytanie dzikich zwierząt. Wyprawa ta nie jest więc niebezpieczna, jak by się mogło wydawać. Czy dasz nam kilku wojowników, Kisumo? Dobrze zapłacimy i uzbroimy odpowiednio ludzi, którzy z nami pójdą.

– Wojownicy są potrzebni tutaj. Nandi mogą na nas napaść – zaskrzeczał czarownik.

– Chcielibyśmy zabrać tylko pięciu wojowników, a ci chyba nie ocalą was przed Nandi – wtrącił Smuga.

– Nie boimy się Nandi, gdyż daliśmy im dobrą nauczkę – szybko odparł Kisumo – musimy wszakże zapytać naszego czarownika, co mówią o tej wyprawie dobre i złe duchy.

– Więc poradź się, wodzu, swego czarownika, lecz pamiętaj, że przywieźliśmy dla twoich żon piękne same-same – oświadczył Hunter.

Kisumo spojrzał pytająco na czarownika, ten zaś, potrząsając grzechotkami, zawołał:

– Czuję krew, dużo krwi! To zła wyprawa!

– Mylisz się, nikomu nie stanie się krzywda, ponieważ bana makuba i jego syn nie obawiają się waszych złych duchów – zaprzeczył Smuga.

Kisumo nie wiedział, co ma uczynić. Z jednej strony obawiał się sprzeciwiać wielkiemu czarownikowi, z drugiej nęciły go upominki przyobiecane za wyrażenie zgody na udział wojowników w wyprawie. Spojrzał więc niepewnie na czarownika, a potem skierował swój wzrok na Tomka. Po twarzy Kisuma przewinął się przebiegły uśmiech.

– Biali mają różne sposoby na złe duchy – powiedział. – Co mówi wasz czarownik o tej wyprawie? Chyba nie poszlibyście na nią, gdyby wróżył wam śmierć?

Hunter zmieszał się, na szczęście jednak czujny i opanowany Smuga wybawił go z kłopotu.

– Nie wierzymy w czary, lecz jeżeli koniecznie chcecie wiedzieć, co syn bana makuby sądzi o wyniku wyprawy, to zaraz się o tym przekonamy.

– O co chodzi wodzowi, Janie? – zapytał po polsku Wilmowski.

– Moim zdaniem Kisumo ma ochotę dać nam wojowników na wyprawę, lecz czarownik, ten stary oszust, straszy Masajów śmiercią. Murzyni uważają przyozdobionego Tomka za istotę obdarzoną nadprzyrodzoną mocą, toteż wódz chciałby wiedzieć, jaki wynik łowów przewiduje Tomek.

– Najlepiej powiedz im, dlaczego Tomek i Dingo noszą futrzane przybrania. Nie ma sensu nabierać Murzynów na głupie kawały – nachmurzył się Wilmowski.

– Niech pan nie udziela złych rad – ostrzegł Hunter. – Pan Smuga zupełnie niepotrzebnie podrażnił ambicję czarownika, podając w wątpliwość jego wróżby. Wódz lubi otrzymywać podarki, ale nie może zezwolić wojownikom na udział w wyprawie wbrew ostrzeżeniom czarownika. Nie chcąc brać odpowiedzialności na siebie, szuka sposobu na osłabienie złego wrażenia, spowodowanego niepomyślną wróżbą. Powinniśmy mu pomóc w dobrze rozumianym własnym interesie. Niech Tomek powie po prostu, że będzie czuwał nad bezpieczeństwem powierzonych nam wojowników.

– Ależ to nieprawdopodobne, aby ci odważni ludzie wierzyli w takie bzdury! – zawołał Tomek.

– Murzyni od wielu wieków podporządkowują swe życie najrozmaitszym przesądom i zabobonom. Oni wierzą w moc czarowników i ich wróżb. Jeżeli chcemy zjednać sobie Masajów, niech Tomek odegra małą komedię. Nikomu to przecież nie zaszkodzi – doradził Hunter.

– Dobra rada złota warta – wtrącił bosman Nowicki. – Potrząśnij łepetyną i kiwnij tego czarownika sztuczką z monetą.

Tomek spojrzał na ojca, a ponieważ nie dostrzegł już wyraźnego sprzeciwu, uśmiechnął się na myśl o możliwości spłatania figla złośliwemu czarownikowi.

Zaraz też przybrał poważną minę, pochylił się ku Masajom i wolno powiedział po angielsku:

– Wielki wodzu, będę czuwał nad wszystkimi uczestnikami wyprawy i dlatego nikomu nic złego się nie stanie. Aby cię przekonać, że mówię prawdę, pokażę ci, co potrafię.

Wyjął z kieszeni szklaną kulę, w której wnętrzu tkwił mały trójmasztowy żaglowiec. Położył ją na ziemi przed sobą, rozkoszując się podziwem Murzynów. Następnie obnażył szyję, wydobył z portmonetki miedzianą monetę, pokazał ją wszystkim na lewej dłoni, po czym ulokował pieniążek na obnażonym karku. Z kolei nakrył monetę lewą dłonią i zaczął udawać, że wciera ją w skórę. Wkrótce lewą dłoń zastąpiła prawa, potem znów zmieniał ręce, a Murzyni widząc podczas tych zmian pieniążek spoczywający na zaczerwienionym od tarcia karku, aż brali się za boki ze śmiechu. Ruchy dłoni chłopca stawały się coraz szybsze. Pot wystąpił mu na czoło. W końcu tarł już kark tylko lewą dłonią. Spod oka spojrzał na Masajów. Przerwał naraz wcieranie i pokazał widzom pustą rękę. Moneta zniknęła w zadziwiający dla nich sposób. Nie było jej ani na szyi, ani na dłoni.

– Patrzcie! Patrzcie! Nie ma nic! – wykrzykiwali Masajowie.

– Czary, czary! – powtarzali inni.

– Powiedz nam, synu bana makuby, co się stało z tą monetą? – zaciekawił się Kisumo.

Tomek uśmiechnął się triumfująco. Więc jednak Masajowie nie spostrzegli, że cała sztuka polegała jedynie na zręcznej manipulacji rękami. Zmieniając szybko ręce, Tomek zręcznie ukrył monetę między palcami prawej dłoni, którą zaraz oparł na prawym kolanie, kończąc lewą rzekome wcieranie. Teraz z poważną miną podjął z ziemi szklaną kulę. Wpatrzony w nią podniósł się i zbliżył do czarownika. Prawą dłoń zanurzył w jego włosy. Ku zdumieniu i radości Murzynów wyjął z nich miedziany pieniążek.

– Widzisz, wodzu, kto ukrył monetę – powiedział do Kisuma. – Wierzysz chyba teraz, że pod naszą opieką twoim wojownikom nie stanie się nic złego.

– Dobra sztuka, więc i słowa muszą mówić prawdę – przyznał Kisumo. – Co na to powiesz, czarowniku?

Wszyscy spojrzeli na zmieszanego starca, który potrząsnął grzechotkami i odparł po namyśle:

– Muszę się jeszcze raz poradzić duchów. Pójdę teraz do mej chaty i przywołam je głosem czarodziejskiego bębna. Niech syn bana makuby uda się ze mną. Może duchy będą łaskawsze w jego obecności.

– Tomku, czarownik proponuje, żebyś poszedł z nim do jego chaty na naradę z duchami – wyjaśnił Hunter chłopcu. – Będziesz zupełnie bezpieczny, jeżeli nie przyjmiesz żadnego poczęstunku. Mściwy starzec mógłby podstępnie podać ci truciznę. Lepiej zachować ostrożność, obcując z afrykańskimi szarlatanami, którzy drżą z obawy, aby władza nie wymknęła im się z rąk.

– Proszę się o mnie nie obawiać. Mam przecież przy sobie broń – uspokoił go Tomek. – Coś mi się wydaje, że wiem już, czego czarownik może ode mnie chcieć.

Wilmowski i Smuga jednocześnie spojrzeli na Kisuma. Widząc jego domyślny uśmiech, natychmiast się uspokoili. Tymczasem czarownik i Tomek wyszli z chaty. Wkrótce z głębi obozu rozległ się głuchy głos tam-tamu.

Cierpliwość podróżników została wystawiona na długą próbę. Głos bębna odzywał się od czasu do czasu, lecz czarownik i Tomek nie wracali. Pierwszy zaczął zdradzać niepokój bosman Nowicki.

– Co ta zasuszona mumia wyprawia tam z naszym mikrusem? – mruknął. – Swędzi mnie ręka, żeby się dobrać do skóry tego oszusta.

– Siedź cicho, bosmanie. Przecież czarownik wie, że mamy wodza i starszych rodu w swoim ręku – skarcił go Smuga.

– Trzeba teraz ufać w rozsądek i spryt Tomka – dodał Wilmowski, spoglądając niespokojnie na drzwi.

– Na gorsze rzeczy będziemy narażeni podczas wyprawy. Lepiej więc nie ujawniać obaw. Murzyni nas bez przerwy obserwują – zauważył Hunter.

Dopiero po godzinie Tomek wkroczył do chaty wodza. Za nim, z zagadkowym uśmiechem na ustach, wszedł stary czarownik. W sztucznie przedłużonej i przedziurawionej dolnej części jego ucha tkwiła szklana kula z trójmasztowym żaglowcem zamiast mieszczącej się tam przedtem blaszanej puszki.

– Niech się zamienię w rekina, jeżeli mikrus nie przekupił starego drania – wysapał bosman Nowicki, przyglądając się obciągającej ucho szklanej kuli.

Czarownik napuszył się, słysząc głosy podziwu swych rodaków. Usiadł obok wodza i zaczął potrząsać grzechotkami. Po długej chwili umilkły grzechotki i rozległ się głos:

– Syn bana makuby przysłuchiwał się mojej rozmowie z duchami. Złe moce przeraziły się magicznej kuli i umilkły. Wojownicy mogą się udać na wyprawę łowiecką, która zakończy się pomyślnie, jeżeli będą wierni bana makubie i jego synowi.

