Antoni Lange - MIRANDA, Miranda 3/12

Miranda 3/12

III

Mogą na innych gdzieś planetach przebywać istoty o tyle od nas doskonalsze, że w stosunku do nas są jak bogowie. Takimi istotami zdali mi się ci ludzie, którzy mnie otaczali.

Mówili coś między sobą szeptem bardzo śpiewnym, ale tak że ich prawie nie słyszałem: widać nie chcieli mnie obudzić.

Jeden tylko z tych szeptanych wyrazów dopłynął do mego ucha, gdyż kilka razy go powtarzali. *Ingleza* — *ingleza* — mówili, jak domyślam się, o mnie, uważając mnie za Anglika.

Postawę mieli szlachetną, wzrost dorodny; piersi naprzód podane, i czy to w nieruchomości, czy w ruchu, odznaczali się wielką elastycznością.

Cera ich była biała, znacznie bielsza od naszej, alabastrowa z odcieniem różowym.

Kobiety miały bujne włosy na głowie, spięte przepaską; mężczyźni zaś byli wygoleni na sposób rzymski. Włosy były różnych odcieni, zarówno ciemne, jak jasne — i podobnież oczy.

Typów znaczna rozmaitość tak, że nie było między nimi podobieństwa, choć i różnica niezbyt jaskrawa.

Wszyscy wydawali się w pięknym wieku od 25 do 35 lat — i od ich osoby wiało czarem młodości i wdzięku. Zwłaszcza ich uśmiech i spojrzenie miało w sobie coś tak powabnego, że można by rzec — rozkochałem się w nich wszystkich w jednym momencie.

Kobiety tutejsze, sam nie wiem do jakiej klasy należące, wydawały mi się tak wytworne, jakby jakieś księżniczki zaklęte albo siostry owej Mimozy Shelley'a, co śród kwiatów kroczyła po ogrodzie uśmiechnięta i smętna.

Jedna zwłaszcza, w pięknej szacie różnych odcieni barwy lila — mimo woli budziła w mojej pamięci słowa, którymi Dante uczcił Beatryczę:

Tanto gentil e tant' onesta pare La donna mia, quand ell' altrui saluta… Suknie ich były różnej barwy: lila, purpurowej, zielonej; krojem zaś przypominały szaty greckie — a drobne ich nóżki opierały się na trepkach, przewiązanych rzemieniem.

I mężczyźni nosili jakąś odmianę stroju greckiego, rodzaj chlamid, barwy popielatej, szarej, sinej itd.

Wszyscy mieli na sobie wiele ornamentów złotych: naramienniki, łańcuchy, pierścienie.

Nadto każdy z mężczyzn nosił u boku narzędzie, przypominające krótki miecz z rodzaju tzw. misericordia.

Niewiasty miały w ręku woreczki, w których zapewne ukrywały się jakieś przedmioty.

Wyznaję, że marzeniem moim było, aby się w tych woreczkach znalazło jakie mięsiwo, trochę chleba, trochę wina.

Choć niezbyt świetnie wyglądałem w swym poplamionym i poszarpanym ubraniu, na widok ich powstałem i zacząłem pokłony im składać, gestami pokazując zarazem, że jestem głodny.

Sądziłem że to były zjawy senne. Ale po chwili ujrzałem ich na nowo, a tak się zachowywali, jakby nigdy nic nie zaszło; snadź o tym nic nie wiedzieli; było to wyłącznie moje wrażenie.

Jedna z kobiet — owa Beatrycze — otworzyła swój woreczek i wyjęła z niego złote puzderko, z którego podała mi rodzaj kulki rozmiarów nieco większych niż ziarnko kawy.

Aby mi pokazać, co mam czynić, sama wzięła do ust taką kulkę — zaczęła ją ssać tak jak się ssie tzw. landrynki.

Naśladowałem ją, uśmiechając się sam do siebie, choć zresztą i moja bogini też się uśmiechała.

Owóż w miarę ssania czułem w ustach coraz to inne smaki; tak jakbym kolejno coraz inne pochłaniał potrawy, a zawsze takie, które w danej chwili były dla mego organizmu konieczne. Były też smaki zupełnie mi nieznane, ale bardzo miłe. Była to cała symfonia smaków.

Sam proces ssania sprawiał mi dziwną rozkosz — i, gdym pastylkę w całości pochłonął — poczułem się syty, rześki i pełen siły.

Zacząłem nowymi pokłonami dziękować tym aniołom, że mnie raczyli nakarmić. Oni zaś ruchem, jakby tanecznym, zbliżyli się do mnie i zaczęli mówić. Mówili zaś czystym sanskrytem, starożytnym językiem Indii, który dziś rozpadł się na różne narzecza, skarłowaciał i zwyrodniał, ale tu na tej wyspie przechował się w swej najszlachetniejszej formie.

Kazali mi mówić moim językiem: mimo woli i ja wpadłem w ich akcent i melodię — i choć mówiłem z nimi po polsku — rzecz prawie nie do wiary — oni mnie doskonale rozumieli. Był to także jeden z dziwów naszej wyspy.

Jak mi to później wytłumaczyli moi wyspiarze, wszystkie języki, choć mają rozmaitą postać, zewnętrzną, mają duszę jedną i tę samą. Owóż oni przenikać umieją poza ciało dźwiękowe języka — w jego esencję astralną; własny język umieją też w jego esencji podawać. Dlatego rozumieją wszystkie języki i umieją zrobić swój język zrozumiałym dla wszystkich.

Przekonałem się o tym później, gdym rozmawiał z dziećmi: mówiły one inaczej i nie mogłem się z nimi porozumieć.

Wyjaśniłem im pobieżnie historię mego wygnania, ucieczki z Syberii i wyprawy na okręcie, który wpadł na minę podwodną. Wreszcie historię o tym, jakem się znalazł na ich wybrzeżu.

Prosiłem ich o gościnę na krótki czas, gdyż chciałbym jechać do Europy, o ile się znajdzie jaki statek angielski. Wyraziłem im swój podziw, wyznałem, że ich uważam za istoty wyższe od ludzi.

Z wielką radością przyjęli moje oświadczenia — i nagle, o dziwo! (ciągle tu muszę wołać: o dziwo!) dwaj mężczyźni, którzy stali przy mnie, unieśli się w powietrze i polecieli jak ptaki w stronę gór.

Gdy zdumiony byłem tym zjawiskiem, owa bogini w sukni lila różnych odcieni — (miała na w imię Damajanti) powiedziała mi z uśmiechem:

— My tu wszyscy umiemy latać po powietrzu.

— Jakże się to dzieje?

— Taka jest nasza natura.

— Ależ nigdzie na świecie tego nie ma. Nasze samoloty, cóż to za ciężkie maszyny!

— Nie od razuśmy do tego doszli. Ale już z górą od stu lat to znamy — od ostatniej rewolucji.

— Rewolucji? Czyż to śród aniołów możliwe są rewolucje?

— O, my nie jesteśmy anioły.

— Ale bądź jak bądź istoty wyższe niż ludzie.

— Może tak, a może nie!

— Któż wy jesteście? Jak się nazywa wasz kraj?

— Nazywa się Suriawastu.

— Suriawastu? Gród słońca?

— Tak — i dlatego zowiemy się Solari albo Słońcogrodzianie. Zajmujemy środek tej wyspy. Oprócz naszej Republiki — są tu jeszcze dwa państwa, cale inaczej zorganizowane niż Suriawastu. Na Zachodzie siedzą Telury, na Wschodzie — Kalibany.

Wózek ten był mały, na dwie osoby, z jednym siedzeniem i na przodzie miał rodzaj steru. Kazano mi siąść do tego wózka, a wraz ze mną siadła Beatrycze.

Reszta towarzystwa, uprzejmie pożegnawszy się z nami, poleciała powietrzem ku górze, na której leżała stolica kraju. Mój czarowny woźnica szepnął parę słów do wózka, ujął za ster i ruszyliśmy.

Skoro tylko minęliśmy piaszczysty cypel nadbrzeżny, znaleźliśmy się na płaskowzgórzu coraz to wyżej się wznoszącym.

Były tam wszędzie pięknie uprawne pola ryżowe i pszeniczne, a śród nich wielkie kwadraty, obsiane kwiatami: już to krzaki różane, hijacynty, tulipany, migdały, cytryny itd.

Szerzyły one po powietrzu upajający zapach, który się mięszał z zapachem żywicy, płynącej z lasów cedrowych.

Zauważyłem, że Damajanti pełną piersią wdycha te zapachy — i tak się nimi przenika, że sama wkrótce zapachniała wonią tych aromatów. Wysokie palmy kwitły tu wszędzie po drodze, ale były też dęby, topole, graby i cedry.

Na pastwiskach liczne krowy, owce i kozy.

Od czasu do czasu przejeżdżaliśmy przez wsi i miasteczka, pełne ludzi nie mniej dostojnie wyglądających jak ci, których ujrzałem po przebudzeniu. Po drodze stały liczne posągi miejscowych bogów, których znaczenie później mi wytłumaczono.

Podziwiałem sprawność mojej Damajanti, jak manewrowała sterem naszego samochodu, który sunął w górę ze znaczną prędkością — po gościńcach doskonale ubitych, równych i szerokich. Zaznaczyć muszę, że samochód zachowywał się wprost jak istota świadoma — i że bardzo mały był wysiłek mojej przewodniczki: wózek rzekłbyś toczył się sam przez się.

Niezwykle czarującą była moja Słonecznianka i poczułem do niej jakąś niezgłębioną sympatię. Wydawała mi się jakby istotą znajomą. Gdzie — skąd — jakim sposobem? A jednak było w niej coś takiego. I czułem z jej strony coś niby sympatię dla mnie. Jednak tyle mnie zagadek dręczyło, że chciałem przede wszystkim dotrzeć do ich rdzenia.

Jedziemy więc do stolicy: do Suriawastu. Suriawastu to znaczy Gród Słońca. Nazwa ta przypomina Cittá del Sole. Civitas Solis, którą opisał podróżnik włoski z XVII wieku, Tommaso Campanella.

Była to szczęśliwa kraina, w której się urzeczywistniły wszystkie ideały społeczne, o jakich my dzisiaj zaledwie marzyć śmiemy, jako o utopii.

Czyżby to była owa Cittá del Sole?

Campanella ogłosił dzieje swej wyprawy w połowie wieku XVII, to znaczy z górą trzysta lat temu. Nikt jej później nie odwiedzał.

Ileż zmian mogło zajść od tego czasu? Jak musiał się posunąć rozwój tych ludzi doskonałych!

Sam już widok tych Solarów — był czymś tak imponującym, że, choć Europejczyk, czułem się od nich znacznie niższy.

Wielu rzeczy nie rozumiałem zupełnie: np. wszędzie tu po wsiach i po miastach widziałem budynki, które przypominały formą suszarnie zbożowe, pospolite na Białorusi, ale znacznie wyższe i obszerniejsze: przy tym budowane były z tego samego materiału, co nasz samochód.

Nie spotykałem tu nigdzie tego, co się w Europie nazywa „ludem”. Wszystkie napotykane osoby zdawały się należeć do najwytworniejszej klasy.

Po drodze rzadko kiedy trafiali się przechodnie: co najwyżej dzieci, które zresztą niczym się nie różniły od naszych dzieci europejskich: tak samo biegały, latały, skakały, biły się, krzyczały. Zawsze gdzieś obok znajdowała się kobieta, która czuwała nad nimi. O ile byli starsi chłopcy — czuwał nad ich zachowaniem się mężczyzna.

Wielu było latających w tę i ową stronę po powietrzu; niektórzy witali się z sobą, zatrzymywali po drodze, rozmawiając; przy czym, jak ptaki, umieli trwać zawieszeni w powietrzu.

Przyglądając się tym wszystkim rzeczom, wspomniałem, że Campanella wyspę, na której mieści się Słońcogród, zowie Taprobane. Zapytałem swą Beatrycze:

— Gdzie tu leży wyspa Taprobane?

— A no, właśnie to nasza wyspa.

— Kraj wasz jest mało znany, ale trzysta lat temu pewien Włoch, imieniem Campanella, opisał waszą Republikę. Czy znacie to nazwisko?

— Ja go nie znam, ale będzie o tym wiedział albo sam Metafizyka, albo minister Mądrość.

Serce mi bić zaczęło: to się zgadza ze słowami Campanelli.

— Cóż to znaczy?

— Zdaje mi się, że ty coś wiesz o tym wszystkim. Ale ci powiem: w kraju naszym najwyższy naczelnik nosi tytuł Słońce albo Metafizyka, gdyż na zasadach metafizyki kieruje naszym życiem. Pomagają mu trzej ministrowie: Miłość, Mądrość, Potęga — a bacz, że są to trzy główne atrybuty Boga i że ich esencję streszcza Metafizyka czyli Słońce.

— A więc nie ma wątpliwości. To jest Cittá del Sole Campanelli na wyspie Taprobane.

— Słońce wszystko wie: on ci to wszystko powie.

— Daleko to jeszcze do stolicy?

— Dla nas, co latamy po powietrzu — odległość prawie nie istnieje. Ale dla ciebie, co musisz jechać wózkiem — od brzegu do miasta jest dziesięć jodżan (kilometrów). Te wózki są dla naszych dzieci, dla chorych, dla przewozu rzeczy itd., w ogóle gdy latanie jest niemożliwe. Dzieci nasze latać nie umieją. Podjeżdżamy teraz pod samą górę.

Zaczynał się gościniec ślimakowaty, prowadzący do jakiegoś punktu centralnego. W tej chwili moja towarzyszka wydobyła z woreczka małą flaszkę i rodzaj kielicha, do którego wlała trunek bezbarwny, proponując, abym się napił. Był to nader miły w smaku nektar ognisto-lodowaty, który mnie wzmocnił i doskonale orzeźwił.

— Często tu do was przyjeżdżają ludzie z Zachodu?

— Trafia się, owszem. Ale w ogóle my ich unikamy. Trudno by się nam porozumieć. Mamy i na tej wyspie podobnych.

— Jak to podobnych?

— Telury i Kalibany — są do was podobni. Tak jak Anglicy: ludzie drapieżni.

— Alboż my jesteśmy drapieżni?

— To ci Słońce wyjaśni. Tak o was tu mówią: że wy się mordujecie nawzajem, że walczycie ze sobą o rzeczy nędzne i marne, że zapomnieliście ducha. Jesteście pogrążeni w mroku i niższości. Zmysły macie niedorozwinięte: nie przewyższyliście sami siebie, a namiętność popycha was w stronę piekła. Wreszcie i zewnętrznie się różnimy. My umiemy latać, a wy nie. Wy robicie maszyny, a nam to niepotrzebne. Wszystko czynimy wolą własną. A przy tym jedna rzecz, to…

— To co?