Witaj, kirangozi (2) Hello|guide Hallo, kirangozi (2) Привет, кирангози (2) Привіт, кірангозі (2) Hello, kirangozi (2)

Następnego dnia, zaledwie łowcy ruszyli w drogę, na niebie ukazały się czarne chmury. The next|day|barely|hunters|set out|on|journey|in|the sky|appeared|themselves|black|clouds The next day, as soon as the hunters set off, black clouds appeared in the sky. Wkrótce w oddali przetoczył się grzmot. Soon|in|the distance|rolled|himself|thunder |||||грім Вскоре вдалеке загремел гром. Soon a rumble rolled in the distance. Zaczął padać deszcz, lecz Hunter nie zarządził postoju. It started|to rain|rain|but|Hunter|not|ordered|stop Начался дождь, но Хантер не приказал остановиться. It started to rain, but Hunter did not order a stop. Podróżnicy przejechali kilka mniejszych przełęczy i znaleźli się na ścieżce wiodącej przez gęstwę wikliny. |fuhren||kleineren||||||Pfad|||Dickicht|Weiden The travelers|drove|several|smaller|passes|and|found|themselves|on|the path|leading|through|thicket|of willow |||||||||||||верби гілля Путники пересекли несколько небольших перевалов и оказались на тропе, проложенной через заросли ивняка. The travelers crossed several smaller passes and found themselves on a path leading through a thicket of willow. Droga miejscami stawała się bagnista. ||||sumpfig The road|in places|became|reflexive particle|boggy The road became marshy in places. Kilka szakali przebiegło przed jeźdźcami, a spod końskich kopyt często podrywały się stada czajek. |Schakale|verliefen||Reitern||||||hoben|||Kiebitze A few|jackals|ran|in front of|the riders|and|from under|horse's|hooves|often|lifted|themselves|flocks|of lapwings Перед всадниками бежали несколько шакалов, а из-под копыт лошадей часто взлетали стаи лазоревок. A few jackals ran in front of the riders, and flocks of lapwings often took off from under the horses' hooves.

Niebawem deszcz ustał. ||hörte auf Soon|rain|stopped Soon the rain stopped. Palące słońce znów pojawiło się na niebie. brennende|||||| Blazing|sun|again|appeared|itself|in|sky The blazing sun appeared in the sky again. Teraz łowcy wjechali na porosłą bujną trawą równinę. ||||überwachsene||| Now|the hunters|drove|onto|covered|lush|grass|plain Now the hunters rode onto the lush grass-covered plain. Na linii horyzontu ciemniało pasmo lasu. |||dunkelte|| On|the line|of the horizon|darkened|band|of forest On the horizon, a dark band of forest loomed. Konie pod razami arkanów ruszyły cwałem. ||Joch|von den Fesseln|| The horses|under|the blows|lassos|started|at a gallop Под ударами арканов лошади пошли рысью. The horses galloped under the lashes of the lassos. Podczas trzygodzinnej jazdy Smuga wypatrzył w sawannie smukłe żyrafy, ale zaintrygowany czymś Hunter przynaglał do pośpiechu, nie zwracając na nie uwagi. |dreistündigen|||entdeckte|||||||||drängte||||||| During|three-hour|drive|Smuga|spotted|in|the savanna|slender|giraffes|but|intrigued|by something|Hunter|urged|to|hurry|not|paying|to|them|attention During the three-hour drive, Smuga spotted slender giraffes in the savannah, but intrigued by something, Hunter urged to hurry, not paying attention to them.

– Jesteśmy już na pastwiskach Masajów. |||Weiden| We are|already|on|the pastures|of the Maasai – We are already on the Maasai pastures. Dziwi mnie, że do tej pory nie spotkaliśmy nawet najmniejszego stada bydła – głośno wyraził swój niepokój. surprises|me|that|until|this|time|not|we encountered|even|smallest|herd|cattle|loudly|expressed|his|concern I am surprised that we haven't encountered even the smallest herd of cattle so far – he voiced his concern loudly.

– Może zaprzyjaźnione z panem plemię przeniosło się w inną okolicę? |freundlich||||ist umgezogen|||| Maybe|friendly|with|you (Mr)|tribe|moved|itself|to|another|area – Maybe the tribe friendly to you has moved to another area? – zagadnął Wilmowski. asked|Wilmowski - Wilmowski remarked. – Mówił pan przecież, że pędzą koczownicze życie. ||||führen|nomadisches| He said|sir|after all|that|they lead|nomadic|life - You said, after all, that you lead a nomadic life.

– Według informacji, jakie otrzymałem przed dwoma miesiącami, Masajowie tutaj właśnie obozowali – wyjaśnił Hunter. ||||||Monaten|||||| According to|information|that|I received|two|two|months|Maasai|here|just|camped|explained|Hunter - Согласно информации, которую я получил два месяца назад, масаи как раз разбили здесь лагерь, - пояснил Хантер. - According to the information I received two months ago, the Maasai were just camping here - Hunter explained. – Po cóż mieliby się stąd oddalać, skoro sawannę nadal pokrywa wspaniała trawa? |||||entfernen||||deckt|| For|what|they would have to|themselves|from here|move away|since|savanna|still|is covered|wonderful|grass - Зачем им уезжать отсюда, если саванна по-прежнему покрыта великолепной травой? - Why would they move away from here, since the savannah is still covered with wonderful grass? To mi się właśnie wydaje najbardziej podejrzane. It|to|reflexive pronoun|just|seems|most|suspicious This seems to me the most suspicious.

W tej chwili bosman, jadący obok Tomka, zawołał: ||||der neben Tomek fahrende||| At|this|moment|bosun|driving|next to|Tomek|shouted At that moment, the bosun, riding next to Tomek, shouted:

– Widzę dym nad zaroślami! I see|smoke|over| – I see smoke above the bushes! Nie martw się pan, panie Hunter, tylko patrzeć, jak pana czarni koleżkowie przywitają nas uderzeniem warząchwi w kocioł. ||||||||||schwarzen|Kollegen|begrüßen|||Wärchlein|| Don't|worry|yourself|sir|Mr|Hunter|just|to watch|how|you|black|colleagues|will greet|us|with a blow|of the warząchwa|in|cauldron Не волнуйтесь, мистер Хантер, просто посмотрите, как ваши чернокожие парни приветствуют нас ударом по котлу. Don't worry, Mr. Hunter, just wait and see how your black buddies will greet us with a blow of the ladle to the pot.

– Niech pan uważa, panie bosmanie, żeby przez pomyłkę nie włożyli pana do tego kotła – odciął się tropiciel. |||||||||sie stecken||||||| Let|sir|be careful|sir|boatswain|so that|by|mistake|not|put|you|into|this|kettle|retorted|himself|tracker - Будьте осторожны, господин старшина, чтобы вас по ошибке не посадили в этот котел, - отрезал следопыт. "Be careful, bosun, so that they don't accidentally put you in that cauldron," the tracker retorted. – Widać zaraz, że ma pan rzeczywiście dobry wzrok! It is clear|right away|that|has|you (formal)|really|good|eyesight "It's clear right away that you really have good eyesight!"

Bosman nachmurzył się. |hatte sich geärgert| the Bosman|frowned|himself The bosun frowned.

– Nie trzymałbym na pokładzie nawet ciury okrętowego, który by od razu nie wypatrzył dymu na horyzoncie – powiedział gniewnie. |würde halten|||||||||||||||| I wouldn't|keep|on|board|even|crew|of the ship|who|would|from|immediately|not|spotted|smoke|on|horizon|said|angrily "I wouldn't keep even a ship's rat on board who wouldn't immediately spot smoke on the horizon," he said angrily.

Hunter nie obraził się i odparł z humorem: ||obraziť||||| Hunter|not|offended|himself|and|replied|with|humor Hunter was not offended and replied humorously:

– Cóż robić, widocznie się starzeję! ||||werde alt well|to do|evidently|myself|I am aging – What can I do, I guess I'm getting old!

Konie zwietrzyły wodę i samowolnie przyspieszyły biegu. |wetterten||||beschleunigten| The horses|sensed|water|and|spontaneously|accelerated|running The horses caught the scent of water and hastily quickened their pace. Po półgodzinnej jeździe łowcy ujrzeli obóz krajowców. |halbstündigen||||| After|half-hour|drive|hunters|saw|camp|natives After half an hour of riding, the hunters saw the camp of the locals. Składał się z kilkunastu okrągłych szałasów, wyglądających z daleka niczym duże ule. bestand|||||Schutzhütten|die von weitem aussehen|||||Bienenstöcke consisted|reflexive pronoun|of|several|round|huts|looking|from|afar|like|large|beehives It consisted of several round huts, which from a distance looked like large beehives. Jak później Tomek stwierdził, zbudowano je z chrustu powiązanego trawą, a fundamenty stanowił suszony nawóz bydlęcy. ||||man hatte gebaut||||verbundenem|||Fundamente||getrockneter||viehischer As|later|Tomek|stated|it was built|it|from|brushwood|tied|with grass|and|foundations|were made of||manure|cattle As Tomek later stated, they were built from brushwood tied with grass, and the foundations were made of dried cow manure. Tętent galopujących koni wywołał w osiedlu ożywienie. |||||Siedlung|Belebung The thundering|galloping|horses|caused|in|the neighborhood|revitalization Ржание скачущих лошадей вызвало оживление в поместье. The thundering of galloping horses caused a stir in the settlement. Na placu otoczonym szałasami pojawili się mężczyźni, kobiety i gromada dzieci. ||umgebenen|Hütten||||||| On|the square|surrounded|by huts||themselves|men|women|and|a crowd|of children In the square surrounded by huts, men, women, and a crowd of children appeared. Mężczyźni o rysach niezbyt murzyńskich odziani byli jedynie w obszerne płachty bawełniane malowniczo przerzucone przez jedno ramię. |||||||||weite|Tücher|Baumwoll-||geworfen||| The men|with||not very|African|dressed|were|only|in|loose|sheets|cotton|picturesquely|thrown|over|one|shoulder Men with not very African features were dressed only in large cotton cloths draped artistically over one shoulder. Misternie splecione i obficie polane tłuszczem włosy harmonizowały z kolorem twarzy oraz ciał z lekka pomalowanych czerwoną gliną. Die Haare||||gepolstert|||harmonisierten|||||Körper|||bemalten|| intricately|braided|and|abundantly|coated|with grease|hair|harmonized|with|the color|of the face|and|bodies|with|lightly|painted|red|clay Затейливо заплетенные и щедро политые жиром волосы гармонировали с цветом лица и тела, слегка окрашенного красной глиной. Intricately braided and heavily oiled hair harmonized with the color of their faces and bodies, which were lightly painted with red clay. Niektórzy Masajowie nosili na szyi zawieszone na sznurkach małe puzderka. |||||hängende||Schnüren||Döschen Some|Maasai|wore|on|neck|suspended|on|strings|small|boxes |||||||||маленькі коробочки Некоторые масаи носили небольшие мешочки, подвешенные на веревочках на шее. Some Maasai wore small boxes hanging from strings around their necks. W dłoniach trzymali długie dzidy lub laski. ||||Speere|| In|hands|they held|long|spears|or|staffs They held long spears or staffs in their hands. Większość kobiet nie miała na sobie odzienia; na widok białych gości znikały w szałasach, by narzucić okrycia osłaniające dolną część ciała i ramię. |||||||||||verschwanden||Hütten||werfen|Decken|schützende||||| Most|women|not|had|on|themselves|clothing|at|the sight of|white|guests|would disappear|in|huts|to|throw on|coverings|covering|lower|part|body|and|arm Most women were not wearing clothing; at the sight of white guests, they would disappear into huts to put on coverings that concealed their lower bodies and arms. Tak mężczyźni, jak i kobiety mieli uszy zniekształcone przez noszenie najrozmaitszych i różnych rozmiarów ozdób. |||||||verzerrt||||||| Both|men|as|and|women|had|ears|deformed|by|wearing|most various|and|different|sizes|ornaments Both men and women had ears distorted by wearing various ornaments of different sizes. Głowy niewiast były ogolone do gołej skóry. |Frauen||rasiert||glatter| The heads|of women|were|shaved|to|bare|skin The heads of the women were shaved to the bare skin. Szyje ich zakrywały sznury korali i metalowe obręcze. |||Schnüre|von Perlen||| Their necks|their|were covered|strings|of pearls|and|metal|rings Their necks were covered with strings of beads and metal rings. Niektórych ozdób nie zdejmowały nawet do snu. |||nahmen ab||| Some|ornaments|not|took off|even|to|sleep Some decorations were not even taken off for sleep. Brzydkie na ogół kobiety wydały się Tomkowi chodzącymi składami drutu i żelastwa, większość z nich bowiem miała łydki zakute w metalowe rury; również i ręce od ramienia do dłoni, z przerwą na łokieć, schowane były w bransolety lub rury zrobione z miedzianej bądź żelaznej blachy. hässliche||||haben|||gehenden|Ladungen|||Eisen|||||||verhärtet|||Rohre|||||||||Unterbrechung|||versteckt||||||||kupfernen|||Blätter Ugly|in|general|women|seemed|to him|Tomek|walking|piles|of wire|and|of scrap metal|most|of|them|for|had|calves|encased|in|metal|pipes|also|and|arms|from|shoulder|to|hand|with|a gap|at|elbow|hidden|were|in|bracelets|or|pipes|made|of|copper|or|iron|sheet metal В целом некрасивые женщины казались Тому ходячими складами проволоки и железа, поскольку икры большинства из них были прикованы к металлическим трубам; руки от плеча до кисти, с переломом у локтя, были спрятаны в браслеты или трубки из медных или железных листов. Generally ugly women seemed to Tomek like walking piles of wire and metal, as most of them had their calves encased in metal tubes; their arms from shoulder to hand, with a gap at the elbow, were also hidden in bracelets or tubes made of copper or iron sheets. Zupełnie nagie dzieci tłoczyły się między dorosłymi. Completely|naked|children|crowded|themselves|between|adults Completely naked children crowded among the adults. Hałaśliwe maleństwa rękami pokazywały sobie przybyszów. laute|Bälger||zeigten||Ankömmlinge Noisy|babies|with their hands|showed|to each other|newcomers Noisy little ones pointed out the newcomers to each other.

Na czoło gromady wysunął się wysoki, dobrze zbudowany Masaj uzbrojony w długą, ostrą dzidę. ||||||||||||scharfe|Speer At|the head|of the herd|stepped|himself|tall|well|built|Maasai|armed|with|long||spear A tall, well-built Maasai armed with a long, sharp spear stepped forward from the group.

[24] Witaj, przewodniku! |Führer Hello|guide [24] Hello, guide!

– Witaj, Mescherje, cieszę się, że cię zastałem w obozie. |Mescherje||||||| Hello|Mescherje|I am glad|reflexive pronoun||you||in|camp – Hello, Mescherje, I’m glad to find you in the camp. Czy będziemy mogli zobaczyć i pozdrowić waszego wodza Kisumo? ||||||||Kisumo Will|we|be able to|see|and|greet|your|leader|Kisumo Will we be able to see and greet your leader Kisumo? – zapytał Hunter, wyciągając dłoń na powitanie. asked|Hunter|extending|hand|in|greeting – asked Hunter, extending his hand in greeting.

– Będziesz mógł się zobaczyć z Kisumem, jak tylko czarownik skończy z nim naradę – odparł Mescherje łamaną angielszczyzną przeplataną murzyńskimi słowami. |||||Kisum|||Zauberer|||||||gebrochenem|Englisch|durchzogen|| You will be|able|yourself|to see|with|Kisum|as|only|sorcerer|finishes|with|him|meeting|replied|Mescherje|broken|English|interspersed|African|words "You will be able to see Kisum as soon as the sorcerer finishes his meeting with him," replied Mescherje in broken English interspersed with African words.

– Zaniepokoił mnie brak bydła na pastwiskach. worried|me|lack|cattle|on|pastures "I was worried about the lack of cattle in the pastures." Obawiałem się, że przenieśliście się z tej okolicy. |||ihr seid umgezogen|||| I feared|reflexive pronoun|that|you (plural) moved|reflexive pronoun|from|this|neighborhood "I feared that you had moved away from this area." Pomyślałem, że może rozpoczęliście wojnę z jakimś wrogim plemieniem – powiedział Hunter. |||habt begonnen||||feindlichem|Stamm|| I thought|that|maybe|you started|war|with|some|hostile|tribe|said|Hunter "I thought that maybe you had started a war with some hostile tribe," said Hunter.

– Nieszczęście zawitało do naszych chat, biały kirangozi – wyjaśnił Masaj smutnym głosem. |ist angekommen|||Hütten|||||| The misfortune|has visited|to|our|huts|white|kirangozi|explained|Masai|sad|voice - Misfortune has visited our huts, the white kirangozi - explained the Maasai in a sad voice. – Wyzdychały nam niemal wszystkie stada. Wyzdychały|||| They exhausted|us|almost|all|herds - Almost all our herds have perished. Bydło nawiedziły jakieś złe duchy. |besuchten||| The cattle|were haunted by|some|evil|spirits Some evil spirits have haunted the cattle. To, co pozostało jeszcze przy życiu, pasie się teraz bliżej gór. That|what|remained|still|near|life|grazes|itself|now|closer|mountains What remains alive is now grazing closer to the mountains. Tak radził uczynić nasz czarownik. So|advised|to do|our|wizard So advised our wizard.

Łowcy zsiedli z wierzchowców i uwiązali je do drzew. |siedelten||||banden||| The hunters|dismounted|from|their mounts|and|tied|them|to|trees The hunters dismounted from their mounts and tied them to the trees. Tomek zbliżył się do Huntera. Tomek|approached|himself|to|Hunter Tomek approached Hunter. Na jego widok wśród Murzynów powstało dziwne zamieszanie. At|his|sight|among|Black people|arose|strange|confusion At the sight of him, a strange commotion arose among the Black people. Masajowie wskazywali rękami na chłopca i jego psa, wykrzykując coś w podnieceniu. |wiesen|||||||riefen||| The Masai|pointed|with their hands|at|the boy|and|his|dog|shouting|something|in|excitement The Maasai pointed at the boy and his dog, shouting something in excitement. Hunter szybko spojrzał na Tomka. Hunter|quickly|glanced|at|Tomek Hunter quickly glanced at Tomek. Ledwo się powstrzymał, aby nie wybuchnąć głośnym śmiechem. ||hatte sich|||ausbrechen|| Barely|himself|restrained|from|not|to burst out|loud|laughter He barely held back from bursting into loud laughter.

– Co im się stało? What|to them|reflexive pronoun|happened - What happened to them? Może oni się boją Dinga? |||fürchten| Maybe|they|themselves|are afraid of|Ding Maybe they are afraid of Ding? – cicho zapytał Tomek przewodnika. quietly|asked|Tomek|the guide - Tomek quietly asked the guide.

– Skądże znów mieliby się bać psa, skoro potrafią dzidami zakłuwać lwy – uspokoił go szeptem Hunter. Woher||||||||Speeren|erstechen||||| how could|again|they would|themselves|fear|dog|since|they can|with spears|pierce|lions|calmed|him|with a whisper|Hunter - Зачем им снова бояться собак, если они могут пронзить львов, - шепотом успокоил его Хантер. - Why would they be afraid of a dog, when they can spear lions with their javelins - Hunter reassured him in a whisper. – Po prostu zdziwiłeś ich swoim oryginalnym ubiorem. ||hast überrascht||||Outfit Just|simple|you surprised|them|your|original| - You simply surprised them with your original outfit. Wiesz, co oni mówią? Do you know|what|they|say Do you know what they are saying? Prawda, przecież nie znasz ich języka! True|after all|not|you know|their|language True, you don't know their language! Otóż posłuchaj, co teraz wołają: „Patrzcie, patrzcie tylko! ||||rufen||| well|listen|what|now|they are calling|Look|look|only Well, listen to what they are shouting now: "Look, just look!" Oto biały czarownik ze złym duchem zaklętym w psa!”. |||||Geist|verzaubert|| Here is|white|wizard|with|evil|spirit|trapped|in|dog Here is the white sorcerer with an evil spirit trapped in a dog!