— Proszę się nie obrazić. Wasze ciało ma przykry zapach. Musiałam tyle aromatów się nałykać, że aż cała przesiąkłam wonią kwiatów, aby twój zapach zagłuszyć. Kiedy przyjedziesz do miasta, musimy cię wykąpać.

Mimo woli się uśmiechnąłem, a zarazem przykro mi się zrobiło, że tak nieszczególne wrażenie wywieram na tej osobie, którą miałem zamiar traktować jako swą Beatrycze. Mówiła to z nadzwyczajnym wdziękiem i rzeczywiście nie mogłem się obrazić.

Tylko po prostu zbiła mnie z pantałyku… Nasza cywilizacja zupełnie tym Solarom nie imponuje: uważają się za twory doskonalsze. Rzeczywiście subtelność ich ciała znacznie przewyższa naszą: jest to jakby motyl wobec poczwarki.

Tymczasem podjeżdżaliśmy pod miasto, którego mury i kamienice były widoczne.

Ruch na gościńcu był znaczny; samochody podobne do naszego były liczne: niektóre bardzo obszerne. W jednym widziałem blisko czterdziestu chłopców ze starszym, zapewne nauczycielem. Na widok mój zaczęli wołać:

— *Inkleza, inkleza*!

Moja bogini rzekła mi poufnie:

— Musimy cię przebrać po tutejszemu, bo cię będą prześladować dzieci, które u nas mają wielką swobodę.

— Ale — rzekłem — dzieci nie są do was podobne: raczej do nas.

— Bo muszą one przejść przez stan czysto ludzki, zanim się podniosą i wyzwolą z więzów materii.

— Nie bardzo to rozumiem.

— W tych dniach właśnie odbędzie się święto wyzwolenia: mój brat cię zaprowadzi.

W tej chwili z wyżyny powietrznej spłynął ku nam Solar i zatrzymawszy się koło wozu, zawołał:

— Damajanti!

— Wasiszta — bądź pozdrowiony! Oto mój brat — rzekła do mnie. Bracie, zatrzymał się tu u nas Anglik — rozbitek. Musisz go przyjąć w swoim domu.

— Miło mi będzie. Lecę tylko na pole Marsowe, żeby tam jedną rzecz stwierdzić i za siedem minut będę w domu. Uprzedzę żonę o tym cudzoziemcu, któremu niechaj się szczęści.

Poleciał w swoją stronę — my zaś tymczasem płynąc śród wonnych ogrodów podmiejskich — powoli wjeżdżaliśmy do miasta.

To hear audio for this text, and to learn the vocabulary sign up for a free LingQ account.

Відкрийте цей урок на LingQ

Miranda 3/12 Miranda Miranda 3/12 Miranda 3/12 Miranda 3/12 Миранда 3/12 Miranda 3/12

III III III

Kiedym się obudził, nawiasem mówiąc, przerażająco głodny — ujrzałem dokoła siebie kilka postaci ludzkich, zarówno mężczyzn, jak kobiet, których widok wywołał w mojej duszy taki podziw, że mi się przypomnieli ci podróżnicy greccy, co to do obcych krain zajeżdżając, pytali napotykanych mieszkańców: „Czy jesteście bogowie czy ludzie?” |||||ужасно|||||||||||||||||||||||||путешественники|греческие||||||||встреченных|||||| when||woke up|by the way||terrifyingly||saw||||||||||||evoked||||||||||||||||||||encountered|||||| Quando|(partícula reflexiva)|acordou|a propósito|dizendo|assustadoramente|faminto|eu vi|ao redor|de mim|algumas|figuras|humanas|tanto|homens|quanto|mulheres|cujos|visão|provocou|em|minha|alma|tal|admiração|que|me|(partícula reflexiva)|lembraram|esses|viajantes|gregos|que|(partícula de ênfase)|(partícula de ênfase)|estranhas|terras|chegando|perguntavam|encontrados|habitantes|Se|vocês são|deuses|ou|humanos коли||прокинувся|До речі||лякаюче|голодний|побачив|навколо|себе||фігур||як чоловіків, так і|||||вид|викликав|||душі||здивування|||||||||||||||зустрічних|||||| When I woke up, incidentally, terribly hungry - I saw several human figures around me, both men and women, the sight of whom aroused such admiration in my soul that I remembered those Greek travelers what it was when they came to foreign lands, they asked the encountered inhabitants : "Are you gods or men?" Когда я проснулся - кстати, страшно голодный, - то увидел вокруг себя несколько человеческих фигур, мужчин и женщин, вид которых вызвал в моей душе такой трепет, что я вспомнил о тех греческих путешественниках, которые, попадая в чужие края, спрашивали встречных жителей: "Вы боги или люди?" Коли я прокинувся - страшенно голодний, до речі, - то побачив навколо себе кілька людських постатей, чоловічих і жіночих, вигляд яких викликав у моїй душі таке захоплення, що я згадав тих грецьких мандрівників, які, відвідуючи чужі землі, запитували у зустрічних жителів: "Боги?": "Ви боги чи люди?" Quando acordei, aliás, terrivelmente faminto — vi ao meu redor algumas figuras humanas, tanto homens quanto mulheres, cuja visão despertou em minha alma tal admiração, que me lembrei daqueles viajantes gregos que, ao chegarem a terras estrangeiras, perguntavam aos habitantes que encontravam: "Vocês são deuses ou homens?"

Mogą na innych gdzieś planetach przebywać istoty o tyle od nas doskonalsze, że w stosunku do nas są jak bogowie. ||||планетах||||||||||||||| Podem|em|outras|em algum lugar|planetas|habitar|seres|tão|tanto|de|nós|mais perfeitos|que|em|relação|de|nós|são|como|deuses There may be beings on other planets somewhere that are so much more perfect than us that they are like gods in relation to us. Можливо, десь на інших планетах існують істоти, які настільки досконаліші за нас, що вони схожі на богів у порівнянні з нами. Podem existir em outros planetas seres tão superiores a nós que, em relação a nós, são como deuses. Takimi istotami zdali mi się ci ludzie, którzy mnie otaczali. |||||||||окружали |||||||||оточували tais|criaturas|pareciam|me|reflexivo|esses|pessoas|que|me|cercavam The people who surrounded me seemed to be such creatures. Такими істотами мені здавалися ті люди, які мене оточували. Essas criaturas me pareceram as pessoas que me cercavam.

Mówili coś między sobą szeptem bardzo śpiewnym, ale tak że ich prawie nie słyszałem: widać nie chcieli mnie obudzić. ||||||певучим|||||||||||| ||||||співучим|||||майже|||видно||||розбудити Eles falaram|algo|entre|si|sussurro|muito|melodioso|mas|tão|que|eles|quase|não|ouvi|aparentemente|não|queriam|me|acordar They were talking to each other in a very singsong whisper, but I hardly heard them: they didn't want to wake me up. Вони щось говорили між собою дуже співучим шепотом, але так, що я їх майже не чув: вони явно не хотіли мене будити. Eles falavam algo entre si em um sussurro muito melódico, mas de forma que eu quase não ouvia: claramente não queriam me acordar.

Jeden tylko z tych szeptanych wyrazów dopłynął do mego ucha, gdyż kilka razy go powtarzali. ||||пошепки сказаних||доплив до||||оскільки||||повторювали кілька разів Um|só|de|aqueles|sussurrados|palavras|chegou|a|meu|ouvido|pois|algumas|vezes|o|repetiram Only one of these whispered words reached my ear as they repeated it several times. Лише одне з цих прошепотілих слів дійшло до мого вуха, оскільки вони повторили його кілька разів. Apenas uma das palavras sussurradas chegou ao meu ouvido, pois a repetiram várias vezes. *Ingleza* — *ingleza* — mówili, jak domyślam się, o mnie, uważając mnie za Anglika. ingleza||eles disseram|como|eu suspeito|reflexivo|sobre|mim|considerando|me|como|inglês англієць||||||||вважаючи|||англійця * Ingleza * - * ingleza * - they said, I guess, about me, considering me an Englishman. *Ingleza* - *інглеза* - вони говорили, мабуть, про мене, думали, що я англієць. *Ingleza* — *ingleza* — diziam, como imagino, sobre mim, me considerando um inglês.

Postawę mieli szlachetną, wzrost dorodny; piersi naprzód podane, i czy to w nieruchomości, czy w ruchu, odznaczali się wielką elastycznością. позу||благородную||крепкое телос||||||||||||||| ||||||||||||immobility||||||| ||благородну|зріст|статний|груди|вперед подані||||||||||виділялися|||гнучкістю Postura|tinham|nobre|altura|robusta|peitos|para frente|projetados|e|se|isso|em|imóvel|se|em|movimento|se destacavam|se|grande|elasticidade Their demeanor was noble, their growth was good; the breasts forwarded, whether in immobility or in motion, were distinguished by great flexibility. Їх постава була благородною, зріст статечним, груди випнуті вперед, і чи то в положенні, чи то в русі, вони демонстрували велику гнучкість. Tinham uma postura nobre, uma estatura robusta; peitos projetados para frente, e tanto na imobilidade quanto no movimento, destacavam-se por sua grande elasticidade.

Cera ich była biała, znacznie bielsza od naszej, alabastrowa z odcieniem różowym. кожа||||||||алебастровая||| Pele|deles|era|branca|significativamente|mais branca|do|nossa|alabastrina|com|tom|rosa Шкіра|їхня||біла|значно|біліша|||алебастрова||відтінком|рожевим відтінком Their complexion was white, much whiter than ours, alabaster with a tinge of pink. Їхній колір обличчя був білий, набагато біліший за наш, алебастровий з рожевим відтінком. A pele deles era branca, muito mais branca que a nossa, alva com um tom rosado.

Kobiety miały bujne włosy na głowie, spięte przepaską; mężczyźni zaś byli wygoleni na sposób rzymski. ||||||собранные в|повязкой||||бритые наголо|||римский As mulheres|tinham|volumosos|cabelos|na|cabeça|presos|com uma faixa|Os homens|por outro lado|eram|raspados|de|maneira|romana Жінки||пишне|волосся|||зібране стрічкою|пов'язкою|чоловіки|натомість|були|виголені|||римський спосіб The women had thick hair on their heads, fastened with a headband; the men were shaved in the Roman manner. Жінки мали розкішне волосся на голові, скріплене пов'язкою, а чоловіки були поголені на римський манер. As mulheres tinham cabelos volumosos na cabeça, presos com uma faixa; os homens, por sua vez, estavam raspados à moda romana. Włosy były różnych odcieni, zarówno ciemne, jak jasne — i podobnież oczy. Cabelos|eram|de diferentes|tonalidades|tanto|escuras|quanto|claras|e|igualmente|olhos Волосся|||відтінків|як і|темне||||так само і|очі The hair was of various shades, both dark and light - and so were the eyes. Волосся було різних відтінків, як темне, так і світле, як і очі. Os cabelos eram de diferentes tonalidades, tanto escuros quanto claros — e o mesmo se aplicava aos olhos.

Typów znaczna rozmaitość tak, że nie było między nimi podobieństwa, choć i różnica niezbyt jaskrawa. ||разнообразие|||||||сходства|||||яркая Tipos|significativa|diversidade|tão|que|não|havia|entre|eles|semelhança|embora|e|diferença|não muito|evidente Типів||різноманітність||||||||||різниця|не дуже|яскрава The types varied considerably, so that there was no similarity between them, although the difference was not too glaring. Типи значно різнилися, тому між ними не було схожості, але й різниця не була надто помітною. A variedade de tipos era tão significativa que não havia semelhança entre eles, embora a diferença não fosse muito marcante.

Wszyscy wydawali się w pięknym wieku od 25 do 35 lat — i od ich osoby wiało czarem młodości i wdzięku. ||||||||||||||чаром||| Todos|pareciam|reflexivo|em|bela|idade|de|a|anos|e|de|suas|pessoas|soprava|charme|juventude|e|graça Усі|здавалися|||прекрасному|віці||||||||віяло|чаром|молодості||чарівності They all seemed to be between 25 and 35 years old - and exuded a charm of youth and grace from them. Всі вони були у прекрасному віці від 25 до 35 років - і від них віяло чарівністю молодості та грації. Todos pareciam estar em uma bela faixa etária de 25 a 35 anos — e de suas pessoas emanava um charme de juventude e graça. Zwłaszcza ich uśmiech i spojrzenie miało w sobie coś tak powabnego, że można by rzec — rozkochałem się w nich wszystkich w jednym momencie. ||||||||||привлекательного|||||влюбился||||||| "Especially"|||||||||||||||||||||| Especialmente|deles|sorriso|e|olhar|tinha|em|si|algo|tão|sedutor|que|pode|ser|dito|me apaixonei|reflexivo|em|eles|todos|em|um|momento Особливо||усмішка||погляд|мало в собі|||||привабливого||||сказати|закохався||||усіх||| Especially their smile and gaze had something so charming about it that you could say - I fell in love with them all at one moment. У їхніх посмішках і поглядах було щось таке привабливе, що можна сказати - я закохався в них усіх одразу. Especialmente seu sorriso e olhar tinham algo tão sedutor que se poderia dizer — eu me apaixonei por todos eles em um único momento.

Kobiety tutejsze, sam nie wiem do jakiej klasy należące, wydawały mi się tak wytworne, jakby jakieś księżniczki zaklęte albo siostry owej Mimozy Shelley’a, co śród kwiatów kroczyła po ogrodzie uśmiechnięta i smętna. |||||||||||||изысканные||||заколдованные|||||||||шагала|||||печальная |||||||||||||elegant|||||||||||||walked||||| |місцеві||||||||здавалися||||вишукані|||принцеси закляті|зачаровані|||тієї||Шеллі||серед||крокувала|||усміхнена||сумна Mulheres|daqui|eu|não|sei|de|que tipo de|classe|pertencentes|pareciam|me|reflexivo|tão|elegantes|como se|alguma|princesas|encantadas|ou|irmãs||Mimosa|de Shelley|que|entre|flores|andava|pelo|jardim|sorridente|e|melancólica The women here, I don't know to what class they belong to, seemed to me as elegant as if some enchanted princesses or the sisters of this Mimosa Shelley, who walked in the garden smiling and saddened among the flowers. Жінки тут, не знаю, до якого класу вони належали, здавалися мені такими витонченими, ніби були якимись зачарованими принцесами або сестрами Мімози Шеллі, які прогулювалися садом, посміхаючись і сумуючи серед квітів. As mulheres daqui, não sei a que classe pertencem, pareciam tão requintadas, como se fossem princesas encantadas ou irmãs daquela Mimosa de Shelley, que caminhava entre flores no jardim, sorridente e melancólica.