– Pan Hunter dokładnie tłumaczy to, co mówią Masajowie – potwierdził Smuga, który znał dość dobrze to narzecze murzyńskie. |||übersetzt||||||||||||Dialekt| Mr|Hunter|exactly|translates|this|what|the Maasai say|Maasai|confirmed|Smuga|who|knew|fairly|well|this|language|African ||||||||||||||||африканське наріччя - Мистер Хантер объясняет именно то, что говорят масаи, - подтвердил Смуга, который был хорошо знаком с этим негроидным диалектом. - Mr. Hunter is explaining exactly what the Masai are saying - confirmed Smuga, who knew this African dialect quite well. – Przecież oni nie wiedzą, że Tomek ustroił siebie i Dinga ogonkami zwierząt dla ochrony przed ukąszeniem tse-tse. ||||||geschmückt||||||||||| After all|they|not|know|that|Tomek|adorned|himself|and|Dinga|with tails|of animals|for|protection|from|bite|| - Ведь они не знают, что Том украсил себя и Динга хвостами животных для защиты от укусов тсе-тсе. - After all, they don't know that Tomek adorned himself and Dinga with animal tails for protection against tse-tse bites.

– Do licha, zupełnie o tym zapomniałem! by|gosh|completely|about|it|I forgot - Goodness, I completely forgot about that! – zafrasował się Wilmowski. sich sorgte|| worried|himself|Wilmowski - Wilmowski was troubled. – Że też ty zawsze musisz nam spłatać jakiegoś psikusa, Tomku! ||||||spielen||Streich| that|also|you|always|have to|us|play|some|trick|Tomek - Почему ты всегда разыгрываешь нас, Том? - Why do you always have to play some trick on us, Tomek! Zdejmij natychmiast te futerka, gdyż zabobonni Murzyni gotowi się do nas zrazić! |||||abergläubische||||||verärgern Take off|immediately|those|furs|because|superstitious|Black people|ready|themselves|to|us|harm Take off those furs immediately, as superstitious Africans might get offended!

– Niech pan teraz nie doradza Tomkowi zdejmowania tych… ozdób – zaprotestował Hunter. ||||berät||Abnehmen|||protestierte| Let|sir|now|not|advise|to Tomek|removing|those|ornaments|protested|Hunter - Только не советуйте Тому снимать эти... украшения, - запротестовал Хантер. - Don't advise Tomek to take off those... decorations now - protested Hunter. – Murzyni lubią wszystko co niezwykłe. The black people|like|everything|that|is unusual - Black people like everything that is unusual. Oni wyrażają swój podziw, a nie niechęć. |||Bewunderung||| They|express||admiration|and|not|dislike They express their admiration, not dislike.

– He, he, he – zarechotał bosman. |||lachte| He|he|he|laughed|bosun - He, he, he - chuckled the bosun. – Słuchaj, brachu! Listen|bro - Listen, bro! Oni gotowi cię zrobić swoim czarownikiem. |||||Zauberer They|are ready|you|to make|their|wizard They are ready to make you their wizard. Pokaż im tylko tę magiczną sztuczkę z wcieraniem monety w szyję. ||||magische|Trick||Einreiben||| Show|them|only|this|magic|trick|with|rubbing|coin|into|neck Just show them that magic trick with rubbing a coin on your neck. Pamiętasz? Do you remember Do you remember?

– Łatwo panu się śmiać, a ja pewno znów palnąłem głupstwo – odburknął Tomek nachmurzony. ||||||||palte|||| Easy|to you|reflexive particle|laugh|but|I|probably|again|said|foolishness|retorted|Tomek|frowning "It's easy for you to laugh, and I'm sure I've said something stupid again," Tom said, frowning. – Nie rozumiem, co im się nie podoba w moim ubiorze? |||||||||Outfit I do not|understand|what|to them|themselves|not|like|in|my|outfit "I don't understand what they don't like about my outfit?" Czy mnie przeszkadza, że oni się poowijali w kołdry? ||||||eingewickelt|| Do|me|bother|that|they|themselves|wrapped|in|blankets "Does it bother me that they wrapped themselves in blankets?"

Łowcy przerwali rozmowę, gdyż w tej chwili przybiegł Murzyn z wiadomością, że wódz Kisumo i wielki czarownik pragną powitać przybyszów. |unterbrachen|||||||||Nachricht|||||||wollen|| The hunters|interrupted|the conversation|because|at|this|moment|ran up|the Black man|with|news|that|chief|Kisumo|and|great|sorcerer|wish|to welcome|the newcomers The hunters stopped their conversation as a Black man ran in with the news that the chief of Kisumo and the great sorcerer wish to welcome the newcomers." Ubawiony nieporozumieniem Smuga ujął Tomka pod ramię, mówiąc: |Missverständnis|||||| Amused|by the misunderstanding|Smuga|took|Tomek|under|arm|saying Amused by the misunderstanding, Smuga took Tomek by the arm, saying:

– Chodźmy i pokażmy wodzowi naszego czarownika. ||zeigen wir|dem Häuptling||Zauberer Let's go|and|let's show|to the chieftain|our|sorcerer - Пойдемте и покажем вождю нашего колдуна. – Let's go and show our wizard to the chief. Tylko, drogi bosmanie, przestań rechotać jak żaba w błocie. ||||quaken||Frosch||Schlamm Just|dear|boatswain|stop|laughing|like|frog|in|mud Только, уважаемый старшина, перестаньте блеять, как лягушка в грязи. Just, dear bosun, stop croaking like a frog in the mud.

Wódz Kisumo stał przed obszerną chatą udrapowany w barwne okrycie przerzucone przez lewe ramię. ||||geräumigen|Hütte|gesteckt||bunten|Decke|||linkes| The chief|Kisumo|stood|in front of|spacious|hut|draped|in|colorful|garment|thrown|over|left|shoulder Вождь Кисумо стоял перед просторной хижиной, затянутый в пестрое одеяние, перекинутое через левое плечо. Chief Kisumo stood in front of a spacious hut draped in colorful garments thrown over his left shoulder. Prawą dłoń opierał na oszczepie zakończonym długim, żelaznym grotem. ||stützte||Speer|beendetem||eisenem|Spitze Right|hand|rested|on|spear|ended|long|iron|tip He rested his right hand on a spear tipped with a long, iron point. Na szyi miał zawieszone spore puzderko. |||||Döschen On|neck|had|hanging|large|box На шее у него висела огромная мишура. He had a sizable pouch hanging around his neck. Właśnie wyjmował z niego jakiś przysmak wyglądający jak lukrecja, który zaraz włożył do ust. |||||Leckerbissen|aussehend||Lakritz||||| Just|was taking out|from|it|some|treat|looking|like|licorice|which|immediately|put|into|mouth ||||||||лакриця||||| Он как раз доставал какой-то похожий на ликер деликатес, который тут же отправлял в рот. He was just taking out a treat that looked like licorice, which he immediately put in his mouth. Na palcach jego nóg błyszczały pierścienie. ||||glänzten|Ringe On|toes|his|feet|shone|rings Rings sparkled on his toes. Włosy Kisuma były misternie utrefione, a czoło przepasane kolorową opaską. |Kisuma|||frisiert|||umgürtet|bunter|Bandeau The hair|Kisuma|were|intricately|styled|and|forehead|banded|colorful|headband Kisuma's hair was intricately styled, and his forehead was adorned with a colorful headband. Obok wodza stał przygarbiony starzec z kitą zwierzęcych ogonów przymocowanych na głowie i opadających mu na twarz i ramiona. |dem Führer||gebeugt|Greis||||Schwänzen|||||herabfallenden||||| Next to|the chief|stood|hunched|old man|with|a tuft|animal|tails|attached|on|head|and|falling|to him|on|face|and|shoulders Next to the chief stood a hunched old man with a bunch of animal tails attached to his head, falling over his face and shoulders. Puszyste futerka powiewały przy lada podmuchu wiatru. Flauschige||wehten|||des Windhauchs| Fluffy|furs|waved|with|every|gust|of wind The fluffy furs fluttered with every slight breeze. Starzec co chwila potrząsał trzymanymi w rękach drewnianymi grzechotkami. ||||gehaltenen|||holzernen|Rasseln The old man|every|moment|shook|held|in|hands|wooden|rattles ||||||||дерев'яними брязкальцями The old man kept shaking the wooden rattles he held in his hands.

– Popatrz no, brachu, na twego starszego koleżkę – szepnął bosman. ||||||Kameraden|| Look|now|bro|at|your|older|friend|whispered|bosun – Look, brother, at your older buddy – the bosun whispered. – Uważaj tylko, żeby cię nie połknął razem z Dingiem, bo spogląda na was jak kot na szperkę. ||||||||Ding||||||||Maus Be careful|only|so that|you|not|swallowed|together|with|Ding|because|looks|at|you|like|cat|at|mouse – Just be careful he doesn't swallow you along with Ding, because he's looking at you like a cat at a mouse.

Hunter skarcił bosmana surowym wzrokiem i powiedział głośno: |||strengen|||| Hunter|scolded|the bosun|stern|with a glance|and|said|loudly Hunter scolded the bosun with a stern look and said loudly:

– Witaj, Kisumo, wodzu i mój przyjacielu. ||Häuptling||| Hello|Kisumo|leader|and|my|friend – Hello, Kisumo, chief and my friend. Witaj i ty, wielki czarowniku. ||||Zauberer Hello|and|you|great|wizard Hello to you too, great wizard. Słyszałem już od Mescherje, że nawiedziło was nieszczęście. |||||euch heimsuchte|| I heard|already|from|Mescherje|that|visited|you|misfortune I have already heard from Mescherje that misfortune has visited you.

– Witaj, biały kirangozi i przyjacielu – odparł Kisumo łamaną angielszczyzną. Hello|white|guide|and|friend|replied|Kisumo|broken|English ||білий провідник|||||| - Welcome, white kirangozi and friend - replied Kisumo in broken English. – Widzę, że przyprowadziłeś do nas swych wielkich przyjaciół. ||du hast gebracht||||| I see|that|you brought|to|us|your|great|friends - I see that you have brought your great friends to us. Witajcie więc wszyscy. Hello|so|everyone Hello everyone. Proszę do mej chaty na zimne mleko. Please|to|my|house|for|cold|milk Please come to my hut for some cold milk.

Większa od innych chata wodza stała w samym środku obozu. Larger|than|other|hut|of the chief|stood|in||middle|of the camp The chief's hut, larger than the others, stood right in the middle of the camp. Kisumo i czarownik weszli pierwsi, zapraszając gości. Kisumo|and|the wizard|entered|first|inviting|guests Kisumo and the sorcerer entered first, inviting the guests. Po prawej stronie Kisuma usiadł napuszony czarownik, nadal potrząsając grzechotkami, po lewej wódz wskazał miejsca łowcom. |||||aufgeblasen|||||||||| On|right|side|Kisuma|sat|puffed up|sorcerer|still|shaking|rattles|on|left|chief|pointed|places|to the hunters On the right side of Kisuma sat a puffed-up sorcerer, still shaking his rattles, while on the left the chief pointed out places for the hunters. Naprzeciwko wodza rozsiedli się starszyzna plemienia i Mescherje na czele. ||setzten sich||die Ältesten|des Stammes|||| Opposite|the chief|seated|themselves|the elders|of the tribe|and|the Mescherje|at|the head Opposite the chief sat the tribe's elders and Mescherje at the forefront.

Zaledwie mężczyźni znaleźli się w chacie, kilka kobiet wniosło naczynia napełnione mlekiem. ||||||||brachten||| Barely|men|found|themselves|in|the hut|a few|women|brought|dishes|filled|with milk As soon as the men found themselves in the hut, several women brought in vessels filled with milk.

– W złej chwili przybyłeś do nas, biały kirangozi – rozpoczął rozmowę Kisumo. |schlechten||||||||| At|bad|moment|you arrived|to|us|white|kirangozi|started|conversation|Kisumo "You have come to us at a bad time, white kirangozi," Kisumo began the conversation. – Zawiść i złośliwość zazdrosnych Nandi pozbawiły nas licznych stad. Neid|||neidischen||haben uns beraubt||| Envy|and|malice|jealous|Nandi|deprived|us|numerous|herds - The envy and malice of the jealous Nandi have deprived us of numerous herds. Jesteśmy biedni i głodni, a serca nasze łakną srogiej zemsty. |||hungrig||||lächeln|harte| We are|poor|and|hungry|but|hearts|our|crave|fierce|revenge Мы бедны и голодны, и наши сердца жаждут жестокой мести. We are poor and hungry, and our hearts crave fierce revenge.

– Wspomniał mi już Mescherje, szlachetny wodzu, że tajemnicza choroba nawiedziła wasze bydło – zagaił Hunter. |||||||||heimgesucht|||sprachte an| He mentioned|to me|already|Mescherje|noble|leader|that|mysterious|disease|afflicted|your|cattle|he addressed|Hunter - Mescherje, the noble chief, has already mentioned to me that a mysterious disease has struck your cattle - Hunter began. – Ty jednak mówisz, że sprawcami tego nieszczęścia są Nandi. ||||die Täter|||| You|however|say|that|perpetrators|of this|misfortune|are|Nandi - Yet you say that the perpetrators of this misfortune are the Nandi.

– Posłuchajcie, jak to było, a sami zrozumiecie, że powiedziałem prawdę. Listen|how|it|was|and|you yourselves|will understand|that|I said|the truth - Listen to how it was, and you will understand for yourselves that I spoke the truth. O takich sprawach mówi się tylko na radzie starszych, dlatego też Mescherje nie mógł się rozwodzić przy wszystkich. |||||||Rat||||||||verheiraten|| About|such|matters|is spoken|reflexive pronoun|only|at|council|elders|therefore|also|Mescherje|not|could|reflexive pronoun|divorce|in front of|everyone Such matters are only discussed at the council of elders, which is why Mescherje could not elaborate in front of everyone. Otóż zjawiło się u nas kilku Nandi z największym ich czarownikiem. |ist erschienen||||||||| Well|appeared|reflexive particle|at|us|several|Nandi|with|greatest|their|sorcerer Well, a few Nandi appeared among us with their greatest sorcerer. Namawiali nas do wspólnego napadu na pociąg jeżdżący po żelaznej drodze. Sie überredeten|||||||fahrend||| They urged|us|to|joint|robbery|on|train|running|on|iron|road They urged us to join them in a raid on the train running on the iron road. Nasza starszyzna nie chciała się przyłączyć do Nandi. Our|elders|not|wanted|themselves|to join|to|Nandi Our elders did not want to join Nandi. Teraz nie prowadzimy wojny z Anglikami posiadającymi karabiny i rury wyrzucające duże kule. ||führen|||den Engländern|die besitzen||||werfend|| Now|not|we conduct|war|with|the English|possessing|rifles|and|tubes|shooting|large|balls Now we are not waging war against the English who have rifles and cannons that shoot large balls. Rozumiesz przecież, kirangozi, że po zniszczeniu pociągu musielibyśmy uciekać stąd i porzucić nasze stada. |||||Zerstörung|||||||| You understand|after all|guide|that|after|destruction|train|we would have to|escape|from here|and|abandon|our|herds You understand, kirangozi, that after destroying the train we would have to flee from here and abandon our herds. To właśnie powiedzieliśmy Nandi, a wtedy ich czarownik zagroził, że bydło i tak stracimy, gdyż biali zabiorą je, a nas samych wygnają precz albo wymordują. ||haben wir gesagt|||||||||||verlieren||die Weißen|nehmen|||||verjagen|||ausrotten It|just|we told|Nandi|and|then|their|sorcerer|threatened|that|cattle|and|anyway|we will lose|because|whites|will take|it|and|us|ourselves|will drive||or|will exterminate That is what we told Nandi, and then their sorcerer threatened that we would lose our cattle anyway, as the whites would take them, and we ourselves would be driven away or exterminated. Odrzekliśmy, że teraz mamy pokój z białymi ludźmi. wir haben geantwortet||||||| We replied|that|now|we have|peace|with|white|people We replied that we now have peace with the white people. Czarownik śmiał się z nas i zapewniał, że wkrótce przekonamy się o swej głupocie. |||||||||||||Dummheit The sorcerer|laughed|at us|with|us|and|assured|that|soon|we will realize|ourselves|about|our|foolishness The sorcerer laughed at us and assured us that soon we would realize our foolishness. Kiedy odjeżdżali od nas, musiał rzucić zły czar na nasze bydło, ponieważ wkrótce padły nam niemal wszystkie stada. |fuhren weg|||||||||||||||| When|they drove away|from|us|he had to|cast|evil|spell|on|our|cattle|because|soon|died|to us|almost|all|herds When they were leaving us, he must have cast an evil spell on our cattle, because soon almost all our herds died.

– Biali ludzie w Mombasie i Nairobi mówią, że pomór bydła panuje wzdłuż całej południowej granicy Kenii – wtrącił Hunter. White|people|in|Mombasa|and|Nairobi|say|that|plague|cattle|prevails|along|entire|southern|border||interjected|Hunter "White people in Mombasa and Nairobi say that cattle plague is spreading along the entire southern border of Kenya," Hunter interjected. – Może więc mylisz się, obwiniając Nandi o czary? ||verwechselst|||||Zauberei Maybe|so|you are mistaken|yourself|blaming|Nandi|for|witchcraft - Maybe you are mistaken, blaming Nandi for witchcraft?

– Nie broń ich, kirangozi. Do not|defend|them|driver - Don't defend them, kirangozi. Musieli poczuwać się do winy, bo kiedy urządziliśmy wyprawę w celu pomszczenia krzywdy, nie zastaliśmy ich w obozie. |fühlen||||||organisierten||||Rache|Unrecht||||| They had to|feel|themselves|to|guilt|because|when|we organized|expedition|in|order|avenging|wrong|not|we found|them|in|camp Должно быть, они чувствовали себя виноватыми, потому что, когда мы организовали экспедицию, чтобы отомстить за несправедливость, мы не нашли их в лагере. They must have felt guilty, because when we organized an expedition to avenge the wrong, we did not find them in the camp.

– Nasz wielki czarownik rozmawiał ze złymi duchami. |||||bösen| Our|great|wizard|talked|with|evil|spirits - Our great sorcerer spoke with evil spirits. One zdradziły mu tę tajemnicę. They|revealed|to him|that|secret They revealed this secret to him. Oświadczył też, iż tylko krwawa zemsta może powstrzymać pomór bydła. ||||blutige||||| He declared|also|that|only|bloody|revenge|can|stop|plague|cattle He also stated that only bloody revenge can stop the cattle plague.

Smuga spojrzał ostro na czarownika wyraźnie okazującego niepokój. ||||||zeigendem| Smuga|looked|sharply|at|the sorcerer|clearly|showing|anxiety Smuga looked sharply at the sorcerer, who was clearly showing signs of anxiety. Przez chwilę mierzył go surowym wzrokiem, po czym powiedział z naciskiem: ||maß|||||||| For|a moment|he measured|him|stern|gaze|after|which|he said|with|emphasis For a moment, he measured him with a stern gaze, then said emphatically:

– Łatwiej doradzić krwawą zemstę i walkę, w której giną dzielni wojownicy, niż zapobiec rzekomym czarom. |raten||||den Kampf|||sterben|||||vermeintlichen|Zaubern It's easier|to advise|bloody|revenge|and|fight|in|which|die|brave|warriors|than|to prevent|alleged|spells - Легче посоветовать кровавую месть и битву, в которой гибнут храбрые воины, чем предотвратить предполагаемые заклинания. – It is easier to advise bloody revenge and a fight in which brave warriors die than to prevent alleged spells.

Grzechotki gwałtownie potrząśnięte odezwały się natarczywie. ||geschüttelt|hörten sich|| The rattles|violently|shaken|sounded|themselves|insistently Погремушки, которые яростно тряслись, настойчиво звенели. The rattles shook violently and sounded insistently. Hunter rzucił Smudze ostrzegawcze spojrzenie i zwrócił się do Masajów: |||warnende|||||| Hunter|threw|to Smuga|warning|glance|and|turned|himself|to|the Maasai Hunter threw a warning glance at Smuga and turned to the Maasai:

– Życzymy tobie, Kisumo, i twoim ludziom jak najlepiej. We wish|to you|Kisumo|and|your|people|as|best – We wish you, Kisumo, and your people all the best. Wiemy też, że jesteście bardzo odważni. |||||mutig We know|also|that|you are|very|brave We also know that you are very brave. Dlatego właśnie przybyliśmy prosić o kilku wojowników na wyprawę do Bugandy. That's why|exactly|we came|to ask|for|a few|warriors|for|expedition|to|Buganda That is why we have come to ask for a few warriors for an expedition to Buganda. Ten biały bana makuba[25] będzie tam łowił żywe dzikie zwierzęta, aby je zabrać potem do swego kraju. ||bana|Banan|||fängt|||||||||| This|white|banana|Makuba|will|there|catch|live|wild|animals|in order to|them|take|later|to|his|country This white bana makuba[25] will be there catching live wild animals to take them back to his country.