Jedna zwłaszcza, w pięknej szacie różnych odcieni barwy lila — mimo woli budziła w mojej pamięci słowa, którymi Dante uczcił Beatryczę: ||||облике|||цвета||||вызывала|||||||| |especially|||||||lilac color||||||||||honored| |особливо||прекрасній|гарній шати||відтінків|кольори лілові відтінки|лілового кольору|||||||||Данте вшанував|вшанував|Беатріче Uma|especialmente|em|bela|vestimenta|diferentes|tons|da cor|lilás|apesar de|vontade|despertava|na|minha|memória|palavras|com as quais|Dante|homenageou|Beatriz One in particular, in a beautiful robe of various shades of lilac - involuntarily reminded me of the words with which Dante celebrated Beatrice: Одна з них, зокрема, в красивій мантії різних відтінків бузкового кольору - все ж викликала в моїй пам'яті слова, якими Данте вшановував Беатріче: Uma em especial, com um belo vestido de vários tons de lilás — involuntariamente despertava em minha memória as palavras com as quais Dante homenageou Beatriz:

Tanto gentil e tant' onesta pare La donna mia, quand ell' altrui saluta… |||||кажется||||||другим|приветствует tão|gentil|e|tão|honesta|parece|A|mulher|minha|quando|ela|a outros|saúda Такою благородною|Ніжна||так багато|чесна|видається|Моя пані|пані моя|моя пані|коли||інших людей вітає|вітає інших людей Tanto gentil e tant' onesta pare La donna mia, quand ell' altrui salut.... Tanto gentil e tant' onesta pare A minha dama, quando ela saúda os outros… Suknie ich były różnej barwy: lila, purpurowej, zielonej; krojem zaś przypominały szaty greckie — a drobne ich nóżki opierały się na trepkach, przewiązanych rzemieniem. платья||||||||||||греческие||||||||тапочках|перевязанными рем| Vestidos|deles|eram|de diferentes|cores|lilás|púrpura|verde|corte|mas|lembravam|roupas|gregas|e|pequenas|deles|pernas|se apoiavam|em|em|sandálias|amarradas|com tiras de couro Сукні||||кольори|ліловий|пурпурової||кроєм|натомість||шати|||||ніжки||||черевички|перев'язаних ремінцем| Their dresses were of various colors: lilac, purple, green; their cut resembled Greek robes - and their tiny legs rested on slippers, tied with a thong. Сукні були різних кольорів: бузкові, фіолетові, зелені, їхній крій нагадував грецькі шати, а крихітні ніжки взуті в трекінгові черевики, підв'язані ремінцем. Os vestidos delas eram de várias cores: lilás, púrpura, verde; o corte, por sua vez, lembrava as vestes gregas — e seus pezinhos delicados apoiavam-se em tamancos, amarrados com tiras.

I mężczyźni nosili jakąś odmianę stroju greckiego, rodzaj chlamid, barwy popielatej, szarej, sinej itd. ||||вариант||||хламид||пепельного цвета||| ||||різновид|вбрання|грецького одягу|різновид|хламіда|кольору|попелястого|сірого|синьої| E|os homens|usavam|alguma|variação|traje|grego|tipo|clâmide|de cor|acinzentada|cinza|azulada|etc And the men wore some variation of the Greek costume, a kind of chlamide, ashen, gray, blue, etc. А чоловіки носили якусь варіацію грецького костюму, щось на кшталт хламиди, попелястого кольору, сірого, синього і так далі. E os homens usavam uma variação do traje grego, uma espécie de clâmide, de cor cinza, pálido, azul, etc.

Wszyscy mieli na sobie wiele ornamentów złotych: naramienniki, łańcuchy, pierścienie. |||||||наплечники|цепи| |||||прикраси||наплічники|ланцюги|персні Todos|tinham|em|si|muitos|ornamentos|dourados|ombreiras|correntes|anéis They all wore a lot of gold ornaments: shoulder straps, chains, rings. Всі вони носили багато золотих прикрас: погони, ланцюги, персні. Todos estavam adornados com muitos ornamentos dourados: ombreiras, correntes, anéis.

Nadto każdy z mężczyzn nosił u boku narzędzie, przypominające krótki miecz z rodzaju tzw. Além disso|cada|z|mężczyzn|carregava|na|cintura|ferramenta|que lembrava|curto|espada|z|tipo|chamado Крім того|||||||знаряддя|нагадуючи короткий меч|||||так званий Moreover, each of the men carried at his side a tool that resembled a short sword of the so-called Крім того, кожен з чоловіків мав при собі інструмент, схожий на короткий меч так званого "ручного меча". Além disso, cada um dos homens carregava ao lado uma ferramenta que lembrava uma espada curta do tipo chamado. misericordia. милосердие misericórdia милосердя misericordia. misericordia.

Niewiasty miały w ręku woreczki, w których zapewne ukrywały się jakieś przedmioty. женщины||||мешочки||||||| As mulheres|tinham|em|mão|saquinhos|em|os quais|provavelmente|escondiam|se|alguns|objetos Жінки||||мішечки||||ховалися||| The women had pouches in their hands, in which some objects were probably hiding. В руках у жінок були пакети, в яких, ймовірно, були заховані якісь предмети. As mulheres seguravam saquinhos, nos quais provavelmente estavam escondidos alguns objetos.

Wyznaję, że marzeniem moim było, aby się w tych woreczkach znalazło jakie mięsiwo, trochę chleba, trochę wina. |||||||||мешочках|||мясо|||| ||мрією|||||||мішечках|знайшлося||м'ясо|||| confesso|que|sonho|meu|era|para|reflexivo|em|esses|saquinhos|encontrasse|algum|carne|um pouco|de pão|um pouco|de vinho I confess that my dream was to find some meat, a little bread, a little wine in these bags. Зізнаюся, я мріяв, щоб у цих мішках було трохи м'яса, трохи хліба, трохи вина. Confesso que meu sonho era que houvesse alguma carne, um pouco de pão, um pouco de vinho nesses saquinhos.

Choć niezbyt świetnie wyglądałem w swym poplamionym i poszarpanym ubraniu, na widok ich powstałem i zacząłem pokłony im składać, gestami pokazując zarazem, że jestem głodny. ||||||||порванной|||||||||||||||| |не дуже||виглядав|||забрудненому||порваному|||вигляд їх побачивши||підвівся|||поклони||вклонятися|жестами показуючи||водночас||| Embora|não muito|bem|parecia|em|minhas|manchado|e|rasgado||ao|ver|eles|me levantei|e|comecei|reverências|a eles|fazer|com gestos|mostrando|ao mesmo tempo|que|estou|faminto Though I didn't look great in my stained and torn clothes, I stood up at the sight of them and began to bow down to them, gesturing at the same time that I was hungry. Хоча я не дуже добре виглядав у своєму заплямованому і пошарпаному одязі, побачивши їх, я підвівся і почав вклонятися їм, одночасно показуючи жестами, що я голодний. Embora eu não estivesse muito bem apresentado com minhas roupas manchadas e rasgadas, ao vê-los me levantei e comecei a fazer reverências, mostrando com gestos que estava com fome.

Ponieważ znalazłem się w krainie, gdzie wiele zjawisk odbywa się zupełnie inaczej niż u nas, nie dziwcie się zatem, że co chwila zaskoczony jakim dziwem — dziwowałem się nieustannie. ||||||||||||||||||||||удивлённый||||| |||||||||||||||||||||||||||constantly Porque|encontrei|reflexivo|em|país|onde|muitos|fenômenos|ocorre|reflexivo|completamente|de forma diferente|do que|em|nós|não|fiquem|reflexivo|então|que|a cada|momento|surpreso|por tal|maravilha|me espantei|reflexivo|constantemente Оскільки||||||||відбувається||||||||дивуйтеся||отже||||здивований|||||безперервно Since I found myself in a land where many phenomena take place completely differently than in our country, do not be surprised that I was surprised every now and then by what a strange thing - I was constantly amazed. Тому що я опинився в країні, де багато явищ відбуваються зовсім не так, як тут, тому не дивуйтеся, якщо час від часу я дивувався чомусь дивному - я постійно дивувався. Como me encontrei em uma terra onde muitos fenômenos ocorrem de maneira completamente diferente do que aqui, não se surpreendam, portanto, que a cada momento eu me surpreendesse com alguma maravilha — eu me admirava incessantemente. I teraz właśnie oniemiałem z podziwu. ||just||| |||завмер від захоплення||захоплення Eu|agora|exatamente|fiquei sem palavras|de|admiração І зараз я просто приголомшений захопленням. E agora, exatamente, fiquei atônito de admiração.

Słońce w owej chwili stanęło na samym środku nieba: było południe i promienie jakby pionowo spadając na ziemię przepłynęły, rzekłbyś, przez postać nieznanych mi istot — jakby zlały się z nimi w jedność nierozdzielną; — na mgnienie oka ludzie owi rozpłynęli się w promieniach i zniknęli, jakby ich nie było zupełnie. |||||||||||||||||||||||||||||||единство||||||||||лучах||||||| ||||||||||||||vertically|||||||||||||||||||||||||||||||||| ||тій||зупинилося|||центрі|||полудень||||вертикально||||пройшли крізь|сказати б|крізь||||||злилися||||||нероздільну||мить||||розчинилися|||променях||зникли||||| Sol|em|aquela|momento|parou|no|mesmo|centro|céu|era|meio-dia|e|raios|como se|verticalmente|caindo|na|terra|fluiram|diria você|através|forma|desconhecidos|para mim|seres|como se|se fundissem|em|||em|unidade|indissolúvel|em|instante|olho|pessoas|aqueles|se dissolveram|em|em|raios|e|desapareceram|como se|eles|não|eram|completamente At that moment the sun stood at the very center of the sky: it was noon, and the rays as if falling vertically to the ground flowed, so to speak, through the form of creatures unknown to me - as if they had merged with them into an inseparable unity; - in the blink of an eye those people dissolved into the rays and disappeared as if they were not there at all. У той момент сонце стояло посеред неба: був полудень і промені, ніби падаючи вертикально на землю, протікали, я б сказала, крізь фігури невідомих істот - ніби зливаючись з ними в нерозривну єдність; - за якусь мить ці люди розтанули в променях і зникли, ніби їх і не було зовсім. O sol naquele momento estava bem no meio do céu: era meio-dia e os raios, como que caindo verticalmente sobre a terra, fluíam, dir-se-ia, através da forma de seres que eu não conhecia — como se se fundissem com eles em uma unidade indissolúvel; — num piscar de olhos, aqueles homens se dissolveram nos raios e desapareceram, como se nunca tivessem existido.

Sądziłem że to były zjawy senne. Eu pensei|que|isso|eram|aparições|de sonho Я думав|||||снові I thought they were dreams. Я думав, що це фантоми зі снів. Eu pensei que eram visões de sonho. Ale po chwili ujrzałem ich na nowo, a tak się zachowywali, jakby nigdy nic nie zaszło; snadź o tym nic nie wiedzieli; było to wyłącznie moje wrażenie. ||||||||||||||||вероятно|||||||||| |||побачив|||||||поводили себе|||||сталося|мабуть||||||||виключно||враження Mas|após|um momento|eu vi|eles|de novo|novo|e|tão|se|comportavam|como se|nunca|nada|não|aconteceu|talvez|sobre|isso|nada|não|sabiam|era|isso|exclusivamente|minha|impressão But after a while I saw them again, and they acted as if nothing had ever happened; apparently they knew nothing about it; it was only my impression. Але через деякий час я побачив їх знову, і вони поводилися так, ніби нічого не сталося; вони нічого не знали про це; це було лише моє враження. Mas, após um momento, eu os vi novamente, e se comportavam como se nada tivesse acontecido; talvez não soubessem nada sobre isso; era exclusivamente a minha impressão.

Wówczas dopiero zauważyłem niesłychaną subtelność ich ciała; ich jakby zamgławność i przezroczystość; rzec by można, że ciało ich będąc ciałem, jednocześnie było jakąś zjawą bezcielesną. ||||тонкость|||||туманность||прозрачность||||||||||||явлением| Então|apenas|percebi|incomum|sutileza|deles|corpo|deles|como se|nebulosidade|e|transparência|coisa|por|possível|que|corpo|deles|sendo|corpo|ao mesmo tempo|era|alguma|aparição|sem corpo Тоді|лише тоді|||тонкість|||||туманність||прозорість|сказати б можна|||||||тіло||||примарою|безтілесною примарою It was only then that I noticed the incredible subtlety of their body; their kind of haze and transparency; One could say that their body, being flesh, was at the same time some kind of disembodied phantom. Лише тоді я помітив неймовірну витонченість їхніх тіл, їхню туманність і напівпрозорість, можна сказати, що їхнє тіло, будучи тілом, водночас було безтілесною примарою. Foi então que percebi a incrível sutileza de seus corpos; sua espécie de nebulosidade e transparência; poderia-se dizer que seu corpo, sendo um corpo, ao mesmo tempo era uma espécie de aparição incorpórea. Wyznaję, że na nowo zacząłem się wahać, myśląc, co to za jedni: może aniołowie? ||||||колебаться|||||||ангелы ||||||вагатися|||||||ангели confesso|que|de|novo|comecei|a|hesitar|pensando|o que|isso|por|pessoas|talvez|anjos I confess that I have begun to hesitate again, thinking who are they: angels perhaps? Зізнаюся, я знову почав вагатися, думаючи, хто вони: можливо, ангели? Confesso que comecei a hesitar novamente, pensando, quem são eles: talvez anjos?

Jedna z kobiet — owa Beatrycze — otworzyła swój woreczek i wyjęła z niego złote puzderko, z którego podała mi rodzaj kulki rozmiarów nieco większych niż ziarnko kawy. |||||||мешочек||вынула||||шкатулка|||||||||||| ||||Беатриса|відкрила||мішечок||витягла||||золота скринька|||передала мені||різновид||розміром|трохи більших|більших за||зернятко кави| Uma|z|mulheres|aquela|Beatriz|abriu|seu|saquinho|e|tirou|de|ele|dourado|estojo|de|o qual|me deu|me|tipo|bolinha|de tamanhos|um pouco|maiores|do que|grão|de café Одна з жінок - та сама Беатріс, про яку йде мова - відкрила свою сумку і дістала золоту коробочку, з якої простягнула мені щось на зразок намистини, розміром трохи більшої за кавове зерно. Uma das mulheres — aquela Beatriz — abriu seu saquinho e tirou dele uma caixinha dourada, da qual me ofereceu uma espécie de bolinha um pouco maior do que um grão de café.

Aby mi pokazać, co mam czynić, sama wzięła do ust taką kulkę — zaczęła ją ssać tak jak się ssie tzw. ||||||||||||||сосать||||| ||||I have||||||||||||||| |||||робити||взяла до рота||в уста|||||смоктати|||||так звану Para|me|mostrar|o que|devo|fazer|ela mesma|pegou|na|boca|tal|bolinha|começou|a|chupar|assim|como|se|chupa|assim chamada To show me what to do, she took a ball in her mouth herself - she started sucking it like you would suck the so-called Щоб показати мені, що робити, вона сама взяла таку кульку до рота - почала смоктати її так, як смокчуть так званий "м'ячик". Para me mostrar o que eu deveria fazer, ela mesma pegou uma bolinha dessas — começou a chupá-la como se chupa a chamada. landrynki. леденцы balas льодяники Лимонади. balas.

Naśladowałem ją, uśmiechając się sam do siebie, choć zresztą i moja bogini też się uśmiechała. Я подражал|||||||||||||| ||||||myself|||||||| Eu imitei|ela|sorrindo|a si mesmo|sozinho|para|si mesmo|embora|aliás|e|minha|deusa|também|ela|sorria Я наслідував її||усміхаючись|||||||||||| I imitated her smiling to myself, though my goddess was smiling too. Я наслідувала її, посміхаючись про себе, хоча, до речі, моя богиня теж посміхалася. Eu a imitei, sorrindo para mim mesmo, embora minha deusa também estivesse sorrindo.

Owóż w miarę ssania czułem w ustach coraz to inne smaki; tak jakbym kolejno coraz inne pochłaniał potrawy, a zawsze takie, które w danej chwili były dla mego organizmu konieczne. ||||||||||||||||поглощал|||||||||||моему|| Well||||||||||||||||||||||||||||| Então|em|medida|sucção|eu sentia|em|boca|cada vez|a|diferentes|sabores|tão|como se eu|sucessivamente|cada vez|diferentes|consumia|pratos|e|sempre|tais|que|em|dada|momento|eram|para|meu|organismo|necessários Отже||міру|смоктання||||||||||послідовно|||поглинав|страви||||||||||||необхідні Well, as I suckled, I felt different tastes in my mouth; as if I consume different dishes one by one, and always those that were necessary for my body at a given moment. Коли я смоктав, я відчував у роті все більше і більше різних смаків, ніби я поступово їв різні продукти, але завжди ті, які були необхідні моєму організму в той момент. À medida que eu chupava, sentia na boca sabores cada vez diferentes; como se eu estivesse consumindo pratos diferentes, sempre aqueles que eram necessários para o meu organismo naquele momento. Były też smaki zupełnie mi nieznane, ale bardzo miłe. |||зовсім||||| Havia|também|sabores|completamente|a mim|desconhecidos|mas|muito|agradáveis There were also flavors completely unknown to me, but very nice. Були й зовсім незнайомі мені, але дуже приємні смаки. Havia também sabores completamente desconhecidos para mim, mas muito agradáveis. Była to cała symfonia smaków. Foi|uma|toda|sinfonia|de sabores Це була ціла симфонія смаків. Era toda uma sinfonia de sabores.

Sam proces ssania sprawiał mi dziwną rozkosz — i, gdym pastylkę w całości pochłonął — poczułem się syty, rześki i pełen siły. |||||||||таблетку|||проглотил||||бодрый||| ||смоктання|завдавав|||||коли я|пастилку|||поглинув||||бадьорий||| O|processo|de sucção|me dava|me|estranha|prazer|e|quando|pastilha|em|sua totalidade|engoli|me senti|me|satisfeito|alerta|e|cheio|de força The sucking process itself gave me a strange pleasure - and when I completely swallowed the pill - I felt full, fresh and full of strength. Сам процес смоктання приносив мені дивне задоволення, а коли я поглинув льодяник повністю, я відчув себе ситим, бадьорим і повним сил. O próprio processo de sucção me proporcionava uma estranha delícia — e, quando engoli a pastilha inteira — senti-me satisfeito, revigorado e cheio de força.

Zacząłem nowymi pokłonami dziękować tym aniołom, że mnie raczyli nakarmić. |||благодарить||ангелам|||удостоили| ||поклонами|||ангелам|||побажали|нагодувати Eu comecei|novos|reverências|a agradecer|a esses|anjos|que|me|dignaram|alimentar With new bows I began to thank these angels that they deigned to feed me. Я почав з нових поклонів, щоб подякувати цим ангелам за те, що вони зволили нагодувати мене. Comecei a agradecer com novas reverências a esses anjos, por terem se dignado a me alimentar. Oni zaś ruchem, jakby tanecznym, zbliżyli się do mnie i zaczęli mówić. ||||танцевальным||||||| |натомість|рухом танцювальним||танцювальним|наблизилися|||||| Eles|então|movimento|como se|de dança|se aproximaram|de mim|a|mim|e|começaram|a falar They approached me in a dance-like movement and started talking. У свою чергу, вони присунулися, ніби танцюючи, ближче до мене і почали розмовляти. Eles, então, se aproximaram de mim com um movimento quase dançante e começaram a falar. Mówili zaś czystym sanskrytem, starożytnym językiem Indii, który dziś rozpadł się na różne narzecza, skarłowaciał i zwyrodniał, ale tu na tej wyspie przechował się w swej najszlachetniejszej formie. ||||||||||||||обмельчал||выродился||||||||||| |ж ||||||||розпався||||говірки|збіднів||виродився|||||острові|зберігся||||найшляхетнішій| Eles falavam|novamente|puro|sânscrito|antigo|língua|da Índia|que|hoje|se dividiu|pronome reflexivo|em|diferentes|dialetos|se tornou menor|e|degenerou|mas|aqui|em|esta|ilha|se preservou|pronome reflexivo|em|sua|mais nobre|forma У свою чергу, вони розмовляли чистим санскритом, стародавньою мовою Індії, яка сьогодні розпалася на різні діалекти, змарніла і виродилася, але тут, на цьому острові, збереглася у своєму найблагороднішому вигляді. Eles falavam em sânscrito puro, uma língua antiga da Índia, que hoje se fragmentou em vários dialetos, encolheu e degenerou, mas aqui nesta ilha se preservou em sua forma mais nobre.

Poznałem ten język, gdyż miałem o nim, bardzo słabe zresztą, pojęcie: uczył mnie jego elementów nasz kolega uniwersytecki, Marek Aureliusz Wrzesień: ale umiałem niewiele i zapewne nic bym nie zrozumiał, gdyby nie to, że ich mowa miała jakiś szczególny akcent i melodię tak, że choć była mi obcą, stawała się przejrzystą i tak zrozumiałą, jak zrozumiałą bywa muzyka. |||||||||||||||||университетский коллега|||||||||||||||||||||||||||||||||прозрачной||||||| Conheci|esse|idioma|pois|eu tinha|sobre|ele|muito|fraco|aliás|compreensão|ensinou|a mim|seus|elementos|nosso|colega|universitário|Marek|Aurelius|Wrzesień|mas|eu sabia|pouco|e|provavelmente|nada|eu|não|entenderia|se não|não|isso|que|sua|fala|tinha|algum|especial|sotaque|e|melodia|tão|que|embora|era|para mim|estranha|se tornava||clara|e|tão|compreensível|como|compreensível|costuma ser|música Дізнався|||оскільки|||||слабке||уявлення|||||||університетський|Марек Аврелій|Аврелій|Вересень|||||ймовірно|||||якби не||||||||особливий|||||||||чужою|||прозорою||||||буває| I got to know this language because I had a very weak concept about it: my university colleague, Marek Aureliusz September, taught me its elements: but I knew little and probably would not understand anything if their speech had not had a special accent and melody so that although it was a stranger to me, it became transparent and as understandable as music can be. Я познайомився з мовою, бо дуже погано її розумів: її елементам мене навчив наш університетський колега Марек Авреліуш Вжесєнь, але я знав дуже мало і, мабуть, нічого б не зрозумів, якби не те, що їхня мова мала особливий акцент і мелодійність, так що, хоча вона була для мене чужою, вона стала зрозумілою і настільки, наскільки може бути зрозумілою музика. Eu conheci essa língua, pois tinha uma ideia muito fraca sobre ela: nosso colega universitário, Marek Aureliusz Wrzesień, me ensinou seus elementos; mas eu sabia muito pouco e provavelmente não entenderia nada se não fosse pelo fato de que a fala deles tinha um acento e uma melodia especiais, de modo que, embora fosse estranha para mim, tornava-se clara e tão compreensível quanto a música.

Kazali mi mówić moim językiem: mimo woli i ja wpadłem w ich akcent i melodię — i choć mówiłem z nimi po polsku — rzecz prawie nie do wiary — oni mnie doskonale rozumieli. |||||||||впав|||||||||||||річ|майже||||||| Mandaram|a mim|falar|meu|idioma|apesar de|vontade|e|eu|caí|em|seu|sotaque|e|melodia|e|embora|falava|com|eles|em|polonês|coisa|quase|não|de|fé|eles|a mim|perfeitamente|entendiam They made me speak my language: involuntarily, I fell into their accent and melody - and although I spoke Polish with them - almost unbelievable - they understood me perfectly well. Вони змусили мене говорити своєю мовою: попри свою волю, я теж потрапляв під їхній акцент і мелодику - і хоча я говорив з ними польською - майже неймовірна річ - вони чудово мене розуміли. Disseram-me para falar na minha língua: involuntariamente, eu também caí no acento e na melodia deles — e embora eu falasse com eles em polonês — algo quase inacreditável — eles me entendiam perfeitamente. Był to także jeden z dziwów naszej wyspy. |||||диво||острова Foi|isso|também|um|dos|maravilhas|nossa|ilha It was also one of the wonders of our island. Це також було однією з дивацтв нашого острова. Foi também uma das maravilhas da nossa ilha.

Jak mi to później wytłumaczyli moi wyspiarze, wszystkie języki, choć mają rozmaitą postać, zewnętrzną, mają duszę jedną i tę samą. ||||||островитяне|||||разнообразную||внешнюю|||||| ||||||острів'яни|||||||зовнішню|||||| Como|me|isso|depois|explicaram|meus|ilhéus|todas|línguas|embora|tenham|variada|forma|externa|têm|alma|uma|e|essa|mesma As my islanders later explained to me, all languages, though different forms, external, have one and the same soul. Як пояснили мені пізніше мої острів'яни, всі мови, хоч і мають різноманітні форми, зовні мають душу, яка є однією і тією ж. Como meus conterrâneos me explicaram mais tarde, todas as línguas, embora tenham formas externas variadas, têm uma alma única e a mesma. Owóż oni przenikać umieją poza ciało dźwiękowe języka — w jego esencję astralną; własny język umieją też w jego esencji podawać. ||проникать||||звуковое тело||||астральную сущность||||||||| Pois|eles|penetrar|conseguem|além de|corpo|sonoro|da linguagem|na|sua|essência|astral|próprio|linguagem|conseguem|também|na|sua|essência|transmitir Отже||проникати||||звукове||||сутність|астральну|||||||сутність|передавати They know how to penetrate beyond the sound-body of the tongue - into its astral essence; They can also use their own language in its essence. Вони вміють проникати за межі звукового тіла мови - в її астральну сутність; вони також знають, як керувати власною мовою в її сутності. Pois eles conseguem penetrar além do corpo sonoro da língua — em sua essência astral; também conseguem apresentar sua própria língua em sua essência. Dlatego rozumieją wszystkie języki i umieją zrobić swój język zrozumiałym dla wszystkich. Portanto|entendem|todos os|idiomas|e|conseguem|tornar|seu|idioma|compreensível|para|todos Тому вони розуміють усі мови і знають, як зробити свою мову зрозумілою для всіх. Por isso, entendem todas as línguas e conseguem tornar sua língua compreensível para todos.

Przekonałem się o tym później, gdym rozmawiał z dziećmi: mówiły one inaczej i nie mogłem się z nimi porozumieć. me convenci|reflexivo|sobre|isso|mais tarde|quando eu|conversei|com|as crianças|falavam|elas|de forma diferente|e|não|pude|reflexivo|com|elas|me entender Переконався|||||коли я||||||||||||| Я виявив це пізніше, коли розмовляв з дітьми: вони говорили по-іншому, і я не міг з ними спілкуватися. Eu percebi isso mais tarde, quando conversei com as crianças: elas falavam de maneira diferente e eu não conseguia me comunicar com elas.

Wyjaśniłem im pobieżnie historię mego wygnania, ucieczki z Syberii i wyprawy na okręcie, który wpadł na minę podwodną. ||поверхностно||||||||||||||| ||побіжно|||вигнання|втечі||||експедиції||кораблі||натрапив на||| Eu expliquei|a eles|superficialmente|a história|meu|exílio|fuga|de|Sibéria|e|viagem|em|navio|que|caiu|em|mina|submarina I briefly explained to them the story of my exile, my escape from Siberia, and my expedition on a ship that ran into a submarine. Я туманно пояснив їм історію свого заслання, втечі з Сибіру та експедиції на кораблі, який натрапив на підводну міну. Expliquei-lhes superficialmente a história do meu exílio, a fuga da Sibéria e a viagem no navio que atingiu uma mina submarina. Wreszcie historię o tym, jakem się znalazł na ich wybrzeżu. Finalmente|a história|sobre|isso|como|eu|encontrei|na|deles|costa Нарешті||||як я|||||узбережжі Нарешті, історія про те, як я опинився на їхньому узбережжі. Finalmente a história de como cheguei à sua costa.

Prosiłem ich o gościnę na krótki czas, gdyż chciałbym jechać do Europy, o ile się znajdzie jaki statek angielski. |||гостеприимство||||||||||||||| Pedi|a eles|por|hospitalidade|por|curto|tempo|pois|eu gostaria|de viajar|para|Europa|se|quanto|se|encontrar|algum|navio|inglês Просив|||гостинність||||оскільки||||||||знайдеться||корабель| I asked them for hospitality for a short time, as I would like to go to Europe, if an English ship can be found. Я попросив їх про гостинність на короткий час, оскільки хотів би поїхати до Європи, якщо є англійський корабель. Pedi-lhes hospitalidade por um curto período, pois gostaria de ir para a Europa, se encontrasse algum navio inglês. Wyraziłem im swój podziw, wyznałem, że ich uważam za istoty wyższe od ludzi. ||||признался|||||||| Eu expressei|a eles|meu|admiração|eu confessei|que|eles|considero|como|seres|superiores|do|humanos Висловив|||захоплення|зізнався||||||вищі|| I expressed my admiration for them, confessed that I consider them to be higher than humans. Я висловив своє захоплення ними, зізнався, що вважаю їх вищими істотами, ніж люди. Expressei minha admiração por eles, confessei que os considerava seres superiores aos humanos.