[25] Naczelny dowódca. Oberster|Befehlshaber Supreme|commander [25] Supreme commander.

Mówiąc to, wskazał ręką na Wilmowskiego. Saying|this|he pointed|with his hand|at|Wilmowski Saying this, he pointed his hand at Wilmowski. Murzyni z zaciekawieniem spojrzeli na dowódcę wyprawy łowieckiej. |||||den Anführer|| The Africans|with|curiosity|looked|at|the leader|of the expedition|hunting The black men looked at the leader of the hunting expedition with curiosity.

[26] Goryle. Gorillas [26] Gorillas.

– Bana makuba łowił już dzikie zwierzęta i ma na to swoje sposoby. Bana|makuba|caught|already|wild|animals|and|has|for|it|his|methods - Бана Макуба и раньше ловил диких животных, и у него есть свои способы. - Bana Makuba has already caught wild animals and has his own methods for it.

– Czy wasz czarownik bierze udział w tych łowach? |||||||Jagd Does|your|wizard|take|part|in|these|hunts – Is your sorcerer participating in these hunts?

– Czy masz na myśli tego chłopca? Do|you have|on|mind|that|boy – Are you referring to that boy? To jest syn naszego bana makuby – odpowiedział Hunter. |||||Makuby|| This|is|son|our|banana|makuba|answered|Hunter This is the son of our bana makuba – Hunter replied. – Brał już udział w wyprawie do innego dalekiego kraju. He had taken|already|part|in|expedition|to|another|distant|country – He has already participated in an expedition to another distant country.

Wilmowski poruszył się niecierpliwie, lecz Hunter nie dopuścił go do słowa, mówiąc: |||||||ließ|||| Wilmowski|moved|himself|impatiently|but|Hunter|not|allowed|him|to|speak|saying Wilmowski shifted impatiently, but Hunter did not let him speak, saying:

– Bana makuba i jego odważny syn znają różne sposoby na chwytanie dzikich zwierząt. ||||||||||Fangen|| Bana|makuba|and|his|brave|son|know|different|ways|for|catching|wild|animals – The bana makuba and his brave son know various ways to catch wild animals. Wyprawa ta nie jest więc niebezpieczna, jak by się mogło wydawać. The expedition|this|not|is|therefore|dangerous|as|would|reflexive pronoun|could|seem This expedition is not dangerous, as it might seem. Czy dasz nam kilku wojowników, Kisumo? Do|you give|us|a few|warriors|Kisumo Will you give us some warriors, Kisumo? Dobrze zapłacimy i uzbroimy odpowiednio ludzi, którzy z nami pójdą. |||bewaffnen|||||| We will pay well|we will pay|and|we will arm|appropriately|people|who|with|us|will go We will pay well and properly arm the people who will go with us.

– Wojownicy są potrzebni tutaj. ||notwendig| Warriors|are|needed|here - Warriors are needed here. Nandi mogą na nas napaść – zaskrzeczał czarownik. ||||angreifen|zischte| The Nandi|can|at|us|attack|screeched|sorcerer The Nandi may attack us – the sorcerer screeched.

– Chcielibyśmy zabrać tylko pięciu wojowników, a ci chyba nie ocalą was przed Nandi – wtrącił Smuga. |||||||||retten||||| We would like to|take|only|five|warriors|and|they|probably|not|will save|you|from|Nandi|interjected|Smuga - Мы хотели бы взять только пять воинов, и они, вероятно, не спасут вас от Нанди, - вмешался Пятно. – We would like to take only five warriors, and they probably won't save you from the Nandi – Smuga interjected.

– Nie boimy się Nandi, gdyż daliśmy im dobrą nauczkę – szybko odparł Kisumo – musimy wszakże zapytać naszego czarownika, co mówią o tej wyprawie dobre i złe duchy. |wir fürchten|||||||||||||||||||||||| We do not|fear|ourselves|Nandi|because|we gave|them|a good|lesson|quickly|replied|Kisumo|we must|however|ask|our|sorcerer|what|say|about|this|expedition|good|and|evil|spirits – We are not afraid of the Nandi, as we have taught them a good lesson – Kisumo quickly replied – however, we must ask our sorcerer what the good and bad spirits say about this expedition.

– Więc poradź się, wodzu, swego czarownika, lecz pamiętaj, że przywieźliśmy dla twoich żon piękne same-same – oświadczył Hunter. |hör mal auf||||||||wir haben gebracht|||||||| So|consult|yourself|chieftain|your|sorcerer|but|remember|that|we brought|for|your|wives|beautiful|||declared|Hunter - Так что слушай совет, вождь, у своего колдуна, но помни, что мы привезли прекрасных себя для твоих жен", - объявил Хантер. – So consult your sorcerer, chief, but remember that we brought beautiful gifts for your wives – Hunter declared.

– Mylisz się, nikomu nie stanie się krzywda, ponieważ bana makuba i jego syn nie obawiają się waszych złych duchów – zaprzeczył Smuga. ||||||Unrecht||||||||obawiają||||Geistern|| You are mistaken|yourself|to no one|not|will happen|to him|harm|because|the chief|Makuba|and|his|son|not|fear|themselves|your|evil|spirits|denied|Smuga – You are mistaken, no one will be harmed, because the bana makuba and his son are not afraid of your evil spirits – Smuga denied.

Kisumo nie wiedział, co ma uczynić. Kisumo|not|knew|what|to|do Kisumo did not know what to do. Z jednej strony obawiał się sprzeciwiać wielkiemu czarownikowi, z drugiej nęciły go upominki przyobiecane za wyrażenie zgody na udział wojowników w wyprawie. |||||||Zauberer|||lockten||Geschenke|versprochen||Ausdruck|||||| From|one|side|he feared|himself|to oppose|great|sorcerer|from|the other|tempted|him|gifts|promised|for|expressing|consent|to|participation|warriors|in|expedition С одной стороны, он боялся противостоять великому колдуну, с другой - его соблазняли подарки, обещанные за согласие воинов на участие в экспедиции. On one hand, he was afraid to oppose the great sorcerer, on the other hand, he was tempted by the gifts promised for agreeing to the warriors' participation in the expedition. Spojrzał więc niepewnie na czarownika, a potem skierował swój wzrok na Tomka. He looked|so|uncertainly|at|the wizard|and|then|directed|his|gaze|at|Tomek He then looked uncertainly at the sorcerer, and then directed his gaze at Tomek. Po twarzy Kisuma przewinął się przebiegły uśmiech. |||zog sich||| Across|face|Kisum|passed|himself|sly|smile A sly smile passed over Kisumo's face.

– Biali mają różne sposoby na złe duchy – powiedział. The Whites|have|different|ways|for|evil|spirits|he said - The whites have different ways to deal with evil spirits - he said. – Co mówi wasz czarownik o tej wyprawie? What|says|your|wizard|about|this|expedition - What does your shaman say about this expedition? Chyba nie poszlibyście na nią, gdyby wróżył wam śmierć? ||würdet ihr gehen|||||| Probably|not|you would go|to|her|if|foretold|you|death Surely you wouldn't go on it if he predicted death for you?

Hunter zmieszał się, na szczęście jednak czujny i opanowany Smuga wybawił go z kłopotu. ||||||wachsam||||||| Hunter|got confused|himself|fortunately|luck|however|alert|and|composed|Smuga|rescued|him|from|trouble Hunter felt embarrassed, but fortunately, the vigilant and composed Smuga saved him from trouble.

– Nie wierzymy w czary, lecz jeżeli koniecznie chcecie wiedzieć, co syn bana makuby sądzi o wyniku wyprawy, to zaraz się o tym przekonamy. |||||||||||||||dem Ergebnis||||||| We|believe|in|magic|but|if|necessarily|you want|to know|what|son|of the ban|makuba|thinks|about|result|expedition|then|soon|ourselves|about|that|we will find out - Мы не верим в колдовство, но если вы хотите знать, что сын Бана Макубы думает об исходе экспедиции, мы сейчас это узнаем. – We do not believe in magic, but if you really want to know what the son of the chief Makuba thinks about the outcome of the expedition, we will find out right away.

– Moim zdaniem Kisumo ma ochotę dać nam wojowników na wyprawę, lecz czarownik, ten stary oszust, straszy Masajów śmiercią. ||||||||||||||Betrüger|ängstigt|| In my|opinion|Kisumo|has|desire|to give|us|warriors|for|expedition|but|sorcerer|that|old|trickster|frightens|the Maasai|with death – In my opinion, Kisumo wants to give us warriors for the expedition, but the sorcerer, that old fraud, is scaring the Masai with death. Murzyni uważają przyozdobionego Tomka za istotę obdarzoną nadprzyrodzoną mocą, toteż wódz chciałby wiedzieć, jaki wynik łowów przewiduje Tomek. ||geschmückten|||Wesen|begabt|übernatürlicher|||||||||verhält| The blacks|consider|adorned|Tomek|as|being|endowed|supernatural|power|therefore|the chief|would like|to know|what|result|of the hunt|predicts|Tomek |||||||||||||||полювання|| The black people consider the adorned Tomek to be a being endowed with supernatural powers, so the chief would like to know what the hunting results Tomek predicts.

– Najlepiej powiedz im, dlaczego Tomek i Dingo noszą futrzane przybrania. |||||||||Verkleidungen It's best|tell|them|why|Tomek|and|Dingo|wear|furry|costumes – It’s best to tell them why Tomek and Dingo wear fur adornments. Nie ma sensu nabierać Murzynów na głupie kawały – nachmurzył się Wilmowski. |||||||Scherze||| There|is|sense|to trick|Black people|with|stupid|jokes|frowned|himself|Wilmowski There’s no point in tricking the black people with stupid jokes – Wilmowski frowned.