Z wielką radością przyjęli moje oświadczenia — i nagle, o dziwo! |||||заявления|||| |||прийняли||заяви||раптом||о диво! Com|grande|alegria|aceitaram|minhas|declarações|e|de repente|o|espanto They welcomed my statements with great joy - and suddenly, surprisingly! Вони вітали мої заяви з великою радістю - і раптом, несподівано! Receberam minhas declarações com grande alegria — e de repente, para minha surpresa! (ciągle tu muszę wołać: o dziwo!) sempre|você|preciso|chamar|a|surpresa постійно|||кликати|| (I have to keep calling here: wonder!) (Тут я все ще мушу вигукнути: на диво!) (continuo aqui a ter que chamar: surpreendentemente!) dwaj mężczyźni, którzy stali przy mnie, unieśli się w powietrze i polecieli jak ptaki w stronę gór. |||||||||воздух||||||| |||стояли|||піднялися|||повітря||||||| dois|homens|que|estavam|perto|de mim|levantaram|-se|no|ar|e|voaram|como|pássaros|em|direção|montanhas the two men who were standing by me rose into the air and flew like birds towards the mountains. Двоє чоловіків, які стояли поруч зі мною, піднялися в повітря і полетіли, як птахи, в бік гір. dois homens que estavam ao meu lado levantaram-se no ar e voaram como pássaros em direção às montanhas.

Gdy zdumiony byłem tym zjawiskiem, owa bogini w sukni lila różnych odcieni — (miała na w imię Damajanti) powiedziała mi z uśmiechem: |здивований|||явищем|та сама|||сукні лілових відтінків|||відтінків|||||Дамаянті|сказала мені|||з усмішкою Quando|surpreso|eu estava|por esse|fenômeno|aquela|deusa|em|vestido|lilás|diferentes|tons|tinha|em|em|nome|Damajanti|disse|a mim|com|sorriso Коли я був вражений цим явищем, ця богиня в бузковій сукні різних відтінків (її звали Дамаджанті) з посмішкою розповіла мені про це: Enquanto eu estava surpreso com esse fenômeno, aquela deusa em um vestido lilás de vários tons — (seu nome era Damajanti) me disse com um sorriso:

— My tu wszyscy umiemy latać po powietrzu. ||||||повітрю Nós|você|todos|sabemos|voar|pelo|ar - Ми всі тут вміємо літати по повітрю. — Todos nós aqui sabemos voar pelo ar.

— Jakże się to dzieje? como|(partícula reflexiva)|isso|acontece - How is this happening? - Як це відбувається? — Como isso acontece?

— Taka jest nasza natura. Tal|é|nossa|natureza - Це наша природа. — Essa é a nossa natureza.

— Ależ nigdzie na świecie tego nie ma. Mas|em nenhum lugar|no|mundo|disso|não|tem — Але ж|||||| - But it is nowhere in the world. - Але ніде в світі так не відбувається. — Mas isso não existe em nenhum lugar do mundo. Nasze samoloty, cóż to za ciężkie maszyny! ||що за||||машини Nossos|aviões|o que|isso|por|pesadas|máquinas Our planes, what heavy machines they are! Наші літаки, які важкі машини! Nossos aviões, que máquinas pesadas!

— Nie od razuśmy do tego doszli. |||||дійшли Não|de|imediatamente|a|isso|chegamos - We didn't figure it out right away. - Ми не одразу до цього дійшли. — Não chegamos a isso de imediato. Ale już z górą od stu lat to znamy — od ostatniej rewolucji. |||понад|||||||| Mas|já|de|mais de|há|cem|anos|isso|sabemos|da|última|revolução But we have known it for over a hundred years - since the last revolution. Але ми знаємо це вже понад сто років - з часів останньої революції. Mas já faz mais de cem anos que conhecemos isso — desde a última revolução.

— Rewolucji? Revolução — Revolução? Czyż to śród aniołów możliwe są rewolucje? Não é|o|entre|anjos|possíveis|são|revoluções Хіба ж||серед|ангелів||| Are revolutions possible among angels? Чи можливі революції серед ангелів? É possível haver revoluções entre os anjos?

— O, my nie jesteśmy anioły. ||||— О, ми не янголи. Oh|nós|não|somos|anjos - Ми не ангели. — Oh, nós não somos anjos.

— Ale bądź jak bądź istoty wyższe niż ludzie. |||будь||вищі|| Mas|seja|como|seja|seres|superiores|do que|humanos - But be like beings higher than humans. - Але як би там не було, істоти вищі за людей. — Mas de qualquer forma, somos seres superiores aos humanos.

— Może tak, a może nie! Pode|sim|ou|talvez|não - Maybe yes or maybe not! — Talvez sim, talvez não!

— Nazywa się Suriawastu. ||Називається Суріавасту. Se chama|reflexivo|Suriawastu — Chama-se Suriawastu.

— Suriawastu? Suriawastu — Suriawastu? Gród słońca? Cidade|do sol Місто сонця| City of the sun? Місто сонця? A cidade do sol?

— Tak — i dlatego zowiemy się Solari albo Słońcogrodzianie. |||називаємося||Соларі або Сонцегородці||Сонцегородяни Sim|e|por isso|nos chamamos|de|Solari|ou|Słońcogrodzianie - Yes - which is why we are called Solari or Sun Fans. - Так - і саме тому нас називають соларі або сунітами. — Sim — e por isso nos chamamos Solari ou Słońcogrodzianie. Zajmujemy środek tej wyspy. Ocupamos|o centro|desta|ilha Займаємо|центр||острова We occupy the center of this island. Ми займаємо середину цього острова. Ocupamos o centro desta ilha. Oprócz naszej Republiki — są tu jeszcze dwa państwa, cale inaczej zorganizowane niż Suriawastu. Além de|nossa|República|há|aqui|ainda|dois|países|completamente|de forma diferente|organizados|do que|Suriawastu Окрім||||||||цілком||організовані інакше|| Apart from our Republic - there are two more countries here, organized differently than in Suryawastu. Окрім нашої республіки, тут є ще два штати, які організовані дещо інакше, ніж Суріавасту. Além da nossa República — há mais dois estados aqui, completamente diferentes do Suriawastu. Na Zachodzie siedzą Telury, na Wschodzie — Kalibany. ||||||Калібани No|Ocidente|estão|Teluras|no|Leste|Kalibanas На заході сидять телури, на сході - каліби. A Oeste estão os Telury, a Leste — os Kalibany.

Kiedy mnie tak pouczała Damajanti, dwaj mężczyźni, którzy na skrzydłach polecieli, z niedaleka widocznie, wrócili wózkiem bez konia; był to rodzaj samochodu z materii jakby rogowej urobionego. |||учила||||||||||||коляска без лошади|||||||||||изготовленного |||повчала||||||||||ймовірно|повернулися|візком|||||різновид|||матеріалу|||виготовленого з рогу Quando|me|assim|ensinou|Damajanti|dois|homens|que|em|asas|voaram|de|perto|visivelmente|voltaram|carrinho|sem|cavalo|era|isso|tipo|carro|de|material|como se|de chifre|feito When Damajanti instructed me in this way, the two men who flew on the wings, apparently from nearby, came back in a cart without a horse; it was a kind of horn-molded car. Поки Дамаджанті наставляв мене таким чином, двоє чоловіків, які прилетіли на крилах, очевидно, неподалік, повернулися у візку без коня; це був своєрідний автомобіль, зроблений з рогоподібної матерії. Quando Damajanti me instruía assim, dois homens que voaram nas asas, visivelmente de perto, voltaram com um carrinho sem cavalo; era uma espécie de carro feito de uma matéria semelhante a chifre.

Wózek ten był mały, na dwie osoby, z jednym siedzeniem i na przodzie miał rodzaj steru. ||||||||||||спереди||| Carrinho|este|era|pequeno|para|duas|pessoas|com|um|assento|e|na|frente|tinha|tipo|leme Візок|||||||||сидінням|||спереду мав||тип керма|керма This trolley was small, for two people, with one seat and a kind of rudder in the front. Цей візок був невеликим, для двох осіб, з одним сидінням і з чимось на кшталт керма спереду. Esse carrinho era pequeno, para duas pessoas, com um assento e na frente tinha uma espécie de leme. Kazano mi siąść do tego wózka, a wraz ze mną siadła Beatrycze. Mandaram|me|sentar|no|aquele|carrinho|e|junto|com|mim|sentou|Beatriz Наказано||сісти|||візка|||||сіла| I was ordered to sit in this cart, and Beatrice sat down with me. Мені сказали сісти в цей візок, і Беатріс сіла зі мною. Disseram-me para entrar nesse carrinho, e junto comigo entrou Beatriz.

Reszta towarzystwa, uprzejmie pożegnawszy się z nami, poleciała powietrzem ku górze, na której leżała stolica kraju. ||ввічливо|попрощавшись||||||до|||||| O resto|da companhia|educadamente|despedindo|a si mesmos|de|nós|voou|pelo ar|em direção a|montanha|na|na qual|estava|a capital|do país The rest of the company, politely saying goodbye to us, flew up in the air on which the capital of the country lay. Решта компанії, ввічливо попрощавшись з нами, полетіла повітрям у напрямку гори, на якій розташована столиця країни. O resto da companhia, despedindo-se educadamente de nós, voou pelo ar em direção à montanha onde estava a capital do país. Mój czarowny woźnica szepnął parę słów do wózka, ujął za ster i ruszyliśmy. ||||||||взял|||| ||мій чарівний візник|прошепотів|||||взявся за||кермо||вирушили в дорогу Meu|encantador|cocheiro|sussurrou|alguns|palavras|para|carroça|agarrou|pelo|freio|e|partimos My charming coachman whispered a few words to the cart, took the wheel, and we headed off. Мій чарівний кучер прошепотів кілька слів візникові, сів за кермо, і ми рушили. Meu encantador cocheiro sussurrou algumas palavras para a carruagem, pegou as rédeas e partimos.

Skoro tylko minęliśmy piaszczysty cypel nadbrzeżny, znaleźliśmy się na płaskowzgórzu coraz to wyżej się wznoszącym. |||||||||плоскогорье|||||поднимающемся Uma vez que|apenas|passamos|arenoso|promontório|à beira do rio|nos encontramos|reflexivo|em|planalto|cada vez|mais|alto|reflexivo|ascendente Як тільки||минули|піщаний|піщана коса|прибережний|опинилися|||плато|||все вище||піднімається все вище As soon as we passed the sandy coastal headland, we found ourselves on a plateau rising higher and higher. Щойно ми подолали піщаний прибережний мис, як опинилися на плато, що піднімається все вище і вище. Assim que passamos pelo penhasco arenoso à beira-mar, nos encontramos em um planalto que se elevava cada vez mais.

Były tam wszędzie pięknie uprawne pola ryżowe i pszeniczne, a śród nich wielkie kwadraty, obsiane kwiatami: już to krzaki różane, hijacynty, tulipany, migdały, cytryny itd. ||||||||||||||засеянные цветами|||||розовые кусты|гиацинты||миндаль|лимоны| ||усюди|гарно|оброблені|поля|рисові поля||пшеничні поля||серед||||засіяні||вже то||кущі|трояндові кущі|гіацинти|тюльпани||лимони| Havia|lá|em todo lugar|lindamente|cultivados|campos|de arroz|e|de trigo|e|entre|eles|grandes|quadrados|semeados|com flores|já|isso|arbustos|de rosas|jacintos|tulipas|amendoeiras|limoeiros|etc There were beautifully cultivated rice and wheat fields everywhere, and among them large squares, planted with flowers: rose bushes, hyacinths, tulips, almonds, lemons, etc. Всюди були гарно оброблені рисові та пшеничні поля, а посеред них великі площі, засіяні квітами: вже розквітлими кущами, гіацинтами, тюльпанами, мигдалем, лимонами і так далі. Havia por toda parte lindos campos de arroz e trigo, e entre eles grandes quadrados, cobertos de flores: já eram arbustos de rosas, jacintos, tulipas, amêndoas, limões, etc.

Szerzyły one po powietrzu upajający zapach, który się mięszał z zapachem żywicy, płynącej z lasów cedrowych. Распространяли||||опьяняющий аромат||||смешивался|||смолы|текущей||| Espalhavam|elas|pelo|ar|embriagante|cheiro|que|se|misturava|com|cheiro|resina|fluindo|de|florestas|de cedro Поширювали||||п'янкий|||||||смоли|текучої||лісів кедрових|кедрових лісів They spread an intoxicating scent in the air, mingling with the scent of resin from the cedar forests. Вони поширювали в повітрі п'янкий аромат, який змішувався із запахом смоли, що витікала з кедрових лісів. Eles espalhavam pelo ar um perfume embriagante, que se misturava com o cheiro da resina que fluía das florestas de cedro.

Zauważyłem, że Damajanti pełną piersią wdycha te zapachy — i tak się nimi przenika, że sama wkrótce zapachniała wonią tych aromatów. ||||грудью||||||||проникает в них||||||| ||Дамаянті|повними|грудьми|вдихає|||||||проникає||||запахла|ароматом|| Notei|que|Damajanti|cheia|peito|respira|esses|cheiros|e|tão|a|com eles|penetra|que|ela|em breve|cheirou|com o cheiro|desses|aromas I noticed that Damajanti breathed in these fragrances with full breasts - and was so permeated with them that she soon smelled the scent of those fragrances herself. Я помітив, що Дамаджанті вдихала ці аромати на повні груди - і настільки просякла ними, що незабаром і сама відчула пахощі цих ароматів. Notei que Damajanti inala esses aromas com toda a força — e assim se impregna deles que logo ela mesma começou a exalar o perfume dessas fragrâncias. Wysokie palmy kwitły tu wszędzie po drodze, ale były też dęby, topole, graby i cedry. ||цвели||||||||||буксы|| |високі пальми|цвіли||скрізь||||||дуби|тополі|грабові дерева||кедри Altas|palmeiras||aqui|em todo lugar|pela|estrada|mas|havia|também|carvalhos|ápopos|freixos|e|cedros Tall palm trees bloomed everywhere along the way, but there were also oaks, poplars, hornbeams, and cedars. По дорозі сюди повсюди росли високі пальми, але зустрічалися також дуби, тополі, граби і кедри. Altas palmeiras floresciam por toda parte ao longo do caminho, mas também havia carvalhos, álamos, freixos e cedros.

Na pastwiskach liczne krowy, owce i kozy. ||numerous|||| |пасовищах|численні|||| Nos|pastos|numerosas|vacas|ovelhas|e|cabras Nos pastos, numerosas vacas, ovelhas e cabras.

Od czasu do czasu przejeżdżaliśmy przez wsi i miasteczka, pełne ludzi nie mniej dostojnie wyglądających jak ci, których ujrzałem po przebudzeniu. De|tempo|||passávamos|por|aldeias|e|cidades|cheias|de pessoas|não|menos|dignamente|parecendo|como|aqueles|que|vi|após|despertar From time to time we passed through villages and towns full of people who looked no less dignified than those I saw when I woke up. Час від часу ми проїжджали через села і містечка, повні людей, які виглядали не менш гідно, ніж ті, яких я бачив, коли прокинувся. De vez em quando, passávamos por vilarejos e cidades, cheias de pessoas que não eram menos dignas do que aquelas que vi ao acordar. Po drodze stały liczne posągi miejscowych bogów, których znaczenie później mi wytłumaczono. |||||||||||объяснили мне Na|estrada|havia|numerosos|estátuas|locais|deuses|cujos|significado|depois|me|explicaram There were numerous statues of local gods along the way, the meaning of which was later explained to me. По дорозі стояли численні статуї місцевих богів, значення яких мені пояснили пізніше. No caminho, havia numerosas estátuas dos deuses locais, cujo significado me foi explicado mais tarde.

Podziwiałem sprawność mojej Damajanti, jak manewrowała sterem naszego samochodu, który sunął w górę ze znaczną prędkością — po gościńcach doskonale ubitych, równych i szerokich. |||||маневрировала|||||скользил|||||||||уплотненных||| |||Damajanti||||||||||||speed||||||| admirei|habilidade|minha|Damajanti|como|manobrou|volante|nosso|carro|que|deslizava|em|subida|com|considerável|velocidade|por|estradas|perfeitamente|compactadas|planas|e|largas I admired the efficiency of my Damajanti as she maneuvered the rudder of our car as it moved upward at great speed - along the roads perfectly packed, smooth and wide. Я захоплювався спритністю моєї Дамаджанті, коли вона маневрувала кермом нашої машини, яка ковзала вгору на значній швидкості - по ідеально вибитих, рівних і широких дорогах. Admirei a destreza da minha Damajanti, enquanto manobrava o volante do nosso carro, que subia a uma velocidade considerável — por estradas perfeitamente compactadas, planas e largas. Zaznaczyć muszę, że samochód zachowywał się wprost jak istota świadoma — i że bardzo mały był wysiłek mojej przewodniczki: wózek rzekłbyś toczył się sam przez się. ||||вел себя|||||||||||||гидесса||||||| |||||||||||||||||||you might say||||| destacar|eu devo|que|carro|se comportava|reflexivo|exatamente|como|ser|consciente|e|que|muito|pequeno|era|esforço|minha|guia|carrinho|diria|rolava|reflexivo|sozinho|por|reflexivo I must point out that the car acted directly like a conscious being - and that my guide's effort was very small: the cart would seem to be rolling by itself. Мушу зазначити, що машина поводилася прямо як свідома істота - і що з боку мого гіда було дуже мало зусиль: машина, можна сказати, котилася сама по собі. Devo ressaltar que o carro se comportava como um ser consciente — e que o esforço da minha guia era muito pequeno: o carrinho, dir-se-ia, rolava por si só.

Niezwykle czarującą była moja Słonecznianka i poczułem do niej jakąś niezgłębioną sympatię. extremamente|encantadora|era|minha|Słonecznianka|e|senti|por|ela|alguma|incompreensível|simpatia Моя Соняшник була надзвичайно чарівною, і я відчував до неї якусь незбагненну прихильність. Minha Słonecznianka era extremamente encantadora e senti por ela uma simpatia incomensurável. Wydawała mi się jakby istotą znajomą. ||||существом| Parecia|me|reflexivo|como se|ser|conhecido She seemed to be a familiar creature to me. Вона здалася мені знайомою істотою. Ela me parecia como se fosse uma conhecida. Gdzie — skąd — jakim sposobem? Onde|de onde|de que|maneira Where - from - how? Де - звідки - яким чином? Onde — de onde — de que maneira? A jednak było w niej coś takiego. E|no entanto|havia|em|ela|algo|assim Yet there was something like that about her. І все ж у ній щось було. E, no entanto, havia algo nela. I czułem z jej strony coś niby sympatię dla mnie. Eu|sentia|z|jej|strony|algo|supostamente|simpatia|por|mim І я відчув щось на кшталт симпатії з її боку до мене. E eu sentia dela uma espécie de simpatia por mim. Jednak tyle mnie zagadek dręczyło, że chciałem przede wszystkim dotrzeć do ich rdzenia. ||||мучило||||||||ядра |||загадок|мучило|||||дійти|||ядра No entanto|tantas|me|perguntas|atormentavam|que|eu queria|||chegar|ao|suas|essência However, I was tormented by so many puzzles that I wanted, above all, to get to their core. Однак мене переслідувало так багато загадок, що я хотіла в першу чергу дістатися до їхньої суті. No entanto, tantas enigmas me atormentavam que queria, acima de tudo, chegar ao seu cerne.

Jedziemy więc do stolicy: do Suriawastu. едем||||| Vamos|então|para|a capital|de|Suriawastu Тож ми вирушаємо до столиці: до Суріавасту. Então vamos para a capital: Suriawastu. Suriawastu to znaczy Gród Słońca. |||Місто| Gród Słońca|isso|significa|| Суріавасту означає Місто Сонця. Suriawastu significa Cidade do Sol. Nazwa ta przypomina Cittá del Sole. ||нагадує|Місто Сонця|дель|Місто Сонця Nome|essa|lembra|Cidade|do|Sol Назва нагадує Città del Sole. Esse nome lembra Cittá del Sole. Civitas Solis, którą opisał podróżnik włoski z XVII wieku, Tommaso Campanella. Cidade|do Sol|que|descreveu|viajante|italiano|do|século XVII||Tommaso|Campanella Цивітас Соліс|Сонця||||||||Томмазо Кампанелла|Томмазо Кампанелла Civitas Solis, яку описав італійський мандрівник 17 століття Томмазо Кампанелла. Civitas Solis, que foi descrita pelo viajante italiano do século XVII, Tommaso Campanella.

Była to szczęśliwa kraina, w której się urzeczywistniły wszystkie ideały społeczne, o jakich my dzisiaj zaledwie marzyć śmiemy, jako o utopii. |||||||осуществились||||||||||||| |||||||втілилися|||соціальні ідеали||||||мріяти|насмілюємося мріяти|||утопії Era|uma|feliz|terra|w|której|(reflexivo)|se tornaram realidade|todos|ideais|sociais|sobre|os quais|nós|hoje|apenas|sonhar|ousamos|como|(artigo definido)|utopia It was a happy land in which all the social ideals that we hardly dream of today as a utopia were realized. Це був щасливий край, де були реалізовані всі соціальні ідеали, про які ми сьогодні наважуємося лише мріяти як про утопію. Era uma terra feliz, onde se concretizaram todos os ideais sociais, dos quais hoje mal ousamos sonhar, como uma utopia.

Campanella za ten opis wyprawy do nieznanej Hesperii został wtrącony do więzienia a dzieła jego spalono przez kata, gdyż była to gorzka krytyka egoizmów świata ówczesnego, a zarazem rząd obawiał się, że gdy się ludność dowie o tej ziemi obiecanej — opuścić gotowa własne wsi i miasta. |||||||||втянутый||||||||||||горькая||||того времени|||||||||||||||||||| |||||||||||prison|||||||||||||||||||||||||||||||||| ||||експедиції|||Гесперія||ув'язнений||в'язницю||||||ката|оскільки|||гірка||егоїзмів світу||того часу|||уряд|побоювався||||||дізнається||||обіцяної землі||готова|||| Campanella|por|essa|descrição|da expedição|para|desconhecida|Hespéria|foi|lançado|para|prisão|e|obra|dele|foi queimada|pelo|carrasco|pois|era|essa|amarga|crítica|egoísmos|do mundo|contemporâneo|e|ao mesmo tempo|governo|temia|se||quando|a|população|souber|sobre|essa|terra|prometida||disposta|próprias||e|cidades Campanella for this description of the trip to the unknown Hesperia was thrown into prison and his works were burnt by the executioner, because it was a bitter criticism of the egoisms of the then world, and at the same time the government was afraid that when the population found out about this promised land, they would leave their own villages and cities ready . За цей опис експедиції до невідомої Гесперії Кампанеллу кинули до в'язниці, а його твори спалив кат, адже це була гірка критика егоїзму тогочасного світу, і водночас уряд побоювався, що коли населення дізнається про цю обітовану землю - воно покине власні села і міста на поталу. Campanella, por essa descrição da expedição à desconhecida Hesperia, foi preso e suas obras foram queimadas pelo carrasco, pois era uma crítica amarga aos egoísmos do mundo da época, e ao mesmo tempo o governo temia que, ao saber sobre essa terra prometida, a população deixasse suas próprias aldeias e cidades.

Czyżby to była owa Cittá del Sole? Será|isso|fosse|aquela|Cidade|do|Sol Невже це|||та сама||| Could it be that Cittá del Sole? Чи може це бути Città del Sole? Seria essa a tal Cittá del Sole?

Campanella ogłosił dzieje swej wyprawy w połowie wieku XVII, to znaczy z górą trzysta lat temu. |объявил|||||||||||||| |оголосив|||експедиції||середині||||||понад||| Campanella|anunciou|história|de sua|expedição|em|meados|século|XVII|isso|significa|há|mais de|trezentos|anos|atrás Campanella announced the history of his expedition in the mid-seventeenth century, that is, over three hundred years ago. Кампанелла оголосив історію своєї експедиції в середині 17 століття, тобто понад триста років тому. Campanella anunciou a história de sua expedição em meados do século XVII, ou seja, há mais de trezentos anos. Nikt jej później nie odwiedzał. ||||посещал Ninguém|a|depois|não|visitava Nobody visited her later. Після цього її ніхто не відвідував. Ninguém a visitou depois disso.

Ileż zmian mogło zajść od tego czasu? quantas|mudanças|poderia|ocorrer|desde|aquele|tempo Скільки ж|||статися||| How many changes could have happened since then? Скільки змін могло відбутися з того часу? Quantas mudanças poderiam ter ocorrido desde então? Jak musiał się posunąć rozwój tych ludzi doskonałych! |||просунутися вперед|||| Como|deve ter|reflexivo|avançar|desenvolvimento|desses|pessoas|perfeitas How must these perfect people develop! Як, мабуть, прогресував розвиток цих досконалих людей! Como deve ter avançado o desenvolvimento dessas pessoas excepcionais!

Sam już widok tych Solarów — był czymś tak imponującym, że, choć Europejczyk, czułem się od nich znacznie niższy. ||||||||впечатляющим||||||||| ||вигляд||Соларів||||вражаючим|||європеєць|||||| eu|já|vista|desses|Solar|era|algo|tão|impressionante|que|embora|europeu|me sentia|reflexivo|do|eles|significativamente|inferior The mere sight of these Solars was something so impressive that, although European, I felt much shorter than them. Сам вигляд цих зірок - це було щось настільки вражаюче, що я, хоч і європеєць, відчував себе набагато нижчим за них. A visão desses solares era tão impressionante que, embora eu fosse europeu, me sentia muito menor do que eles.

Nie widziałem tu co prawda ani kolei żelaznych, ani kominów fabrycznych, ani wielkich targowisk, ale na każdym kroku widoczną była tak szlachetna kultura, że nasza wydawała mi się przy niej wielce pierwotną. |||||||||труб фабричных||||рынков||||||||благородная||||||||||первобытной |||||||залізниць||||||великих ринків|||||помітна|||шляхетна||||||||||первісною Não|vi|aqui|o que|de fato|nem|ferrovias|de ferro|nem|chaminés|de fábricas|nem|grandes|mercados|mas|a|cada|passo|visível|era|tão|nobre|cultura|que|nossa|parecia|me|reflexivo|ao lado de|ela|muito|primitiva Although I did not see any railroads, or factory chimneys, or large markets, such a noble culture was visible at every step that ours seemed to me to be very primal. Хоча я не бачив тут залізних залізниць, фабричних труб чи великих ринків, на кожному кроці проглядалася така благородна культура, що наша здавалася дуже примітивною у порівнянні з нею. Embora eu não tivesse visto aqui nem ferrovias, nem chaminés de fábricas, nem grandes mercados, a cada passo era visível uma cultura tão nobre que a nossa me parecia extremamente primitiva em comparação.

Wielu rzeczy nie rozumiałem zupełnie: np. ||||зовсім| Muitos|coisas|não|entendia|completamente|por exemplo Було багато речей, які я взагалі не розуміла: наприклад Muitas coisas eu não entendia de forma alguma: por exemplo. wszędzie tu po wsiach i po miastach widziałem budynki, które przypominały formą suszarnie zbożowe, pospolite na Białorusi, ale znacznie wyższe i obszerniejsze: przy tym budowane były z tego samego materiału, co nasz samochód. |||||||||||формой|сушилки для зерна|зерносушилки||||||||более просторные||||||||||| em todo lugar|aqui|por|vilarejos|e|por|cidades|eu vi|edifícios|que|lembravam|em forma de|secadores|de grãos|comuns|na|Bielorrússia|mas|significativamente|mais altos|e|mais espaçosos|além de|isso|construídos|eram|de|esse|mesmo|material|do que|nosso|carro усюди|||селах|||||||нагадували||сушарки зернові|зернові сушарки|поширені||Білорусі|||вищі||об'ємніші||||||||||| everywhere here in villages and in cities I saw buildings that resembled grain dryers, common in Belarus, but much taller and more spacious: they were built of the same material as our car. Всюди тут, у селах і містечках, я бачив будівлі, які за формою нагадували зерносушарки, поширені в Білорусі, але набагато вищі й об'ємніші: вони були збудовані з того ж матеріалу, що й наш автомобіль. Por toda parte, nas aldeias e nas cidades, eu via edifícios que lembravam secadores de grãos, comuns na Bielorrússia, mas muito mais altos e espaçosos: além disso, eram construídos com o mesmo material que o nosso carro.

Nie spotykałem tu nigdzie tego, co się w Europie nazywa „ludem”. ||||||||||народом Não|encontrei|aqui|em lugar nenhum|isso|o que|se|na|Europa|chama|povo I have never come across what is called "the people" in Europe. Я ніде не зустрічав тут того, що в Європі називають "народом". Eu não encontrei em lugar nenhum aqui o que se chama de "povo" na Europa. Wszystkie napotykane osoby zdawały się należeć do najwytworniejszej klasy. |встреченные||||||| |||||||найвишуканішого| Todas|encontradas|pessoas|pareciam|se|pertencer|da|mais sofisticada|classe All the people they encountered seemed to belong to the most refined class. Всі люди, яких я зустрічав, здавалося, належали до найвишуканішого класу. Todas as pessoas que encontrei pareciam pertencer à classe mais refinada.