– Niech pan nie udziela złych rad – ostrzegł Hunter. |||gibt|||| let|sir|not|gives|bad|advice|warned|Hunter – Please do not give bad advice – Hunter warned. – Pan Smuga zupełnie niepotrzebnie podrażnił ambicję czarownika, podając w wątpliwość jego wróżby. ||||gereizt|den Ehrgeiz|||||| Mr|Smuga|completely|unnecessarily|irritated|ambition|wizard|by questioning|in|doubt|his|predictions - Mr. Smuga unnecessarily provoked the wizard's ambition by questioning his prophecies. Wódz lubi otrzymywać podarki, ale nie może zezwolić wojownikom na udział w wyprawie wbrew ostrzeżeniom czarownika. ||erhalten|Geschenke||||zulassen|den Kriegern||||||Warnungen| The chieftain|likes|to receive|gifts|but|not|can|allow|the warriors|to|participate|in|expedition|against||the sorcerer Вождь любит получать подарки, но не может позволить воинам принять участие в экспедиции вопреки предостережениям колдуна. The chief likes to receive gifts, but he cannot allow the warriors to participate in the expedition against the wizard's warnings. Nie chcąc brać odpowiedzialności na siebie, szuka sposobu na osłabienie złego wrażenia, spowodowanego niepomyślną wróżbą. |||||||||Schwächung|||verursacht|ungünstigen| Not|wanting|to take|responsibility|on|himself|seeks|a way|to|weaken|bad|impression|caused by|unfavorable|omen Not wanting to take responsibility upon himself, he is looking for a way to mitigate the bad impression caused by the unfavorable prophecy. Powinniśmy mu pomóc w dobrze rozumianym własnym interesie. |||||verstandenen||Interesse We should|him|help|in|well|understood|own|interest We should help him in our own well-understood interest. Niech Tomek powie po prostu, że będzie czuwał nad bezpieczeństwem powierzonych nam wojowników. |||||||wachtet||Sicherheit|der uns anvertrauten|| Let|Tomek|say|just|simply|that|will be|vigilant|over|safety|entrusted|to us|warriors Пусть Том просто скажет, что будет следить за безопасностью вверенных нам воинов. Let Tomek simply say that he will watch over the safety of the warriors entrusted to us.

– Ależ to nieprawdopodobne, aby ci odważni ludzie wierzyli w takie bzdury! ||unwahrscheinlich|||||glauben|||Unsinn But|it|unbelievable|for|those|brave|people|believed|in|such|nonsense – But it's unbelievable that these brave people believe in such nonsense! – zawołał Tomek. called|Tomek – shouted Tomek.

– Murzyni od wielu wieków podporządkowują swe życie najrozmaitszym przesądom i zabobonom. ||||unterwerfen||||Aberglauben||Aberglauben The blacks|for|many|centuries|subordinate|their|life|to the most various|superstitions|and|prejudices – For many centuries, black people have subordinated their lives to various superstitions and beliefs. Oni wierzą w moc czarowników i ich wróżb. |||||||предсказаний ||||der Zauberer|||Wahrsagungen They|believe|in|power|sorcerers|and|their|prophecies They believe in the power of sorcerers and their prophecies. Jeżeli chcemy zjednać sobie Masajów, niech Tomek odegra małą komedię. ||zujmieren|||||spielt||Komödie If|we want|to win over|to ourselves|the Maasai|let|Tomek|perform|small|comedy If we want to win over the Maasai, let Tomek play a little comedy. Nikomu to przecież nie zaszkodzi – doradził Hunter. to nobody|it|after all|not|will harm|advised|Hunter It won't hurt anyone, after all – Hunter advised.

– Dobra rada złota warta – wtrącił bosman Nowicki. Good|advice|golden|worth|interjected|bosun|Nowicki - Хороший совет на вес золота, - вмешался старшина Новицки. – A good piece of advice is worth its weight in gold – added bosun Nowicki. – Potrząśnij łepetyną i kiwnij tego czarownika sztuczką z monetą. schüttle|Kopf||nicke|||Trick|| shake|head|and|nod|that|magician|trick|with|coin - Покачайте головой и поколебайте этого колдуна с помощью фокуса с монетами. – Shake your head and nod at that trickster with the coin.

Tomek spojrzał na ojca, a ponieważ nie dostrzegł już wyraźnego sprzeciwu, uśmiechnął się na myśl o możliwości spłatania figla złośliwemu czarownikowi. |||||||||||||||||spielen||dem bösartigen| Tomek|looked|at|father|and|because|not|noticed|already|clear|opposition|smiled|himself|at|thought|of|possibility|playing a trick|trick|malicious|wizard Том посмотрел на отца и, не видя явных возражений, улыбнулся возможности разыграть озорного колдуна. Tomek looked at his father, and since he no longer saw any clear opposition, he smiled at the thought of playing a trick on the mischievous trickster.

Zaraz też przybrał poważną minę, pochylił się ku Masajom i wolno powiedział po angielsku: ||||||||den Masai||||| Soon|also|assumed|serious|expression|leaned|himself|towards|the Maasai|and|slowly|said|in|English He then took on a serious expression, leaned towards the Maasai, and slowly said in English:

– Wielki wodzu, będę czuwał nad wszystkimi uczestnikami wyprawy i dlatego nikomu nic złego się nie stanie. ||||||Teilnehmern||||||||| Great|leader|I will|watch|over|all|participants|expedition|and|therefore|to anyone|nothing|bad|reflexive pronoun|not|will happen – Great chief, I will watch over all the participants of the expedition, and therefore no one will come to harm. Aby cię przekonać, że mówię prawdę, pokażę ci, co potrafię. To|you|convince|that|I speak|the truth|I will show|you|what|I can do To convince you that I am telling the truth, I will show you what I can do.

Wyjął z kieszeni szklaną kulę, w której wnętrzu tkwił mały trójmasztowy żaglowiec. ||||||||||Dreimaster| He took out|from|pocket|glass|sphere|in|which|interior|was stuck|small|three-masted|sailing ship |||||||||||вітрильник Он достал из кармана стеклянную сферу, внутри которой находился небольшой трехмачтовый парусник. He took a glass sphere out of his pocket, inside of which was a small three-masted sailing ship. Położył ją na ziemi przed sobą, rozkoszując się podziwem Murzynów. ||||||sich erfreuend||| He laid|her|on|ground|in front of|himself|enjoying|himself|admiration|of the Black men He placed it on the ground in front of him, enjoying the admiration of the Black people. Następnie obnażył szyję, wydobył z portmonetki miedzianą monetę, pokazał ją wszystkim na lewej dłoni, po czym ulokował pieniążek na obnażonym karku. |obnaßte||||der Geldbörse|||||||||||legte|Münze||unbedeckten| Then|bared|neck|took out|from|wallet|copper|coin|showed|it|everyone|on|left|hand|after|which|placed|little coin|on|bared|neck Then he bared his neck, took a copper coin out of his wallet, showed it to everyone on his left hand, and then placed the coin on his exposed neck. Z kolei nakrył monetę lewą dłonią i zaczął udawać, że wciera ją w skórę. ||||||||||reibt||| From|turn|covered|coin|left|hand|and|he started|to pretend|that|rubs|it|into|skin He covered the coin with his left hand and began to pretend to rub it into his skin. Wkrótce lewą dłoń zastąpiła prawa, potem znów zmieniał ręce, a Murzyni widząc podczas tych zmian pieniążek spoczywający na zaczerwienionym od tarcia karku, aż brali się za boki ze śmiechu. |||ersetzte|||||||||||||||verfärbten||Reibens|||||||| Soon|left|hand|was replaced by|right|then|again|changed|hands|and|The black men|seeing|during|these|changes|coin|resting|on|reddened|from|friction|neck|until|they took|themselves|at|sides|with|laughter Soon the left hand was replaced by the right, then he switched hands again, and the Africans, seeing the coin resting on his neck reddened from the friction during these changes, couldn't help but laugh. Ruchy dłoni chłopca stawały się coraz szybsze. ||||||schneller The movements|of the boy|boy|became|more|increasingly|faster The boy's hand movements became faster and faster. Pot wystąpił mu na czoło. Sweat|appeared|to him|on|forehead Sweat appeared on his forehead. W końcu tarł już kark tylko lewą dłonią. In|the end|rubbed|already|neck|only|left|hand Finally, he was rubbing his neck with only his left hand. Spod oka spojrzał na Masajów. from under|the eye|he glanced|at|the Maasai He glanced at the Maasai out of the corner of his eye. Przerwał naraz wcieranie i pokazał widzom pustą rękę. |||||зрителям|| ||das Einreiben|||den Zuschauern|leere| He interrupted|suddenly|rubbing|and|he showed|the viewers|empty|hand He suddenly stopped rubbing and showed the audience his empty hand. Moneta zniknęła w zadziwiający dla nich sposób. |||verblüffenden||| The coin|disappeared|in|surprising|for|them|way The coin had disappeared in a way that amazed them. Nie było jej ani na szyi, ani na dłoni. Not|was|her|neither|on|neck|nor|on|hand It was neither on the neck nor on the hand.

– Patrzcie! Look - Look! Patrzcie! Look Look! Nie ma nic! There is not|have|anything There is nothing! – wykrzykiwali Masajowie. shouted|the Maasai - the Maasai shouted.

– Czary, czary! Magic|spells - Magic, magic! – powtarzali inni. haben wiederholt| they repeated|others - others repeated.

Tomek uśmiechnął się triumfująco. Tomek|smiled|himself|triumphantly Tomek smiled triumphantly. Więc jednak Masajowie nie spostrzegli, że cała sztuka polegała jedynie na zręcznej manipulacji rękami. |||||||||||geschickter|| So|however|the Masai|not|noticed|that|the whole|art|relied|only|on|skillful|manipulation|with hands So the Masai did not notice that the whole trick was merely a skillful manipulation of the hands. Zmieniając szybko ręce, Tomek zręcznie ukrył monetę między palcami prawej dłoni, którą zaraz oparł na prawym kolanie, kończąc lewą rzekome wcieranie. |||||||||||||||||||rückte| Changing|quickly|hands|Tomek|skillfully|hid|the coin|between|fingers|right|hand|which|soon|rested|on|right|knee|finishing|left|alleged|rubbing Quickly changing his hands, Tomek skillfully hid the coin between the fingers of his right hand, which he then rested on his right knee, finishing the supposed rubbing with his left. Teraz z poważną miną podjął z ziemi szklaną kulę. Now|with|serious|face|picked up|from|the ground|glass|ball Now, with a serious face, he picked up a glass ball from the ground. Wpatrzony w nią podniósł się i zbliżył do czarownika. Gazing|at|her|he raised|himself|and|he approached|to|the sorcerer Staring at it, he stood up and approached the sorcerer. Prawą dłoń zanurzył w jego włosy. ||tauchte||| Right|hand|he submerged|in|his|hair He dipped his right hand into his hair. Ku zdumieniu i radości Murzynów wyjął z nich miedziany pieniążek. ||||||||kupferner| To|astonishment|and|joy|of the Black people|he took out|from|them|copper|coin To the amazement and joy of the Africans, he pulled out a copper coin from it.