Po drodze rzadko kiedy trafiali się przechodnie: co najwyżej dzieci, które zresztą niczym się nie różniły od naszych dzieci europejskich: tak samo biegały, latały, skakały, biły się, krzyczały. ||||||пешеходы||||||||||||||||||||| ||||зустрічалися||перехожі||щонайбільше||||||||||||||||||| Na|estrada|raramente|quando|encontravam|se|pedestres|no máximo|no máximo|crianças|que|aliás|de nada|se|não|diferiam|de|nossas|crianças|europeias|tão|igualmente|corriam|voavam|pulavam|brigavam|se|gritavam Along the way, there were rarely passers-by: at most children, who, by the way, were no different from our European children: they ran, flied, jumped, beat and screamed in the same way. По дорозі рідко зустрічалися перехожі: максимум - діти, які, до речі, нічим не відрізнялися від наших європейських дітей: так само бігали, літали, стрибали, били один одного, кричали. No caminho, raramente havia transeuntes: no máximo crianças, que, aliás, não eram diferentes das nossas crianças europeias: corriam, voavam, pulavam, brigavam, gritavam da mesma forma. Zawsze gdzieś obok znajdowała się kobieta, która czuwała nad nimi. |||||||бдительная|| |||||||пильнувала|| Sempre|em algum lugar|ao lado|estava|reflexivo|mulher|que|vigiava|sobre|eles There was always a woman somewhere nearby to watch over them. Десь поруч завжди була жінка, яка наглядала за ними. Sempre havia uma mulher por perto que cuidava delas. O ile byli starsi chłopcy — czuwał nad ich zachowaniem się mężczyzna. ||||||||поведением|| ||||||||поведінкою|| O|quanto|eram|mais velhos|meninos|vigiava|sobre|seu|comportamento|reflexivo|homem If there were older boys - a man watched over their behavior. Якщо були старші хлопці, то за ними наглядав чоловік. Enquanto os meninos mais velhos estavam presentes — um homem vigiava seu comportamento.

Wielu było latających w tę i ową stronę po powietrzu; niektórzy witali się z sobą, zatrzymywali po drodze, rozmawiając; przy czym, jak ptaki, umieli trwać zawieszeni w powietrzu. ||літаючих||||ту чи іншу|||||віталися||||зупинялися||||||||||зависли|| Muitos|estavam|voadores|em|esta|e|aquela|direção|pelo|arze|alguns|cumprimentavam|uns aos outros|de|si mesmos|paravam|pelo|caminho|conversando|com|o que|como|pássaros|podiam|permanecer|suspensos|em|ar Many were flying this and that in the air; some greeted each other and stopped talking on the way; and, like birds, they could remain suspended in the air. Багато хто літав туди-сюди в повітрі; деякі віталися, зупинялися, розмовляли; водночас, як птахи, вони вміли триматися в повітрі. Havia muitos voando para lá e para cá no ar; alguns se cumprimentavam, paravam pelo caminho, conversando; e, como pássaros, conseguiam permanecer suspensos no ar.

Przyglądając się tym wszystkim rzeczom, wspomniałem, że Campanella wyspę, na której mieści się Słońcogród, zowie Taprobane. ||||вещам||||||||||| Observando|a|essas|todas|coisas|eu mencionei|que|Campanella|a ilha|em|que|está|a|Cidade do Sol|chama|Taprobane Розглядаючи||||||||острів|||міститься||Сонячне місто|називає|Тапробана Розглядаючи всі ці речі, я згадав, що Кампанелла називає острів, на якому розташований Сонячний сад, Тапробане. Observando todas essas coisas, lembrei que Campanella chama a ilha onde se encontra a Cidade do Sol de Taprobane. Zapytałem swą Beatrycze: |свою| Perguntei|minha|Beatriz I asked my Beatrice: Я запитав свою Беатріс: Perguntei à minha Beatriz:

— Gdzie tu leży wyspa Taprobane? |||острів| Onde|você|fica|ilha|Taprobana - Where is Taprobane Island? - Де тут знаходиться острів Тапробане? — Onde fica a ilha Taprobane?

— A no, właśnie to nasza wyspa. |||||острів A|não|exatamente|isso|nossa|ilha - Oh, that's our island. - Що ж, це наш острів. — Ah, na verdade, essa é a nossa ilha.

— Kraj wasz jest mało znany, ale trzysta lat temu pewien Włoch, imieniem Campanella, opisał waszą Republikę. страна||||||||||||||| ||||||||||італієць||||| País|seu|é|pouco|conhecido|mas|trezentos|anos|atrás|certo|Italiano|chamado|Campanella|descreveu|sua|República - Ваша країна маловідома, але триста років тому італієць на ім'я Кампанелла описав вашу республіку. — O seu país é pouco conhecido, mas trezentos anos atrás, um italiano chamado Campanella descreveu a sua República. Czy znacie to nazwisko? |||прізвище (Você)|conhece|esse|sobrenome Do you know this name? Вам знайоме це ім'я? Vocês conhecem esse sobrenome?

— Ja go nie znam, ale będzie o tym wiedział albo sam Metafizyka, albo minister Mądrość. ||||||||знатиме|||Метафізик||| Eu|o|não|conheço|mas|estará|sobre|isso|saberá|ou|o próprio|Metafísica|ou|ministro|Sabedoria - I do not know him, but either the Metaphysics himself or the Minister of Wisdom will know about it. - Я його не знаю, але або сам Метафізик, або Міністр Мудрості знатимуть. — Eu não o conheço, mas ele saberá disso ou a própria Metafísica, ou o ministro Sabedoria.

Serce mi bić zaczęło: to się zgadza ze słowami Campanelli. Coração|me|bater|começou|isso|(reflexivo)|concorda|com|as palavras|Campanelli Серце||||||збігається|||Кампанелли My heart began to beat: it agrees with Campanella's words. Моє серце почало калатати: воно збігається зі словами Кампанелли. Meu coração começou a bater: isso está de acordo com as palavras de Campanella.

— Cóż to znaczy? O que|isso|significa — Що це означає?|| - What does that mean? - Що це означає? — O que isso significa?

— Zdaje mi się, że ty coś wiesz o tym wszystkim. Parece|me|reflexivo|que|você|algo|sabe|sobre|isso|tudo - I think you know something about all this. - Мені здається, що ви про все це щось знаєте. — Parece-me que você sabe algo sobre tudo isso. Ale ci powiem: w kraju naszym najwyższy naczelnik nosi tytuł Słońce albo Metafizyka, gdyż na zasadach metafizyki kieruje naszym życiem. ||||||||||||Metaphysics||||||| ||||||найвищий|начальник||||||оскільки||принципах|метафізика||| Mas|a você|direi|w|país|nosso|supremo|líder|usa|título|Sol|ou|Metafísica|pois|sobre|princípios|metafísica|dirige|nossa|vida But let me tell you: in our country, the supreme governor is called the Sun or Metaphysics, because he guides our lives according to the principles of metaphysics. Але я вам скажу: в нашій країні верховного вождя називають Сонцем або Метафізикою, тому що за принципами метафізики він керує нашим життям. Mas eu te digo: em nosso país, o chefe supremo tem o título de Sol ou Metafísica, pois, com base na metafísica, ele dirige nossas vidas. Pomagają mu trzej ministrowie: Miłość, Mądrość, Potęga — a bacz, że są to trzy główne atrybuty Boga i że ich esencję streszcza Metafizyka czyli Słońce. ||||||||обрати внимание||||||||||||содержит в себе||| |||ministers|||Power||||||||||||||||| ||три||Любов||Сила||зверни увагу|||||основні|атрибути|||||сутність|||| Ajudam|a ele|três|ministros|Amor|Sabedoria|Poder|e|veja|que|são|esses|três|principais|atributos|de Deus|e|que|sua|essência|resume|Metafísica|ou seja|Sol He is assisted by three ministers: Love, Wisdom, Power - and be careful that these are the three main attributes of God and that their essence is summarized by the Metaphysics, or the Sun. Йому допомагають три служителі: Любов, Мудрість, Сила - і пам'ятайте, що це три головні атрибути Бога, і що їхня суть узагальнена в Метафізиці або Сонці. Ele é ajudado por três ministros: Amor, Sabedoria, Poder — e note que esses são os três principais atributos de Deus e que sua essência é resumida pela Metafísica, ou seja, o Sol.

— A więc nie ma wątpliwości. ||||doubts ||||сумнівів Então|portanto|não|há|dúvidas - So there is no doubt about it. - Тож сумнівів немає. — Então não há dúvida. To jest Cittá del Sole Campanelli na wyspie Taprobane. ||Cittá||Sun|Campanelli||| |||||||острові| Isso|é|Cidade|do|Sol|Campanelli|na|ilha|Taprobane This is the Cittá del Sole Campanelli on the island of Taprobane. Це Città del Sole Campanelli на острові Тапробане. Este é Cittá del Sole Campanelli na ilha de Taprobane.

— Słońce wszystko wie: on ci to wszystko powie. |||||||скаже Sol|tudo|sabe|ele|te|isso|tudo|dirá - The sun knows everything: he will tell you everything. - Сонце знає все: воно розповість вам про все. — O sol sabe tudo: ele te dirá tudo isso.

— Daleko to jeszcze do stolicy? ||||the capital Longe|está|ainda|da|capital - Is it still to the capital? — Ainda está longe da capital?

— Dla nas, co latamy po powietrzu — odległość prawie nie istnieje. ||||||відстань|майже|| Para|nós|que|voamos|pelo|ar|distância|quase|não|existe - Для нас те, що летить по повітрю - відстань майже не існує. — Para nós, que voamos pelo ar — a distância quase não existe. Ale dla ciebie, co musisz jechać wózkiem — od brzegu do miasta jest dziesięć jodżan (kilometrów). ||||||візком||від краю|||||йоджанів| Mas|para|você|que|precisa|dirigir|carro|de|margem|de|cidade|é|dez|jodżan|(quilômetros) But for you what you have to do in a cart - there are ten yojanas (kilometers) from shore to city. Але вам доведеться їхати на тролейбусі - від берега до міста десять йоджан (кілометрів). Mas para você, que precisa ir de carrinho — da margem até a cidade são dez jodżan (quilômetros). Te wózki są dla naszych dzieci, dla chorych, dla przewozu rzeczy itd., w ogóle gdy latanie jest niemożliwe. |||||||||перевозки|||||||| |візки||||||хворих||перевезення||||взагалі||літати|| Os|carrinhos|são|para|nossas|crianças|para|doentes|para|transporte|coisas|etc|em|geral|quando|voar|é|impossível Ці візки призначені для наших дітей, для хворих, для перевезення речей і т.д., загалом, коли переліт неможливий. Esses carrinhos são para nossas crianças, para os doentes, para o transporte de coisas, etc., quando voar é impossível. Dzieci nasze latać nie umieją. As crianças|nossas|voar|não|conseguem Our children cannot fly. Наші діти не вміють літати. Nossas crianças não sabem voar. Podjeżdżamy teraz pod samą górę. we are driving up|||| Estamos subindo|agora|perto|a própria|montanha Під'їжджаємо|||| We are now going up the hill. Зараз ми їдемо прямо на пагорб. Estamos agora subindo a montanha.

Zaczynał się gościniec ślimakowaty, prowadzący do jakiegoś punktu centralnego. |||улиткообразный|ведущий к|||| |||snail-like||||| ||гостинець|спіралеподібний|ведучий до|||| Começava|a|estrada|em espiral|levando|a|algum|ponto|central A spiral road began, leading to some central point. Почався равликовий шлях, що вів до якоїсь центральної точки. Começava a estrada sinuosa, levando a algum ponto central. W tej chwili moja towarzyszka wydobyła z woreczka małą flaszkę i rodzaj kielicha, do którego wlała trunek bezbarwny, proponując, abym się napił. |||||||мешочка|||||чашу|||влила|напиток||предлагая||| ||moment||||||||||||||||proposing||| |||||витягла||мішечка||пляшку||різновид келиха|келиха|||влила|напій|безбарвний|пропонуючи|||випив Em|este|momento|minha|companheira|tirou|de|saquinho|pequena|garrafa|e|tipo|copo|do|qual|encheu|bebida|incolor|propondo|que eu|me|bebesse At that moment, my companion took a small bottle from the bag and a kind of goblet into which she poured a colorless drink, suggesting that I should drink. У цей момент моя супутниця дістала зі своєї сумки маленьку фляжку і щось на кшталт келиха, в який налила безбарвну рідину, пропонуючи мені випити. Neste momento, minha companheira retirou de uma sacola uma pequena garrafa e um tipo de cálice, no qual despejou uma bebida incolor, sugerindo que eu bebesse. Był to nader miły w smaku nektar ognisto-lodowaty, który mnie wzmocnił i doskonale orzeźwił. ||||||nectar|||||||| ||дуже|||||вогняно|вогняно-крижаний|||зміцнив|||освіжив Foi|um|extremamente|agradável|no|saborze|néctar|||que|me|fortaleceu|e|perfeitamente|refrescou It was a fire-icy nectar that tasted very nice, which strengthened me and perfectly refreshed me. Це був надзвичайно приємний на смак вогненно-крижаний нектар, який зміцнив мене і чудово освіжив. Era um néctar de sabor muito agradável, ardente e gelado, que me fortaleceu e me refrescou perfeitamente.

— Trafia się, owszem. ||yes, indeed Acontece|(pronome reflexivo)|de fato Трапляється||— Трапляється, так. - Так, таке трапляється. — Às vezes, sim. Ale w ogóle my ich unikamy. |||||избегаем их ||взагалі|||уникаємо їх Mas|em|geral|nós|eles|evitamos But we avoid them in general. Але загалом ми їх уникаємо. Mas, de modo geral, nós os evitamos. Trudno by się nam porozumieć. Difícil|(verbo auxiliar)|(pronome reflexivo)|nós|nos entendermos It would be difficult for us to communicate. Нам було б важко спілкуватися. É difícil para nós nos comunicarmos. Mamy i na tej wyspie podobnych. Temos|e|na|esta|ilha|semelhantes We have similar ones on this island. У нас на острові теж є подібні. Temos também pessoas semelhantes nesta ilha.

— Jak to podobnych? Como|isso|semelhantes — Como assim semelhantes?

— Telury i Kalibany — są do was podobni. ||||||похожи Telury||Kalibans||||similar Telury|e|Kalibany|são|de|vocês|parecidos - Telury and Caliban - they are like you. — Telury e Calibans — são parecidos com vocês. Tak jak Anglicy: ludzie drapieżni. ||||хищные люди ||||predatory ||||хижі Assim|como|os ingleses|pessoas|predatórias Just like the English: ravenous people. Як англійці: хижий народ. Assim como os ingleses: pessoas predadoras.

— Alboż my jesteśmy drapieżni? разве||| are||| Será que|nós|somos|predadores Або ж|||— Або ми хижаки? - Are we predatory? - Чи ми хижаки? — Ou nós somos predadores?