– Dobra sztuka, więc i słowa muszą mówić prawdę – przyznał Kisumo. Good|art|so|and|words|must|speak|the truth|admitted|Kisumo - A good trick, so the words must speak the truth - Kisumo admitted. – Co na to powiesz, czarowniku? What|to||will you say|wizard - What do you say to that, sorcerer?

Wszyscy spojrzeli na zmieszanego starca, który potrząsnął grzechotkami i odparł po namyśle: |||den verwirrten|alten Mann||||||| Everyone|looked|at|confused|old man|who|shook|the rattles|and|replied|after|thought Everyone looked at the confused old man, who shook the rattles and replied after a moment's thought:

– Muszę się jeszcze raz poradzić duchów. I must|myself|again|one time|consult|spirits – I must consult the spirits once more. Pójdę teraz do mej chaty i przywołam je głosem czarodziejskiego bębna. ||||||rufe|||magischen| I will go|now|to|my|house|and|I will summon|them|with the voice|magical|drum I will go to my hut now and summon them with the voice of the magical drum. Niech syn bana makuby uda się ze mną. Let|son|of the ban|makuby|succeed|himself|with|me Let the son of the ban makuby come with me. Może duchy będą łaskawsze w jego obecności. |||gnädiger||| Maybe|spirits|will be|kinder|in|his|presence Maybe the spirits will be kinder in his presence.

– Tomku, czarownik proponuje, żebyś poszedł z nim do jego chaty na naradę z duchami – wyjaśnił Hunter chłopcu. ||schlägt vor|||||||||||||| Tom|wizard|proposes|that you|went|with|him|to|his|hut|for|meeting|with|spirits|explained|Hunter|to the boy - Tomek, the sorcerer suggests that you go with him to his hut for a meeting with the spirits - Hunter explained to the boy. – Będziesz zupełnie bezpieczny, jeżeli nie przyjmiesz żadnego poczęstunku. |||||annehmen||Snack You will be|completely|safe|if|not|accept|any|refreshments - You will be completely safe if you do not accept any refreshments. Mściwy starzec mógłby podstępnie podać ci truciznę. |||heimlich|||Gift Vengeful|old man|could|deceitfully|give|you|poison Мстительный старик может обмануть вас и дать яд. The vengeful old man could secretly give you poison. Lepiej zachować ostrożność, obcując z afrykańskimi szarlatanami, którzy drżą z obawy, aby władza nie wymknęła im się z rąk. |||im Umgang mit|||Scharlatanen||zittern||||||entglitt|||| Better|to exercise|caution|interacting|with|African|charlatans|who|tremble|from|fear|that|power|not|slipped|from|themselves|from|hands Лучше быть осторожным при общении с африканскими шарлатанами, которые дрожат от страха, чтобы власть не ускользнула из их рук. It's better to be cautious when dealing with African charlatans who tremble in fear of losing their power.

Wilmowski i Smuga jednocześnie spojrzeli na Kisuma. Wilmowski|and|Smuga|simultaneously|looked|at|Kisum Wilmowski and Smuga simultaneously looked at Kisum. Widząc jego domyślny uśmiech, natychmiast się uspokoili. ||defaultmäßigen||||beruhigten Seeing|his|default|smile|immediately|themselves|calmed down Seeing his default smile, they immediately calmed down. Tymczasem czarownik i Tomek wyszli z chaty. Meanwhile|the wizard|and|Tomek|they left|from|the hut Meanwhile, the sorcerer and Tomek exited the hut. Wkrótce z głębi obozu rozległ się głuchy głos tam-tamu. ||||||dumpfer|||Trommel Soon|from|depth|camp|resounded|itself|dull|sound|| Вскоре из глубины лагеря донесся оглушительный голос там-тама. Soon, a dull sound of the tam-tam echoed from deep within the camp.

Cierpliwość podróżników została wystawiona na długą próbę. |||ausgesetzt|||Prüfung The patience|of the travelers|was|put|to|long|test The patience of the travelers was put to a long test. Głos bębna odzywał się od czasu do czasu, lecz czarownik i Tomek nie wracali. The sound|of the drum|echoed|itself|from|time|to|time|but|the wizard|and|Tomek|not|returned The sound of the drum echoed from time to time, but the sorcerer and Tomek did not return. Pierwszy zaczął zdradzać niepokój bosman Nowicki. The first|began|to show|anxiety|bosun|Nowicki The first to show signs of unease was bosun Nowicki.

– Co ta zasuszona mumia wyprawia tam z naszym mikrusem? ||verwelkte|Mumie|macht||||Mikrus What|that|dried||is doing|there|with|our|little one ||||||||малюком - Что эта высохшая мумия делает с нашими микрофонами? - What is that dried-up mummy doing there with our little one? – mruknął. he muttered - he muttered. – Swędzi mnie ręka, żeby się dobrać do skóry tego oszusta. juckt|||||herankommen||||Betrüger Itches|me|hand|to|get|at|to|skin|that|fraudster - У меня руки так и чешутся вцепиться в шкуру этого мошенника. - My hand itches to get at the skin of that fraud.

– Siedź cicho, bosmanie. Sit|quietly|bosun - Sit quiet, bosun. Przecież czarownik wie, że mamy wodza i starszych rodu w swoim ręku – skarcił go Smuga. ||||||||des Geschlechts|||||| After all|sorcerer|knows|that|we have|chief|and|elders|clan|in|his|hand|scolded|him|Smuga After all, the sorcerer knows that we have the chief and the elders of the clan in our hands - Smuga scolded him.

– Trzeba teraz ufać w rozsądek i spryt Tomka – dodał Wilmowski, spoglądając niespokojnie na drzwi. ||||||Gewitztheit||||||| It is necessary|now|to trust|in|common sense|and|cleverness|Tomek|added|Wilmowski|looking|anxiously|at|door - We must now trust in Tomek's reason and cunning - added Wilmowski, looking anxiously at the door.

– Na gorsze rzeczy będziemy narażeni podczas wyprawy. On|worse|things|we will be|exposed|during|expedition - We will be exposed to worse things during the expedition. Lepiej więc nie ujawniać obaw. |||offenbaren| Better|so|not|to reveal|fears Поэтому лучше не раскрывать свои опасения. So it's better not to reveal our fears. Murzyni nas bez przerwy obserwują – zauważył Hunter. ||||beobachten|| The blacks|us|without|interruption|observe|noticed|Hunter The blacks are watching us constantly - noted Hunter.

Dopiero po godzinie Tomek wkroczył do chaty wodza. Only|after|hour|Tomek|entered|into|hut|of the chief Only after an hour did Tomek enter the chief's hut. Za nim, z zagadkowym uśmiechem na ustach, wszedł stary czarownik. Behind|him|with|mysterious|smile|on|lips||old|wizard Behind him, with a mysterious smile on his lips, entered the old sorcerer. W sztucznie przedłużonej i przedziurawionej dolnej części jego ucha tkwiła szklana kula z trójmasztowym żaglowcem zamiast mieszczącej się tam przedtem blaszanej puszki. |künstlich|verlängerten||durchlöcherten|||||steckte|gläserne||||Segelschiff||mietend||||Blech|Dose In|artificially|elongated|and|pierced|lower|part|his|ear|was embedded|glass|ball|with|three-masted|sailing ship|instead of|fitting|itself|there|before|metal|can In the artificially elongated and pierced lower part of his ear was a glass ball with a three-masted sailing ship instead of the tin can that had been there before.

– Niech się zamienię w rekina, jeżeli mikrus nie przekupił starego drania – wysapał bosman Nowicki, przyglądając się obciągającej ucho szklanej kuli. ||ich werde mich verwandeln||einen Hai||||bestochen||Burschen|sagte|||||ziehenden||Glas-| let|myself|turn into|into|shark|if|little guy|not|bribed|old|scoundrel|gasped|bosun|Nowicki|looking|at|pulling|ear|glass|ball - Позвольте мне превратиться в акулу, если микроменеджер не подкупил старого ублюдка", - буркнул старшина Новицки, глядя на стеклянный шар, висящий у него над ухом. "Let me turn into a shark if the little guy didn't bribe the old scoundrel," gasped bosun Nowicki, looking at the glass ball stretching his ear.

Czarownik napuszył się, słysząc głosy podziwu swych rodaków. |freute||||||Landsleute The sorcerer|puffed up|himself|hearing|voices|of admiration|his|fellow countrymen Колдун напрягся, услышав восхищенные голоса своих соотечественников. The sorcerer puffed up, hearing the voices of admiration from his compatriots. Usiadł obok wodza i zaczął potrząsać grzechotkami. |||||schütteln| He sat|next to|the chief|and|he started|shaking|the rattles He sat next to the chief and began to shake the rattles. Po długej chwili umilkły grzechotki i rozległ się głos: |langer||schwiegen||||| After|long|moment|fell silent|rattles|and|resounded|(reflexive particle)|voice After a long moment, the rattles fell silent and a voice was heard:

– Syn bana makuby przysłuchiwał się mojej rozmowie z duchami. The son|of the ban|makuby|listened|himself|my|conversation|with|spirits – The son of the ban of makuby was listening to my conversation with the spirits. Złe moce przeraziły się magicznej kuli i umilkły. |Kräfte|przeraziły||magischen||| Evil|powers|were frightened|themselves|magical|sphere|and|fell silent The evil forces were terrified of the magic sphere and fell silent. Wojownicy mogą się udać na wyprawę łowiecką, która zakończy się pomyślnie, jeżeli będą wierni bana makubie i jego synowi. ||||||||zählt||erfolgreich||||bana|Makubie|||Sohn The warriors|can|themselves|embark|on|expedition|hunting|which|will end|itself|successfully|if|they are|faithful|the chief|Makuba|and|his|son The warriors can embark on a hunting expedition that will end successfully if they remain faithful to the bana makubi and his son.

SENT_CWT:AFkKFwvL=7.94 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.3 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=373 err=0.00%) translation(all=298 err=0.00%) cwt(all=2850 err=0.77%)