— To ci Słońce wyjaśni. |||will explain |||пояснить Isso|te|Sol|explicará - That will explain it to you. - Це вам пояснить Сонце. — Isso o Sol vai explicar. Tak o was tu mówią: że wy się mordujecie nawzajem, że walczycie ze sobą o rzeczy nędzne i marne, że zapomnieliście ducha. |||||||||||боретесь|||||||||забыли дух| ||||||||вбиваєте один одного|один одного||боретеся|||||||нікчемні||забули про| Assim|o|vocês|você|dizem|que|vocês|se|matam|um ao outro|que|lutam|com|si mesmos|por|coisas|mesquinhas|e|insignificantes|que|esqueceram|espírito This is what they say about you here: that you murder each other, that you fight each other for miserable and vain things, that you have forgotten the spirit. Це те, що говорять про вас тут: що ви вбиваєте один одного, що ви б'єтеся один з одним через жалюгідні і нікчемні речі, що ви забули про дух. Assim falam de vocês aqui: que vocês se matam uns aos outros, que lutam entre si por coisas mesquinhas e insignificantes, que esqueceram o espírito. Jesteście pogrążeni w mroku i niższości. |погружены||||низости |поглинуті||темряві|| Vocês estão|imersos|na|escuridão|e|inferioridade You are in darkness and inferiority. Ви загрузли в темряві і неповноцінності. Vocês estão mergulhados na escuridão e na inferioridade. Zmysły macie niedorozwinięte: nie przewyższyliście sami siebie, a namiętność popycha was w stronę piekła. ||недоразвиты||превзошли|||||толкает|||| ||||||||passion||||| Sentidos|têm|subdesenvolvidos|não|superaram|a si mesmos|a si mesmos|e|paixão|empurra|vocês|em|direção|inferno Почуття||недорозвинені||перевершили самих себе||||пристрасть|штовхає|||| Your senses are underdeveloped: you have not surpassed yourselves, and your passion pushes you towards hell. Ваші почуття недорозвинені: ви не перевершили себе, і пристрасть штовхає вас до пекла. Seus sentidos estão subdesenvolvidos: vocês não superaram a si mesmos, e a paixão os empurra em direção ao inferno. Wreszcie i zewnętrznie się różnimy. ||||отличаемся ||зовні||відрізняємося Finalmente|e|externamente|nós|diferimos Finally, we differ externally. Нарешті, ми відрізняємося і зовні. Finalmente, também nos diferenciamos externamente. My umiemy latać, a wy nie. Nós|sabemos|voar|mas|vocês|não Nós sabemos voar, e vocês não. Wy robicie maszyny, a nam to niepotrzebne. Vocês|fazem|máquinas|e|nós|isso|desnecessário You make machines and we don't need it. Vocês fazem máquinas, e isso não nos é necessário. Wszystko czynimy wolą własną. |делаем|| Tudo|fazemos|vontade|própria We do everything by our own will. Ми все робимо за власним бажанням. Fazemos tudo por nossa própria vontade. A przy tym jedna rzecz, to… A|com|isso|uma|coisa|isso And one thing is ... І в той же час, одна річ. E além disso, uma coisa é...

— To co? Isso|o que — E então?

— Proszę się nie obrazić. Por favor|(pronome reflexivo)|não|ofender - Please don't be offended. - Будь ласка, не ображайтеся. — Por favor, não fique ofendido. Wasze ciało ma przykry zapach. |||неприятный| |||неприємний| Seu|corpo|tem|desagradável|cheiro Your body smells bad. Твоє тіло має неприємний запах. Seu corpo tem um cheiro desagradável. Musiałam tyle aromatów się nałykać, że aż cała przesiąkłam wonią kwiatów, aby twój zapach zagłuszyć. ||||надышаться||||пропиталась||||||заглушить ||||наковтатися||||просякла|запахом|||||заглушити Eu tive que|tanto|aromas|reflexivo|inalar|que|até|toda|eu fiquei impregnada|com o cheiro|das flores|para|seu|cheiro|abafar I had to swallow so many aromas that I was soaked in the whole fragrance of flowers to drown out your scent. Мені довелося ввібрати стільки ароматів, що я вся просякла запахом квітів, щоб заглушити твій аромат. Eu tive que inalar tantos aromas que acabei impregnada com o cheiro das flores, para abafar o seu cheiro. Kiedy przyjedziesz do miasta, musimy cię wykąpać. |приедешь|||||помыть |приїдеш|||||скупати Quando|você chegar|na|cidade|precisamos|você|dar banho Коли ти приїжджаєш до міста, ми мусимо тебе помити. Quando você chegar à cidade, precisamos te dar um banho.

Mimo woli się uśmiechnąłem, a zarazem przykro mi się zrobiło, że tak nieszczególne wrażenie wywieram na tej osobie, którą miałem zamiar traktować jako swą Beatrycze. ||||||||||||не очень особое||произвожу впечатление|||||||||| |||усміхнувся||водночас|||||||не дуже хороше|враження|справляю враження||||||намір|ставитися до||свою| Apesar de|vontade|reflexivo|sorri|e|ao mesmo tempo|triste|a mim|reflexivo|fez|que|tão|não tão especial|impressão|exerço|sobre|essa|pessoa|que|tinha|intenção|tratar|como|sua|Beatriz I smiled involuntarily, and at the same time I was sorry that I was making such a poor impression on this person whom I was going to treat as my Beatrice. Я посміхнувся всупереч собі, і в той же час мені було шкода, що справив таке неспецифічне враження на цю людину, яку я мав намір вважати своєю Беатріче. Sem querer, sorri, e ao mesmo tempo fiquei triste por causar uma impressão tão pouco especial nessa pessoa, que eu pretendia tratar como minha Beatriz. Mówiła to z nadzwyczajnym wdziękiem i rzeczywiście nie mogłem się obrazić. |||необыкновенным||||||| ||||грацією||дійсно|||| Ela falou|isso|z|nadzwyczajnym|wdziękiem|i|rzeczywiście|nie|mogłem|się|obrazić She said it with extraordinary grace, and I really couldn't take offense. Вона сказала це з надзвичайною чарівністю, і я не міг образитися. Ela disse isso com um charme extraordinário e realmente não pude me ofender.

Tylko po prostu zbiła mnie z pantałyku… Nasza cywilizacja zupełnie tym Solarom nie imponuje: uważają się za twory doskonalsze. |||||||||||||впечатляет||||| ||||||з пантелику|||||Соляріанам||вражає||||створіння| Só|por|simplesmente|me derrubou|me|de|confusão|Nossa|civilização|completamente|a|Solar|não|impressiona|se consideram|se|como|seres|mais perfeitos It just knocked me off the hook ... Our civilization does not impress these Solaris at all: they consider themselves more perfect. Це просто збило мене з ніг... Наша цивілізація абсолютно не вражає цих Сонць: вони вважають себе більш досконалими створіннями. Apenas me deixou sem palavras... Nossa civilização não impressiona esses Solaros de forma alguma: eles se consideram criações mais perfeitas. Rzeczywiście subtelność ich ciała znacznie przewyższa naszą: jest to jakby motyl wobec poczwarki. ||||||||||||куколка De fato|sutileza|deles|corpo|significativamente|supera|nossa|é|isso|como se|borboleta|em relação a|crisálida Дійсно|тонкість|||||||||метелик||лялечки Indeed, the subtlety of their body far surpasses ours: it is like a butterfly against a chrysalis. Дійсно, витонченість їхнього тіла набагато перевищує нашу: це як метелик проти лялечки. De fato, a sutileza de seus corpos supera em muito a nossa: é como se fosse uma borboleta em relação a uma crisálida.

Tymczasem podjeżdżaliśmy pod miasto, którego mury i kamienice były widoczne. |під'їжджали||||стіни міста||||видні були Enquanto isso|estávamos chegando|para|cidade|cujos|muros|e|prédios de pedra|eram|visíveis Meanwhile, we were approaching a city whose walls and tenement houses were visible. Тим часом ми під'їжджали до містечка, стіни і кам'яниці якого вже виднілися. Enquanto isso, estávamos nos aproximando da cidade, cujas muralhas e prédios eram visíveis.

Ruch na gościńcu był znaczny; samochody podobne do naszego były liczne: niektóre bardzo obszerne. ||тракті||значний||||||численні|||дуже просторі Tráfego|na|estrada|era|significativo|carros|semelhantes|ao|nosso|eram|numerosos|alguns|muito|espaçosos The road was heavy; cars like ours were numerous: some very bulky. Рух на дорозі для відвідувачів був значним, автомобілів, подібних до нашого, було багато, деякі з них дуже просторі. O tráfego na estrada era significativo; havia muitos carros semelhantes ao nosso: alguns muito espaçosos. W jednym widziałem blisko czterdziestu chłopców ze starszym, zapewne nauczycielem. ||||сорока|||старшим чоловіком|ймовірно| Em|um|vi|perto de|quarenta|meninos|com|mais velho|provavelmente|professor In one, I saw nearly forty boys with an older teacher, probably a teacher. В одному з них я побачив близько сорока хлопчиків зі старшим, імовірно, вчителем. Em um deles, vi perto de quarenta meninos com um mais velho, provavelmente o professor. Na widok mój zaczęli wołać: |На вигляд|||кликати Ao|ver|meu|começaram|a chamar When they saw me, they cried out: Побачивши мене, вони почали гукати: Ao me ver, começaram a gritar:

— *Inkleza, inkleza*! инклеза| Inkleza|inkleza Англійська, англійська!| - Інклеза, інклеза! — *Inkleza, inkleza*!

Moja bogini rzekła mi poufnie: ||||шепотом ||сказала||по секрету Minha|deusa|disse|para mim|confidencialmente My goddess told me confidentially: Моя богиня сказала мені довірливо: Minha deusa me disse em segredo:

— Musimy cię przebrać po tutejszemu, bo cię będą prześladować dzieci, które u nas mają wielką swobodę. ||||здесь||||преследовать||||||| |||||||||||||||freedom ||перевдягнути||по-місцевому||||переслідувати||||||| Precisamos|te|vestir|de|acordo com os costumes locais|porque|te|vão|perseguir|crianças|que|em|nós|têm|grande|liberdade - We have to dress you up here, because you will be persecuted by children who have great freedom with us. - Ми повинні одягнути вас по-місцевому, тому що вас будуть переслідувати діти, які мають велику свободу з нами. — Precisamos te vestir à moda local, pois as crianças que aqui têm muita liberdade vão te perseguir.

— Ale — rzekłem — dzieci nie są do was podobne: raczej do nas. |сказав|||||||швидше|| Mas|eu disse|as crianças|não|são|de|vocês|parecidas|mais|de|nós But, I said, children are not like you: they are rather like us. - "Але, - сказав я, - діти не такі, як ви, скоріше, вони схожі на нас". — Mas — eu disse — as crianças não se parecem com vocês: parecem mais conosco.

— Bo muszą one przejść przez stan czysto ludzki, zanim się podniosą i wyzwolą z więzów materii. ||||||||перш ніж||||звільняться|||матеріальної природи Porque|devem|elas|passar|por|estado|puramente|humano|antes de|elas|se elevarem|e|se libertarem|dos|laços|matéria - Because they must pass through a purely human state before they rise and break free from the bonds of matter. - Тому що вони повинні пройти через суто людський стан, перш ніж вони зможуть піднятися і звільнитися від пут матерії. — Porque elas precisam passar por um estado puramente humano, antes de se elevarem e se libertarem das amarras da matéria.

— Nie bardzo to rozumiem. Não|muito|isso|entendo - I don't really understand. - Я цього не дуже розумію. — Não entendo muito bem.

— W tych dniach właśnie odbędzie się święto wyzwolenia: mój brat cię zaprowadzi. ||||відбудеться|||звільнення||||заведе Em|esses|dias|exatamente|ocorrerá|(partícula reflexiva)|festa|de libertação|meu|irmão|te|levará - It is in these days that the celebration of liberation will take place: my brother will take you away. - Саме в ці дні відбудеться свято визволення: мій брат поведе вас. — Nestes dias, haverá uma celebração da libertação: meu irmão te levará.

W tej chwili z wyżyny powietrznej spłynął ku nam Solar i zatrzymawszy się koło wozu, zawołał: ||||||спустился|||||остановившись|||| ||||висоти повітряної||||||||||| Em|este|momento|z|altitude|aérea|desceu|para|nós|Solar|e|parando|se|perto|da carroça|chamou At that moment Solar rushed towards us from the high altitude and, stopping by the wagon, exclaimed: У цю мить Солар спустився до нас з височини і, зупинившись біля воза, гукнув: Neste momento, do alto do céu, desceu até nós Solar e, parando ao lado da carroça, gritou:

— Damajanti! Damajanti - Damajanti! - Дамаджанті! — Damajanti!

— Wasiszta — bądź pozdrowiony! ||приветствую тебя Wasiszta|seja|saudado - Vassishta - be greeted! - Васисте, будь здорова! — Wasiszta — seja saudado! Oto mój brat — rzekła do mnie. ||||to| Aqui está|meu|irmão|ela disse|para|mim Це мій брат, - сказала вона мені. Aqui está meu irmão — disse ela para mim. Bracie, zatrzymał się tu u nas Anglik — rozbitek. |||||||castaway Irmão|parou|reflexivo|aqui|em|nós|Inglês|náufrago Brother, an Englishman, a shipwrecked man, is staying here. Брат, англієць - вигнанець - зупинився тут з нами. Irmão, um inglês — um náufrago, parou aqui conosco. Musisz go przyjąć w swoim domu. Você deve|a|receber|em|sua|casa You must receive him at your home. Você precisa recebê-lo em sua casa.

— Miło mi będzie. Prazer|me|será - It'll be nice. - Нема за що. — Ficarei feliz em fazê-lo. Lecę tylko na pole Marsowe, żeby tam jedną rzecz stwierdzić i za siedem minut będę w domu. Eu vou de avião|apenas|para|campo|marciano|para|lá|uma|coisa|afirmar|e|em|sete|minutos|estarei|em|casa I'm just going to the Field of Mars to find out one thing, and I'll be home in seven minutes. Я просто лечу на Марсово поле, щоб перевірити там одну річ, і буду вдома через сім хвилин. Vou apenas ao campo de Marte para confirmar uma coisa e estarei em casa em sete minutos. Uprzedzę żonę o tym cudzoziemcu, któremu niechaj się szczęści. предупрежу||||||||везёт Avisarei|a esposa|sobre|esse|estrangeiro|a quem|que|se|tenha sucesso I will warn my wife about this foreigner, who should be happy. Я попереджу дружину про цього іноземця, можливо, їй пощастить. Vou avisar minha esposa sobre esse estrangeiro, que tenha sorte.

Poleciał w swoją stronę — my zaś tymczasem płynąc śród wonnych ogrodów podmiejskich — powoli wjeżdżaliśmy do miasta. |||||||||ароматных|||||| |||||"on the other hand"|||||||||| Ele voou|w|sua|direção|nós|por outro lado|enquanto isso|navegando|entre|perfumados|jardins|suburbanos|devagar|entrávamos|na|cidade He flew his way - while we were sailing among the fragrant suburban gardens - we were slowly entering the city. Він полетів у своєму напрямку - а ми тим часом пливли серед запашних приміських садів, повільно в'їжджаючи в місто. Ele voou em sua direção — enquanto isso, nós, navegando entre os jardins suburbano perfumados — lentamente estávamos entrando na cidade.

SENT_CWT:AFkKFwvL=5.25 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.59 pt:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=243 err=0.00%) translation(all=194 err=0.00%) cwt(all=2460 err=0.73%)